Blumeneg qal’asi
Blumeneg qal’asi (nemischa: Burgruine Blumenegg) — Avstriyaning Tyuringerberg kommunasida (Vorarlberg federal shtati) 1258-yilda Lutz daryosi yaqinida qurilgan oʻrta asr qal’asi xarobalari. Qal’a Blumeneg grafligining markazi boʻlib, Tyubingen fon Montfort graflari tasarrufida edi. 1288-yilda qal’a episkop Fridrix Chur qoʻshinlari tomonidan vayron qilingan. 1404—1405-yillarda, Appenzell urushlari paytida qal’a qayta vayron qilingan, ammo 1408-yildan keyin qayta qurilgan. XVII-asr rekonstruktsiyasidan soʻng qal’a 1650 va 1774-yillarda ikkita yongʻin natijasida vayron boʻladi va nihoyat xarobaga aylanadi. 1842-yilda xarobalarni Moosbruggerlar oilasi sotib oladi: XIX-asrdan buyon ular xususiy mulk hisobida.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Blumeneg qal’asi XIII-asrning oʻrtalarida, Lutz daryosi yaqinida, bir qal’a sifatida qurilgan[1]. Bu 1258-yilda Montfort graflari tomonidan yaratilgan xuddi shu nomdagi okrugning markazi edi. Qal’a birinchi marta 1265-yildagi hujjatlarda qayd etilgan. 1288-yilda qal’a episkopi Fridrix Montfort Chur[2] (1264-1290) qoʻshinlari tomonidan vayron qilingan. 1404—1405-yillarda, Appenzell urushlari paytida, qal’a yana ikki marta bosib olinadi va ikki marta vayron qilinadi, lekin 1408-yildan keyin esa tiklandi: 1416-yilda u shveysariyalik (bern) fon Brandis oilasidan baron mulkiga aylanadi[3].
1510-yilda Shvabiya graflari fon Sulz Blumeneg hududi va qal’asini egallab olishadi. 1613-yilda Vyurtembergdagi Weingarten Benediktin monastirining abbotlari qal’ani sotib olishadi. Ular oʻzlarining xazinalarini unga topshirdilar va 30 yillik urush paytida Shvetsiya armiyasi muvaffaqiyat qozongan davrda oʻzlari bu yerga koʻchib oʻtishadi. Katta darajada qayta qurilgan qal’a 1650-yilda yongʻin natijasida vayron boʻlgan. 1774-yilda sodir boʻlgan yana bir yongʻindan keyin u nihoyat xarobaga aylandi. Qal’a, ibodatxona, hovli atrofidagi dumaloq devor va bir qator qoʻshimcha binolar qoldiqlari 1842-yilda Moosbrugger oilasi tomonidan sotib olingan: XIX-asrda ular hali ham xususiy mulk hisobida.
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Alois Niderstätter: Die Vorarlberger Burgen. Universitätsverlag Wagner, Innsbruck 2017, ISBN 978-3-7030-0953-2, S. 157-161.
- Dehio Handbuch. Die Kunstdenkmäler Osterreichs: Vorarlberg. Tyuringerberg. Bundesdenkmalamt (Hrsg.), Verlag Anton Schroll & Co, Wien 1983, ISBN 3-7031-0585-2, S. 395.
- Kleines Vorarlberger Burgenbuch — Frans Josef Huber — 1985-yil
- Osterreichisches Burgenlexikon — Georg Clam Martinic — 1992-yil
- Shtayner Zeugen — Volkmar Diet — 1995-yil
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Martin Hammerl. „Blumenegg“ (de). burgen-austria.com. Burgen-Austria (2005-yil 3-iyun). Qaraldi: 2021-yil 20-fevral.