Aleksey Fride
| Aleksey Fride | |
|---|---|
 | |
| Asl ismi | ruscha: Алексей Яковлевич Фриде |
| Tavalludi |
1838-yil 8-mart Moskva, Rossiya imperiyasi |
| Vafoti |
1896-yil 9-iyul Yaroslavl, Rossiya imperiyasi |
| Qoʻshin turlari | piyoda qoʻshinlar |
| Unvoni | general-leytenant |
| Jang/urush |
Turkiston yurishlari, Xiva yurishi (1873) |
Aleksey Yakovlevich Fride (1838—1896) – Rossiya imperatorlik armiyasi general-leytenanti, Turkiston yurishlari qatnashchisi, Yettisuv kazak armiyasining atamani, Yaroslavl gubernatori.
Biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1-Moskva kadet korpusida oʻqigan va 1857-yil 6-iyunda Kichikrus grenadiyer polkida leytenant sifatida xizmat boshlaggan. 1862-yilda Bosh shtab akademiyasida (2-toifali) oʻqish kursini tugatgan va 1863-yil 12-mayda shtab-kapitan unvonini olgan. 1863-yilda Polshadagi qoʻzgʻolonni bostirishda qatnashgan. 1867-yil 27-martda gvardiya piyoda qoʻshinlariga qabul qilingan, Bosh shtabda qolgan va gvardiya leytenanti unvonini olgan.
1868-yil 30-avgustda shtab kapitanligiga koʻtarilib, Turkiston general-gubernatorligi qarorgohida Bosh shtab ofitseri lavozimiga tayinlangan, Buxoroga qarshi yurishlarda qatnashgan, janglarda ajralib turgani uchun 1869-yil 14-aprelda kapitan unvoniga sazovor boʻlgan (1871-yil 2-yanvarda mayor unvoniga oʻzgartirilgan). 1869-yil 14-apreldan Sirdaryo viloyati qoʻshinlari shtab-kvartirasining katta adyutanti lavozimida xizmat qilgan. Soʻngra Shahrisabzga yurishda qatnashib, koʻrsatgan xizmatlari uchun 3-darajali Avliyo Anna va 4-darajali Avliyo Vladimir ordenlari bilan taqdirlangan (ikki orden ham 1870-yilda berilgan). 1870-yil 3-noyabrda 3-Turkiston saf batalyoniga komandir etib tayinlanadi. 1872-yil 22-fevraldan Sirdaryo viloyati qoʻshinlari shtab boshligʻi[1].
1873-yilda podpolkovnik unvoni bilan (1871-yil 18-oktyabrda berilgan) Xiva yurishida qatnashgan; 3-noyabrda 4-darajali Avliyo Georgiy ordeni bilan taqdirlangan[2].
Oʻsha yilning kuzida general N. N. Golovachev otryadi tarkibida Xivaga boʻysungan turkmanlardan tovon undirish uchun dashtda boʻlgan, Ilyali traktidagi jangda yarador boʻlgan. 1874-yil 8-noyabrda „Jasorat uchun“ yozuvi va oltin qurol bilan taqdirlangan va polkovnik unvonini olgan.
1875 va 1876-yillarda Qoʻqon yurishida qatnashib, 2-darajali qilich bilan birgalikdagi Avliyo Anna ordeni (1875) va 3-darajali qilich bilan birgalikdagi Avliyo Vladimir (1876) ordenlari bilan taqdirlangan.
1879-yil 4-sentyabrda general-mayor unvoni (1884-yil 8-apreldan ish tajribasiga ega) va Sirdaryo viloyati qoʻshinlari qoʻmondonining yordamchisi etib tayinlangan.
1880-yil 16-apreldan Turkiston harbiy okrugi qoʻshinlari qoʻmondonligi qoshidagi harbiy tashviqot idorasining boshligʻi boʻlib xizmat qilgan.
Yana bir qator janglarda qatnashgan va general-leytenant unvoniga sazovor boʻlgan[3][4]. 1896-yil 9-iyulda Aleksey Yakovlevich Fride Yaroslavlda vafot etgan va Spas-Preobrajensk monastiri qabristoniga dafn qilingan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Редакция журнала. Генерального штаба полковник А. Я. Фриде // Всемирная иллюстрация : журнал. — 1879. — Т. 21, № 531. — С. 211—212. Глиноецкий Н. П. Исторический очерк Николаевской академии Генерального штаба. СПб., 1882
- ↑ Терентьев М. А. История завоевания Средней Азии. Т. 2. СПб., 1903
- ↑ Разведчик. 1896. — № 294. — С. 492.
- ↑ Фриде Алексей Яковлевич // Список генералам по старшинству. Составлен по 1 сентября 1894 года. — СПб.: Военная типография, 1894. — С. 399.