Istiqlol masjidi: Versiyalar orasidagi farq

Bu maqolani tinglang
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Tarixni interaktiv tarzda koʻrib chiqish
← Avvalgi tahrirKeyingi tahrir →
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
Tahrir izohi yoʻq
Tahrir izohi yoʻq
Qator 36: Qator 36:
|Hajmi = 120000
|Hajmi = 120000
|Gumbazlar soni = 2
|Gumbazlar soni = 2
|Balandligi =
|Gumbaz balandligi =
|Gumbaz yoʻgʻonligi = 45\10
|Gumbaz yoʻgʻonligi = 45\10
|Minoralar soni = 1
|Minoralar soni = 1
Qator 51: Qator 49:
'''Istiqlol masjidi''' ({{Lang-id|'''Masjid Istiqlal'''}}) Indoneziyaning [[Jakarta]] shahrida joylashgan [[Janubi-Sharqiy Osiyo|Janubi-Sharqiy Osiyodagi]] eng katta [[masjid]] va namozxonlar soni boʻyicha [[Eng katta masjidlar roʻyxati|dunyoda toʻqqizinchi masjiddir]]<ref>{{Yangiliklar manbasi |last=Perlez |first=Jane |date=23 August 2002 |title=Jakarta Journal; A TV Preacher to Satisfy the Taste for Islam Lite |work=[[The New York Times]] |url=https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C03E4DB143CF930A1575BC0A9649C8B63 |access-date=17 December 2007}}</ref>. Indoneziya mustaqilligini nishonlash uchun qurilgan. Masjid 1978-yil 22-fevralda jamoat uchun ochilgan. Jakarta ichida masjid Merdeka maydoni va Jakarta sobori ([[Katolik cherkovi|katolik]]) va Immanuel cherkovi yonida joylashgan.
'''Istiqlol masjidi''' ({{Lang-id|'''Masjid Istiqlal'''}}) Indoneziyaning [[Jakarta]] shahrida joylashgan [[Janubi-Sharqiy Osiyo|Janubi-Sharqiy Osiyodagi]] eng katta [[masjid]] va namozxonlar soni boʻyicha [[Eng katta masjidlar roʻyxati|dunyoda toʻqqizinchi masjiddir]]<ref>{{Yangiliklar manbasi |last=Perlez |first=Jane |date=23 August 2002 |title=Jakarta Journal; A TV Preacher to Satisfy the Taste for Islam Lite |work=[[The New York Times]] |url=https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C03E4DB143CF930A1575BC0A9649C8B63 |access-date=17 December 2007}}</ref>. Indoneziya mustaqilligini nishonlash uchun qurilgan. Masjid 1978-yil 22-fevralda jamoat uchun ochilgan. Jakarta ichida masjid Merdeka maydoni va Jakarta sobori ([[Katolik cherkovi|katolik]]) va Immanuel cherkovi yonida joylashgan.


