Aleksandr Volkov

Aleksandr Volkov
Haqiqiy ismi	Alexander Nikolaevich Volkov
Tavalludi	1886-yil, 31-avgust, Fargʻona
Vafoti	957-yil, 17-dekabr Toshkent, Sovet Ittifoqi
Millati	Rossiya imperiyasi, Sovet Ittifoqi
Ta'limi	Imperator sanʼat akademiyasi, Kiev sanʼat maktabi
Mukofotlari	Oʻzbekiston SSR xalq artisti

Aleksandr Nikolayevich Volkov (1886.19.8, Fargʻona −1957.17.12, Toshkent) — Oʻzbekistan xalq rassomi (1946). Toshkent rassomlik bilim yurtida oʻqituvchi (1919—46). Ijodini rangtasvir asarlar chizish bilan boshlagan („Anorli choyxona“, 1924, Tretyakov galereyasida), „Tuyalar sahroda“, „Sozandalar“, „Ona“, „Qozoq qizi“ (hammasi —1926, Moskvada, rassomning oilasida), „Terimchi qizlar“ (1932, Tretyakov galereyasida), „Temirchining ustaxonasi“ (1929), „Shohimardonda tush payti“ (1933, ikkalasi Arxangelsk Tasviriy sanʼat muzeyida) asarlarida Oʻzbekistan manzaralari va kishilarini gavdalantirgan. Asarlarida milliy harakter, mehnatsevarlik, hayot shavqi aks ettirilgan („Brigadaning dalaga chiqishi“, 1932—33; „Yoʻlsizlikka hujum“, 1932—34, ikkalasi Qoraqalpogʻiston sanʼat muzeyida; „Ekskavatorlarni yigʻish“, 1935, Oʻzbekiston sanʼat muzeyida). Manzaralar (Fargʻona koʻrinishlari aks ettirilgan „Togʻ qishlogʻi“ turkumi, 1926—27), portretlar (Hamza, 1946—56, Qoraqalpogʻiston sanʼat muzeyida; avtoportretlar, 1934, 1944, Oʻzbekiston sanʼat muzeyida), natyurmortlar („Dala gullari“, 1955, Oʻzbekiston sanʼat muzeyida) ham yaratgan.

A. Volkov. „Avtoportret“ (1939).

A. Volkov. „Ispaniya“ (1937).

«Ispaniya» Volkov Aleksandr Nikolaevich

«Ispaniya» rasmi Aleksandr Nikolaevich Volkovning eng murakkab asarlaridan biri bo‘lib, ular alohida turib, usta tomonidan bir qator tematik ishlardan chiqarilmoqda. 1937 y. Mamlakat ichki harakatlar siyosiy va ijtimoiy oqibatlar natijasiga aylandi, ularning asosiy tomonlari respublikachilar va millatchilar bo‘ldi. Harbiy va an’anaviy kuchlar tomonidan qo‘llab-quvvatlanadigan millatchilar monarxiyani saqlash va markazlashtirilgan avtoritar tuzilishni istagida bo‘lgan respublikachilar radikal islohotlarni amalga oshirishga intilishdi. Urush oʻta shafqatsiz va vayron qiluvchi xususiyatni qabul qildi. Bombalash, urush va repressiyalar faoliyatida yuz minglab fuqarolar vafot etgan. Oxir oqibat general Franko boshchiligidagi millatchilar gʻalaba qozonishdi, bu esa 1970-yillarning oʻrtalarigacha amal qilgan Ispaniyada diktator rejimining oʻrnatilishiga olib keldi.

Rasmda biz qizil bayroqni respublikamizning erkinligi va mustahkamligi yo‘lidagi g‘oyat kurashuvchilarni qo‘llab-quvvatlashini ko‘rib turibmiz. Yosh go‘zal ayollar uni o‘z qo‘llarida, yong‘in qo‘ygichi sifatida qo‘llab-quvvatlaydi, sarbazlarni qo‘llab-quvvatlashga ilhomlay Qizil bayroq shamolga cho‘zilib, kurashuvchilarning qalbini hurmat, qahramon va mamlakatimiz uchun faxr bilan boyitadi. Harakatdagi qizil bayroq nafaqat tayaqdagi mato emas, balki ahamiyatga ega bo‘lmaydigan ramzda amalga oshirilgan jon va ehtiyojdir. Har bir qadam uning himoyasidagi ma’naviy va ahamiyatga ega bo‘lib, chunki qizil rang Vatan erkinligi va mustaqilligi uchun to‘ldirilgan qanni rivojlantiradi.

Adabiyotlar

• OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil