Bekasi
Bekasi (: [ˈbəkasi], Sundanese) Indoneziyaning G'arbiy Java shtatidagi dengizga chiqish yo'li mavjud bo'lmagan va Jakartaning sharqiy chegarasida joylashgan shahar. U Jakarta metropolitan hududiga olib boruvchi qatnov shaharchasi bo'lib xizmat qiladi. Indoneziya Statistikasi (BPS) tomonidan 2020-yilgi aholini ro'yxatga olish ma'lumotlariga ko'ra, Bekasida 2,543,676 aholi istiqomat qiladi[1]. 2021-yil oʻrtalari uchun berilgan rasmiy hisob-kitobda 2 564 940 kishini tashkil etdi[2]. Ushbu shahar Indoneziyadagi eng yirik metropolitan hududida joylashgan (Jabodetabek ). Shahar shimolda va sharqda Bekasi Regency, janubda Bogor Regency va Depok, g'arbda Sharqiy Jakarta bilan chegaradosh.
Bekasi Indoneziyaning eng qadimgi shaharlaridan biri bo'lib, Tarumanagara Qirolligining poytaxti vazifasini bajargani haqida ham aytib o'tilgan. O'sha paytda Bekasining ismi Dayeuh Sundasembawa yoki Jayagiri edi. Uning mavjudligining eng qadimgi dalillari Tugu yozuviga ko'ra V asrga to'g'ri keladi, unda shahardan o'tadigan ikkita daryo nomi tasvirlangan bo'lib ular Candrabhaga va Gomatilardir. O'sha daryolardan biri, ya'ni Kandrabhaga Bekasi ismining kelib chiqishi bilan bog'liq bo'lib, bu yerda Kandrabhaga nomi sanskritcha kandra so'zi tufayli Bxagasasi ga aylangan, ya'ni oy qadimgi Yavacha "sasi" so'ziga aylanib, oy degan ma'noni anglatadi va keyin Bhagasasi nomi Bhagasi, keyin esa Gollandiya mustamlaka hukumati Bhagasi ismini Bacassie deb noto'g'ri yozgan va nihoyat Bekasi bo'lgan[3]. Gollandiyaning Sharqiy Hindistoni davrida Bekasi Batavia rezidentsiyasining bir qismi edi. Yashash shahri sifatida[4] koʻplab oʻrta sinf vakillari uchun Bekasi rivojlanish yo'lidagi yo'ldosh shahar hisoblanadi, Ular oʻzlarining savdo markazlari, maktablari, kasalxonalari, klub uylari, akvaparki va Jakarta markaziga avtobus xizmatlariga ega hisoblanadi. Ko'p sonli transmilliy kompaniyalar Bekasiga joylashish uchun ko'plab chet elliklarni (asosan yapon va koreys ) jalb qilgan[5].
Iqtisodiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bekasi allaqachon Jabodetabekdagi rivojlanish markazlaridan biriga aylangan. Shahar umumiy milliy YaIMning 2,11% ni tashkil qiladi[6]. So'nggi vaqtlarda ko'plab xorijliklar (asosan koreys, yapon va xitoyliklar) uning dinamikasidan foydalanish va iqtisodiyotini yuksaltirish uchun shaharda o'z bizneslarini yo'lga qo'yishgan. Bekasi iqtisodiyoti asosan xizmat koʻrsatish va ishlab chiqarishga asoslangan hisoblanadi.
Savdo[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bekasi Janubiy Tangerangdan tashqari Jabodetabekdagi eng istiqbolli ko'chmas mulk bozorlaridan biri bo'lib, bir qancha qimmatli ishlanmalar uning mulk bozorini tashkil etadi. Mamlakatning ko'plab yirik mulk ishlab chiqaruvchilari shaharda kvartiralar, mehmonxonalar va savdo markazlarini qurishmoqda. So'nggi yillarda Jatiwarna/Jatibening bo'ylab ba'zi turar-joylar rivojlandi - ular: Sharqiy Bekasi pullik avtomagistrali, Bekasi Regency shahridagi Cibatugacha. Bularga Harapan Indah, Summarecon Bekasi, Kemang Pratama va Grand Galaxy City kiradi.
Asosiy biznes va savdo markazlari shaharning g'arbiy qismida joylashgan. Jalan Ahmad Yani, Jalan Sudirman, Jalan KH Noer Alie va Harapan Inda bulvari bo'ylab bir qancha moliyaviy markazlar, restoranlar va savdo markazlari mavjud. Eng yirik savdo markazi Grand Metropolitan bo'lib, 125,000 m2 (1,350,000 kv. ft) dan ortiq qavatli maydonni tashkil etadi[7]. Boshqa savdo markazlariga Metropolitan Mall, Summarecon Mal Bekasi, Mal Ciputra Cibubur, Mega Bekasi Hypermall, Grand Galaxy Park, Grand Mall, Blu Plaza, BTC Mall, GP Mall, Bekasi Cyber Park, Plaza Pondok Gede va Lagoon Avenue kiradi. Bekasida ko'plab mehmonxonalar rivojlanagan Ular: Santika, Horison, Xarris, Aston Imperial, Amaris, Amaroossa va Tune Hotel.