== Qurilishi ==
== Tarixi ==


1945-yilda Indoneziya mustaqilligi eʼlon qilinganidan soʻng, Indoneziyaning buyuk milliy masjidini qurish gʻoyasi Indoneziyaning birinchi diniy ishlar vaziri Vohid Hoshim va keyinchalik Istiqlol jamgʻarmasi raisi etib tayinlangan Anvar Kokroaminoto tomonidan koʻtarilgan<ref>National Information and Communication Agency 2001, p. 6</ref>. U Indoneziya prezidenti [[Sukarno|Sukarnoga]] milliy masjid qurishni taklif qildi. Kokroaminoto boshchiligidagi Istiqlol masjidi qurilishi qoʻmitasi 1953-yilda tashkil etilgan. U ushbu gʻoyani olqishladi va keyinchalik masjid qurilishini nazorat qildi. 1954-yilda qoʻmita Sukarnoni texnik bosh nazoratchi etib tayinladi<ref name="Masjid-Istiqlal-Foundation">{{Kitob manbasi |title=Travel Jakarta, Indonesia: illustrated guide, phrasebook and maps |url=https://books.google.com/books?id=PJ1bJG_9CL4C&pg=PT106 |publisher=MobileReference |year=2010 |isbn=9781607789628 |accessdate=2013-05-13}}</ref>. „Istiqlol“ masjidining meʼmori dizayn tanlovi gʻolibi Friedrich Silaban edi<ref>{{Kitob manbasi |last=Sopandi |first=Setiadi |editor=Vu |title=Dynamics of the Cold War in Asia: Ideology, Identity, and Culture |publisher=Springer |date=2009 |pages=53–72 |chapter=Indonesian Architectural Culture during Guided Democracy (1959–1965): Sukarno and the Works of Friedrich Silaban |isbn=9780230101999 |chapterurl=https://books.google.com/books?id=2ai_AAAAQBAJ&pg=PA53}}</ref>.
[[1949-yil]]i mamlakat mustaqilligi qoʻlga kiritilgach, ulkan masjid qurish fikrini ilk bor [[Din]] ishlari boʻyicha vazir Hoshim Prezident [[Sukarno]]ga taklif qiladi. Sukarno bu taklifni maʼqullab, masjid qurilishi uchun fond tashkil etadi va nazorat ostiga oladi. Masjidning meʼmoriy rejasi [[nasroniylik]] masjidlari arxitektori Silobonga tegishli. Qurilish ishlari [[1961-yil]]da boshlangan. Odat boʻyicha birinchi gʻishtni [[Sukarno]]ning oʻzi qoʻygan. Qurilish ishlari [[1978-yil]]da tugallandi.

Bir nechta joylar taklif qilindi; Indoneziya vitse-prezidenti Muhammad Xatta masjidni Tamrin prospektidagi turar-joylar yaqinida, bugungi kunda Indoneziya mehmonxonasi joylashgan uchastkada qurishni taklif qildi<ref>{{Veb manbasi |url=http://www.kempinski.com/en/jakarta/hotel-indonesia/welcome/ |sarlavha=Hotel Indonesia Kempinski Jakarta (official website) |qaralgan sana=August 30, 2020}}</ref>. Biroq, Sukarno milliy masjidni xalqning eng muhim maydoni yaqinida, Merdeka saroyi yonida joylashtirish kerakligini taʼkidladi. Bu Yava anʼanalariga koʻra, kraton (qirol saroyi) va masjid agung (katta masjid) alun-alun (asosiy Yava shahar maydoni) atrofida joylashgan boʻlishi kerakligi, yaʼni u Merdeka maydoniga yaqin boʻlishi kerakligini aytdi<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=Masjid Istiqlal Merupakan Masjid Terbesar Dan Termegah Di Indonesia Yang Dibangun Pada Tahun |sana=30 September 2021 |url=https://dawuhguru.com/masjid-istiqlal-merupakan-masjid-terbesar-dan-termegah-di-indonesia-yang-dibangun-pada-tahun/ |arxivurl=https://web.archive.org/web/20210930065148/https://dawuhguru.com/masjid-istiqlal-merupakan-masjid-terbesar-dan-termegah-di-indonesia-yang-dibangun-pada-tahun/ |arxivsana=September 30, 2021 |til=id}}</ref>. Sukarno, shuningdek, milliy masjidni Jakarta va Immanuel cherkovi yaqinida qurish kerakligini, Pancasilada targʻib qilingan diniy totuvlik va bagʻrikenglik ramzi boʻlishini taʼkidladi<ref>{{Veb manbasi |url=http://countrystudies.us/indonesia/86.htm |sarlavha=Indonesia-Pancasila |ish=U.S. Department of the Army |qaralgan sana=2013-05-18}}</ref>. Keyinchalik milliy masjid Taman Vidjaja Kusumada (sobiq Vilgelmina bogʻi) Jakarta sobori qarshisida qurilishi toʻgʻrisida qaror qabul qilindi. Masjidga yoʻl ochish uchun 1837-yilda qurilgan Prins Frederik qal’asi buzib tashlangan<ref name="Dirk">{{Veb manbasi |muallif=Dawuh |ism=Guru |yil=2021 |sarlavha=Masjid Istiqlal Merupakan Masjid Terbesar Dan Termegah Di Indonesia Yang Dibangun Pada Tahun |url=https://dawuhguru.com/masjid-istiqlal-merupakan-masjid-terbesar-dan-termegah-di-indonesia-yang-dibangun-pada-tahun/ |qaralgan sana=2021-10-01 |nashriyot=Dawuh Guru |arxivsana=2021-09-30 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20210930065148/https://dawuhguru.com/masjid-istiqlal-merupakan-masjid-terbesar-dan-termegah-di-indonesia-yang-dibangun-pada-tahun/}}</ref><ref name="jakarta">{{Veb manbasi |sarlavha=Citadel Prins Frederick |url=http://www.jakarta.go.id/jakv1/encyclopedia/detail/291 |nashriyot=Special Capital Region of Jakarta |yil=2010 |qaralgan sana=2013-05-14 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20130927115105/http://www.jakarta.go.id/jakv1/encyclopedia/detail/291 |arxivsana=2013-09-27}}</ref>.


