Al-Qiblatayn masjidi (Zeyla): Versiyalar orasidagi farq
„Masjid al-Qiblatayn, Zeila“ sahifasi tarjima qilib yaratildi |
(Farq yoʻq)
|
3-May 2024, 05:53 dagi koʻrinishi
Masjid al-Qiblatayn ( somalicha: Masjidka Labada Qibla ; arabcha: مَـسْـجِـد الْـقِـبْـلَـتَـيْـن ) — Somalilendning gʻarbiy Avdal mintaqasida joylashgan Zeyla shahridagi masjid. Masjidning nomi bir vaqtlar Makka va Quddusga moslashtirilgan degan taxminlar mavjud[1][2].
Tarixi
Masjiddagi eng qadimgi qoldiqlarning ayni sanasi yo'q[3] va ularni tushunish uchun qo'shimcha arxeologik tadqiqotlar talab etiladi[4]. Mahalliy og'zaki xalq ijodiyotiga ko'ra, Muhammad oilasi 7-asr o'rtalarida Habashistonga ko'chib o'tgan va o'sha paytda masjidni qurdirgan[5][4][6][7].
Hozirgi vaqtda mintaqani islomlashtirishning ilmiy sanalari noaniqligicha qolgan. Bu holat XIII-XIV asrlargachabo'lgan bo'lishi ham mumkin, ammo ba'zi olimlar, bu jarayon ertaroq bo'lganligini, ammo noma'lum sanalarni taklif qilishgan[8][9].
Tavsifi
Masjid nomi "ikki qibla masjidi" degan ma'noni bildiradi va bu nom uning ikkita mehrobiga ishora qiladi. An'anaga ko'ra, mehroblardan biri shimoldagi Makka tomon, ikkinchisi shimoli-g'arbdagi Quddus tomon yo'naltirilgan[4][10].
Bino asosi vayronaga aylangan. Bu hududni himoya qilish uchun hech qanday sa'y-harakatlar amalga oshirilmagan, takroriy qazishmalar, shuningdek, strukturaning poydevorini ochish bilan bog'liq jarayonlar esa uning ahvolini yomonlashtirgan. 2007-yilda George Abungu YUNESKOning baholash missiyasi doirasida masjid haqida hisobot tayyorlagan[10].
Shimolga yo'naltirilgan bittagina mehrob saqlanib qolgan. Yaqin atrofda boshqa inshoot qoldiqlari ham mavjud, bu masjid qurilishining ikki xil bosqichidan o'tganligini ko'rsatishi mumkin. Unda Bobu Dena ismli shayxning qabri ham bor[4].
Yana qarang
- Masjidlar ro'yxati
- Afrikadagi masjidlar ro'yxati
- Misrdagi masjidlar ro'yxati
- Arba'a Rukun masjidi
- Fakr ad-Din masjidi
- Afrikada Islom
- Islom birdamligi masjidi
- ↑ Falola, Toyin. Africa in Global History: A Handbook (en). Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 2021-12-06 — 45 bet. ISBN 978-3-11-067801-7.
- ↑ Ylönen, Aleksi. The Horn Engaging the Gulf: Economic Diplomacy and Statecraft in Regional Relations (en). Bloomsbury Academic, 2024-01-25 — 112 bet. ISBN 978-0-7556-3515-3.
- ↑ Insoll, Timothy „Ethiopia and the Horn of Africa“,. The Oxford Handbook of Islamic Archaeology (en) Walker: . Oxford University Press, 2020 — 430 bet. ISBN 978-0-19-998788-7.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Fauvelle-Aymar, François-Xavier „Le port de Zeyla et son arrière-pays au Moyen Âge: Investigations archéologiques et retour aux sources écrites“,. Espaces musulmans de la Corne de l'Afrique au Moyen Âge. (fr) Fauvelle-Aymar: . Addis Ababa: Centre français des études éthiopiennes, 2011 — 27–74 bet. ISBN 9782821882652. Manba xatosi: Invalid
<ref>
tag; name ":0" defined multiple times with different content - ↑ Mire, Sada (2015-03-01). "Mapping the Archaeology of Somaliland: Religion, Art, Script, Time, Urbanism, Trade and Empire" (en). African Archaeological Review 32 (1): 129–130. doi:10.1007/s10437-015-9184-9. ISSN 1572-9842.
- ↑ The Muslim World (en). Motamar al-Alam al-Islami; World Muslim Congress, 1964 — 7 bet.
- ↑ Briggs, Phillip. Somaliland: With Addis Ababa & Eastern Ethiopia. Bradt Travel Guides, 2012 — 7 bet. ISBN 978-1841623719.
- ↑ Insoll, Timothy. Islamisation: comparative perspectives from history Peacock: . Edinburgh: Edinburgh University Press, 2017 — 248–249 bet. ISBN 978-1-4744-1712-9. OCLC 959035754.
- ↑ Simpson, Edward. Struggling with History: Islam and Cosmopolitanism in the Western Indian Ocean (en). Columbia University Press, 2008 — 62 bet. ISBN 978-0-231-70023-8.
- ↑ 10,0 10,1 Insoll, Timothy „Ethiopia and the Horn of Africa“,. The Oxford handbook of Islamic archaeology Walker: . New York, NY: Oxford University Press, 2020 — 437 bet. ISBN 978-0-19-750787-2. Manba xatosi: Invalid
<ref>
tag; name ":1" defined multiple times with different content