Infratuzilma[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bekasida yirik turar-joy massivlari va sanoat parklarining rivojlanishi infratuzilmani, xususan, magistral yo'llar, avtomobil yo'llari va temir yo'llarni rivojlantirish bilan bog'liq.
Yo'l va magistral[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bekasi Trans-Java pullik yo'li bilan bog'langan Java orqali o'tuvchi asosiy yo'l hisoblanadi. Jabodetabek shahri hududidan o'tuvchi umumiy uchta tezyurar yo'l mavjud: Bekasidan uchta chiqish yo'liga ega Jakarta-Cikampek pullik yo'li ; Tangerang, Jakarta va Bogorga kirish imkonini beruvchi Jakarta tashqi halqa yo'li ; va yangi Bekasi-Cawang-Kampung Melayu pullik yo'li. Cikunir va G'arbiy Karavang o'rtasidagi umumiy uzunligi 36,4 kilometr bo'lgan va hozirgi pullik bo'lgan harakatni yengillashtirish uchun qurilgan ushbu yo'l 2019-yildan beri ishlaydi[8]. Jakarta yo'ldosh shahri sifatida joylashganligi sababli, Sharqiy Jakarta va Bekasi o'rtasidagi yo'llarda og'ir tirbandlik odatiy holga aylangan.
| KM | Pullik yo'l | Pullik darvoza(pullik yo'llarda mavjud bo'ladi). | Manzil |
|---|---|---|---|
| 08 | Jakarta-Cikampek pullik yo'li | Jatibening | Jatibening, Jatiwaringin, Cikunir |
| 12 | Bekasi Barat | Kayuringin, Pekayon, Summarecon Bekasi, Harapan Baru | |
| 16 | Bekasi Timur | Margahayu, Bulak Kapal, Bantar Gebang | |
| 37 | Jakarta tashqi halqa yo'li | Jativarna | Jativarna, Kranggan, Pondok Gede |
| 41 | Jatiasih | Jatiasih, Cikunir, Jatimekar | |
| 47 | Kalimalang | Kranji, Jakasampurna, Bintara Jaya | |
| 49 | Bintara | Bintara, Bintara Jaya, Harapan Baru (muqobil yo'nalish) | |
| 13 | Bekasi-Cawang-Kampung Melayu pullik yo'li | Jakasampurna | Jakasampurna, Jakasetiya, Grand Galaxy Siti |
Temir yo'l[tahrir | manbasini tahrirlash]
Hukumat hozirgi kunda Manggarayni Cikarang bilan bog‘laydigan ikki yo‘lli temir yo‘l qurmoqda, u 2020-yilda qurib bitkaziladi[9]. Hukumat ikki izli temir yo'l bilan bir qatorda 17.9 km yengil temir yo'l tranzit liniyasi ham qurayotgan bo'lib u Sharqiy Bekasi-Cawang-Dukuh Atasni Katta Jakarta orqali bog'laydi[10].
Transport[tahrir | manbasini tahrirlash]
Hozirgi vaqtda Bekasida Katta Jakarta bo'ylab tezkor tranzit shaharlararo temir yo'l KRL Commuterline va avtobus tezkor tranziti TransJakartadan iborat.
TransJakarta va Transjabodetabek premiumlari Harapan Indah, Summarecon Bekasi, Bulak Kapal va Jatiwarna shaharlaridan qatnovchilarga, shuningdek, Kemang Pratama va Grand Galaxy City-dan Jakarta shahar markaziga harakatlanuvchi avtobuslarga xizmat ko'rsatadi. Trans Patriot esa shahar ichida marshrut tizimini boshqaradi. Shuningdek shaharda taksi xizmati keng tarqalgan. Jamoat transportining asosiy vositasi angkot deb ataladigan mikroavtobusdir. Ular shahar bo'ylab ma'lum marshrutlarga xizmat ko'rsatadilar.
Asosiy avtobus terminali - Bekasi terminali, Sharqiy Bekasida joylashgan. Boshqa terminallar - Pondok Gede, Harapan Indah va Kayuringin.
Demografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
2020-yilgi aholini ro'yxatga olish Bekasi aholisi 2,543,676 kishini tashkil etdi. Bekasida ko'plab turli etnik guruhlar yashaydi, ular asosan sundanlar, betavilar va yavaliklardan iborat hisoblanadi. Sundanliklar eng katta ozchilik guruhidir, shuningdek, boshqa ozchilik guruhlariga Minangkabauliklar, Batakslar va Xitoyliklar kiradi.