== Meʼmoriy uslub ==
== Meʼmoriy uslub ==

20-Yanvar 2024, 06:17 dagi koʻrinishi

Masjid
Istiqlol masjidi
indonezcha: Masjid Istiqlal
Mamlakat  Indoneziya
Hudud Yava
Shahar ʻ Jakarta
Yoʻnalishi sunniy
Masjid turi Jomeʼ-Masjid
Meʼmoriy uslub Umummilliy meʼmorchilik
Loyiha muallifi Frederik Silobon
Binokorlik tashabbuschisi Vohid Hoshim va Anvar Kokraminoto[1].
Binokorlik 1961—1978
Asosiy sana:
24.8.1961 — boshlanishi
22.2.1978 — tugatilishi
Maqomi milliy masjid
Umumiy maydoni 10 gektar
Hajmi 120000
Gumbazlar soni 2
Gumbaz yoʻgʻonligi 45\10
Minoralar soni 1
Minoralar balandligi 96 metr
Qurilish materiali marmar, poʻlat
Holati amaldagi
Tarovih
Saharlik va iftorlik
Sayt Rasmiy sayt
Istiqlol masjidi Vikiomborda

Koordinatalari: 6°10′11″S 105°49′51″E / 6.16972°S 105.83083°E / -6.16972; 105.83083 G O

Istiqlol masjidi (indonezcha: Masjid Istiqlal) Indoneziyaning Jakarta shahrida joylashgan Janubi-Sharqiy Osiyodagi eng katta masjid va namozxonlar soni boʻyicha dunyoda toʻqqizinchi masjiddir[2]. Indoneziya mustaqilligini nishonlash uchun qurilgan. Masjid 1978-yil 22-fevralda jamoat uchun ochilgan. Jakarta ichida masjid Merdeka maydoni va Jakarta sobori (katolik) va Immanuel cherkovi yonida joylashgan.

Tarixi

1945-yilda Indoneziya mustaqilligi eʼlon qilinganidan soʻng, Indoneziyaning buyuk milliy masjidini qurish gʻoyasi Indoneziyaning birinchi diniy ishlar vaziri Vohid Hoshim va keyinchalik Istiqlol jamgʻarmasi raisi etib tayinlangan Anvar Kokroaminoto tomonidan koʻtarilgan[3]. U Indoneziya prezidenti Sukarnoga milliy masjid qurishni taklif qildi. Kokroaminoto boshchiligidagi Istiqlol masjidi qurilishi qoʻmitasi 1953-yilda tashkil etilgan. U ushbu gʻoyani olqishladi va keyinchalik masjid qurilishini nazorat qildi. 1954-yilda qoʻmita Sukarnoni texnik bosh nazoratchi etib tayinladi[4]. „Istiqlol“ masjidining meʼmori dizayn tanlovi gʻolibi Friedrich Silaban edi[5].

