Crocus tommasinianus

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Ilmiy tasniflashUshbu tasnifni tahrirlash
Olam: Eukariotlar
Tip: Yuksak oʻsimliklar
Sinf: Bir urugʻpallalilar
Turkum: Crocus
Binar nomi
Crocus tommasinianus

Crocus tommasinianus, o'rmon krokusi, yangi krokus, yoki Tommasini krokusi botanik Muzio G. Spirito de Tommasini (1794-1879) sharafiga nomlangan. Vatani Bolgariya, Vengriya, Albaniya va sobiq Yugoslaviya[1]. U ko'pincha yangi yoki qor krokusi deb ataladi, ammo bu nomlar bir nechta boshqa turlar bilan umumiy nom bo'lib , C. tommasinianus birinchi bo'lib gullaydi[2].

Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bu nilufar gulli Iridaceae oilasi Crocus turkumiga mansub ko'p yillik o'simlik bo'lib, madaniy turlarning eng kichiklaridan biridir. Uzunligi taxminan 2 yoki 4 sm gullari nozik uzun, oq periant naychalari bilan, gulbarglari (6) och kumushrang nilufardan qizg'ish binafsha ranggacha, tashqi gulbarglari esa kumushrang va quyuqroq uchlari bilan qoplangan bo'lishi mumkin. Turlari , C. tommasinianus f. albus, oq rangda. Uning navlari manzarali o'simliklar sifatida ishlatiladi. Bog'dorchilikda bo'yi 3 sm gacha bo'lgan navlari ishlatiladi.

Yashash joyi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Topilgan turlari 1000 metr balandlikda o'rmonlarda va soyali tepaliklarda o'sadi, odatda yanvar va fevral oylarida gullaydi. Barglari gullashdan oldin paydo bo'ladi[3].

Kultivatsiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bu o'simlik AQShning Delaver shtatida madaniy o'simlik sifatida qabul qilingan[4]. Ko'pincha bog'larda katta maydonlarda ekiladi.

Bu o'simlik Qirollik bog'dorchilik jamiyatining bog'dagi xizmatlari uchun mukofotiga sazovor bo'ldi[5].

Turlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gamburg, Planten und Blumendagi "tommilar" koloniyasi (Elfenkrokus)

Misollar:

  • "Barr binafsharang" (ametist binafsha)
  • "Lilac Beauty" (binafsha rang)
  • "Roseus" (pushti qor)
  • "Ruby Giant" (binafsha rang)
  • "Whitewell Purple" (kumush qizil binafsharang gullar, ichi och binafsha rang)

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Kew World Checklist of Selected Plant Families“.
  2. „Tommie Crocus“. The Gardener's Apprentice. Qaraldi: 24-yanvar 2022-yil.
  3. Phillips, Roger. The Random House book of bulbs, Martyn Rix, Brian Mathew, New York: Random House, 1989 — 19 bet. ISBN 0-679-72756-6. OCLC 19922564. 
  4. Serviss, Brett E.; Peck, James H.; Benjamin, Kristen R. (2016). „Crocus Flavus: A New Genus and Species of Non-Native Iridaceae for the Arkansas (U.s.a.) Flora“. Journal of the Botanical Research Institute of Texas. 10-jild, № 2. 513–516-bet. ISSN 1934-5259. JSTOR 44858594.
  5. Crocus tommasinianus. RHS Gardening. Royal Horticultural Society. Qaraldi: 2020-yil 17-aprel.