Bekasidagi fuqarolarning aksariyati Islom diniga amal qiladi. Boshqa dinlarga Xristianlik ( Rim katolikligi va protestantizm ), Hinduizm, Buddizm va Konfutsiylik kiradi.
Sport[tahrir | manbasini tahrirlash]
Klubning uy stadioni sifatida Patriot Chandrabhaga stadioni belgilangan, ushbu stadion Bekasi PCB Persipasi futbol jamoasining uy maydoni ham hisoblanadi[11][12].
Ma'muriy tumanlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bekasi shahri umumiy oʻn ikkita tumanga (“kecamatan”) boʻlingan boʻlib, quyidagi jadvalda ularning hududlari va aholi sonining 2010-yilgi [13], 2020-yilgi[14] hamda 2021-yil oʻrtalari uchun rasmiy hisob-kitoblar[15] bilan koʻrsatilgan. Ushbu jadvalda tumandagi shahar qishloqlari ( keluraxon ) soni va ularning pochta indekslari ham mavjud.
| Tuman | Hududi km2 | Aholisi 2010 holatiga ko'ra |
Aholisi 2020 holatiga ko'ra |
Aholisi 2021 o'rtalariga ko'ra |
qishloqlar soni | Pochta indeksi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Pondokgede | 15.92 | 246,503 | 251,195 | 253,300 | 5 | 17411-17413 |
| Jatisampurna | 19.54 | 103,715 | 123,924 | 124,960 | 5 | 17432-17435 |
| Pondokmelati | 11.80 | 128,934 | 131,122 | 132,220 | 4 | 17414, 17415, 17431 |
| Jatiasih | 24.27 | 198,444 | 247,362 | 249,430 | 6 | 17421-17426 |
| Bantargebang | 18.44 | 95,845 | 107,216 | 108,110 | 4 | 17151-17154 |
| Mustikajaya | 26.42 | 159,773 | 213,515 | 215,300 | 4 | 17155-17158 |
| Bekasi Timur (East Bekasi) |
14.63 | 247,357 | 257,025 | 259,170 | 4 | 17111-17113 |
| Rawalumbu | 16.85 | 208,334 | 220,699 | 222,540 | 4 | 17114-17117 |
| Bekasi Selatan (South Bekasi) |
16.06 | 203,654 | 210,805 | 212,570 | 5 | 17141-17148 |
| Bekasi Barat (West Bekasi) |
14.93 | 272,557 | 281,681 | 284,040 | 5 | 17133-17145 |
| Medan Satria | 11.88 | 161,162 | 162,119 | 163,470 | 4 | 17131-17133, 17143 |
| Bekasi Utara (North Bekasi) |
19.75 | 308,593 | 337,013 | 339,830 | 6 | 17121-17125, 17142 |
| Totals | 210.49 | 2,334,871 | 2,543,676 | 2,564,940 | 56 |
Iqlim[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bekasi tropik musson iqlimiga ega shahar hisoblanib(Am) maydan oktyabrgacha mo'tadil yog'ingarchilik bo'ladi va noyabrdan aprelgacha kuchli yog'ingarchilikka kuzatiladi.
Ommaviy madaniyatd[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Chairil Anwar's poem Karawang-Bekasi (1948).
- Pramoedya Ananta Toer's novel Di Tepi Kali Bekasi (1951) is set mainly in Bekasi.
Manbalar:[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2021.
- ↑ Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2022.
- ↑ http://www.bekasikota.go.id Sejarah Kota Bekasi
- ↑ http://properti.kompas.com Pasar "Middle-up" Bekasi Menggiurkan, Rumah Harga Rp 800 Juta Paling Dicari!
- ↑ Peter J. Katzenstein, Takashi Shiraishi; Beyond Japan: The Dynamics of East Asian Regionalism; 2006
- ↑ Jefriando. „Ekonomi Jakarta Digabung Bekasi, Bogor, dan Tangerang Capai Rp 2.490 T“.
- ↑ https://www.lamudi.co.id/ Mal Grand Metropolitan Bekasi Resmi Dibuka
- ↑ https://www.republika.co.id/berita/en/national-politics/18/09/12/pewnut414-50-percent-of-jakartacikampek-elevated-toll-road-completed 50 percent of Jakarta-Cikampek elevated toll road completed
- ↑ Economy in brief: Construction of DDT to finish by 2020
- ↑ http://www.cnnindonesia.com Bos Adhi Karya yakin Proyek LRT Bantu Kurangi Macet Jakarta
- ↑ „PCB Persipasi“, Wikipedia bahasa Indonesia, ensiklopedia bebas (indonez), 2022-02-15, qaraldi: 2022-03-19
- ↑ Stadion Patriot Kembali Jadi Kandang Bhayangkara FC
- ↑ Biro Pusat Statistik, Jakarta, 2011.
- ↑ Jumlah Penduduk Hasil SP2020 (Jiwa), 2020
- ↑ Badan Pusat Statistik, Jakarta, 2022.