Bir nechta joylar taklif qilindi; Indoneziya vitse-prezidenti Muhammad Xatta masjidni Tamrin prospektidagi turar-joylar yaqinida, bugungi kunda Indoneziya mehmonxonasi joylashgan uchastkada qurishni taklif qildi[6]. Biroq, Sukarno milliy masjidni xalqning eng muhim maydoni yaqinida, Merdeka saroyi yonida joylashtirish kerakligini taʼkidladi. Bu Yava anʼanalariga koʻra, kraton (qirol saroyi) va masjid agung (katta masjid) alun-alun (asosiy Yava shahar maydoni) atrofida joylashgan boʻlishi kerakligi, yaʼni u Merdeka maydoniga yaqin boʻlishi kerakligini aytdi[7]. Sukarno, shuningdek, milliy masjidni Jakarta va Immanuel cherkovi yaqinida qurish kerakligini, Pancasilada targʻib qilingan diniy totuvlik va bagʻrikenglik ramzi boʻlishini taʼkidladi[8]. Keyinchalik milliy masjid Taman Vidjaja Kusumada (sobiq Vilgelmina bogʻi) Jakarta sobori qarshisida qurilishi toʻgʻrisida qaror qabul qilindi. Masjidga yoʻl ochish uchun 1837-yilda qurilgan Prins Frederik qal’asi buzib tashlangan[9][10].

Meʼmoriy uslub

Masjidning gumbazi 45 metr. 12 ta gumbaz alyumin bilan qoplangan. Asosiy namoz oʻqiladigan binosining ichki devorida Qurʼon oyatlari bitilgan.

Manbalar

  1. ↑ „Sejarah Masjid Istiqlal“ (oʻlik havola — tarix ). Situs Resmi Masjid Istiqlal. Qaraldi: 17-mart 2012-yil. [sayt ishlamaydi]
  2. ↑ Perlez, Jane. „Jakarta Journal; A TV Preacher to Satisfy the Taste for Islam Lite“. The New York Times (2002-yil 23-avgust). Qaraldi: 2007-yil 17-dekabr.
  3. ↑ National Information and Communication Agency 2001, p. 6
  4. ↑ Travel Jakarta, Indonesia: illustrated guide, phrasebook and maps. MobileReference, 2010. ISBN 9781607789628. 2013-yil 13-mayda qaraldi. 
  5. ↑ Sopandi, Setiadi „Indonesian Architectural Culture during Guided Democracy (1959–1965): Sukarno and the Works of Friedrich Silaban“,. Dynamics of the Cold War in Asia: Ideology, Identity, and Culture Vu: . Springer, 2009 — 53–72 bet. ISBN 9780230101999. 
  6. ↑ „Hotel Indonesia Kempinski Jakarta (official website)“. Qaraldi: 2020-yil 30-avgust.
  7. ↑ „Masjid Istiqlal Merupakan Masjid Terbesar Dan Termegah Di Indonesia Yang Dibangun Pada Tahun“ (id) (2021-yil 30-sentyabr). 2021-yil 30-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
  8. ↑ „Indonesia-Pancasila“. U.S. Department of the Army. Qaraldi: 2013-yil 18-may.
  9. ↑ Dawuh. „Masjid Istiqlal Merupakan Masjid Terbesar Dan Termegah Di Indonesia Yang Dibangun Pada Tahun“. Dawuh Guru (2021). 2021-yil 30-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 1-oktyabr.
  10. ↑ „Citadel Prins Frederick“. Special Capital Region of Jakarta (2010). 2013-yil 27-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 14-may.
Ushbu maqolani tinglang (1 daqiqa)
noicon
Spoken Wikipedia icon
Bu audiofayl ushbu maqolaning 10-iyul, 2022-yil(2022-07-10) sanasidagi versiyasi asosida yaratilgan boʻlib, shu sanadan keyin amalga oshirilgan tahrirlarni aks ettirmaydi.
(Yordam · Koʻproq audiomaqolalar)

.

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Istiqlol_masjidi&oldid=4045515" dan olindi