Xalqaro sanksiya: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
ShHamrayev (munozara | hissa)
Tahrir izohi yoʻq
ShHamrayev (munozara | hissa)
Tahrir izohi yoʻq
Qator 16: Qator 16:


Birlashgan Millatlar Tashkiloti Nizomining VII bobiga ko'ra, faqat BMT Xavfsizlik Kengashi xalqaro hamjamiyat tomonidan BMTga a'zo barcha davlatlar tomonidan bajarilishi kerak bo'lgan sanksiyalarni qo'llash (41-modda) vakolatiga ega (2,2-modda). Sanksiyalar xalqaro tinchlik va xavfsizlikka tahdidlarning oldini olish yoki ularni bartaraf etish uchun xalqaro hamjamiyatning eng kuchli tinch vositasi bo'lib xizmat qiladi. Sanksiyalar harbiy kuch ishlatishni o'z ichiga olmaydi. Biroq, agar sanksiyalar mojaroni diplomatik yo‘l bilan hal qilishga olib kelmasa, kuch ishlatishga Xavfsizlik Kengashi tomonidan 42-moddaga muvofiq alohida ruxsat berilishi mumkin.
Birlashgan Millatlar Tashkiloti Nizomining VII bobiga ko'ra, faqat BMT Xavfsizlik Kengashi xalqaro hamjamiyat tomonidan BMTga a'zo barcha davlatlar tomonidan bajarilishi kerak bo'lgan sanksiyalarni qo'llash (41-modda) vakolatiga ega (2,2-modda). Sanksiyalar xalqaro tinchlik va xavfsizlikka tahdidlarning oldini olish yoki ularni bartaraf etish uchun xalqaro hamjamiyatning eng kuchli tinch vositasi bo'lib xizmat qiladi. Sanksiyalar harbiy kuch ishlatishni o'z ichiga olmaydi. Biroq, agar sanksiyalar mojaroni diplomatik yo‘l bilan hal qilishga olib kelmasa, kuch ishlatishga Xavfsizlik Kengashi tomonidan 42-moddaga muvofiq alohida ruxsat berilishi mumkin.

Birlashgan Millatlar Tashkilotining sanksiyalarini alohida davlatlar o'zlarining strategik manfaatlarini ta'minlash uchun kiritadigan bir tomonlama sanksiyalar bilan aralashtirib yubormaslik kerak<ref>{{Cite book |title=The evolution of UN sanctions : from a tool of warfare to a tool of peace, security and human rights |last=Enrico |first=Carisch |publisher=Springer |others=Rickard-Martin, Loraine,, Meister, Shawna R. |year=2017 |isbn=9783319600048 |location=Cham, Switzerland |pages=454 ff |oclc=1008962905}}</ref>. Odatda kuchli iqtisodiy majburlash sifatida moʻljallangan, bir tomonlama sanksiyalar ostida qoʻllaniladigan choralar majburiy diplomatik harakatlar, iqtisodiy urush yoki urush boshlanishi sifatida boʻlishi mumkin.

Sanksiyalarning bir necha turlari mavjud.


== Manbalar ==
== Manbalar ==

17-Iyun 2023, 18:26 dagi koʻrinishi

Xalqaro sanksiya — oʻz xalqaro majburiyatlarini yoki xalqaro huquq normalarini buzgan davlatga nisbatan qoʻllaniladigan taʼsir chorasi.[1] Boykot, embargo, repressaliyalar, retorsiyalar va boshqalar bu sanksiyalarga misol boʻla oladi.

Xalqaro sanksiya bu davlatlar, ko'p tomonlama yoki mintaqaviy tashkilotlarning davlatlar yoki tashkilotlarga milliy xavfsizlik manfaatlarini himoya qilish yoki xalqaro huquqni himoya qilish, xalqaro tinchlik va xavfsizlikka tahdidlardan himoya qilish uchun diplomatik sa'y-harakatlarining bir qismi bo'lgan siyosiy va iqtisodiy qarorlardir[2][3][4][5].

Bu qarorlar asosan iqtisodiy, savdo, diplomatik, madaniy yoki boshqa cheklovlarni (sanksiya choralarini) vaqtincha qoʻllashni oʻz ichiga oladi, ular xavfsizlik bilan bogʻliq tashvishlar endi qoʻllanilmay qolganda yoki yangi tahdidlar paydo bo'lmaganda bekor qilinadi.

Birlashgan Millatlar Tashkiloti Nizomining VII bobiga ko'ra, faqat BMT Xavfsizlik Kengashi xalqaro hamjamiyat tomonidan BMTga a'zo barcha davlatlar tomonidan bajarilishi kerak bo'lgan sanksiyalarni qo'llash (41-modda) vakolatiga ega (2,2-modda). Sanksiyalar xalqaro tinchlik va xavfsizlikka tahdidlarning oldini olish yoki ularni bartaraf etish uchun xalqaro hamjamiyatning eng kuchli tinch vositasi bo'lib xizmat qiladi. Sanksiyalar harbiy kuch ishlatishni o'z ichiga olmaydi. Biroq, agar sanksiyalar mojaroni diplomatik yo‘l bilan hal qilishga olib kelmasa, kuch ishlatishga Xavfsizlik Kengashi tomonidan 42-moddaga muvofiq alohida ruxsat berilishi mumkin.

Birlashgan Millatlar Tashkilotining sanksiyalarini alohida davlatlar o'zlarining strategik manfaatlarini ta'minlash uchun kiritadigan bir tomonlama sanksiyalar bilan aralashtirib yubormaslik kerak[6]. Odatda kuchli iqtisodiy majburlash sifatida moʻljallangan, bir tomonlama sanksiyalar ostida qoʻllaniladigan choralar majburiy diplomatik harakatlar, iqtisodiy urush yoki urush boshlanishi sifatida boʻlishi mumkin.

Sanksiyalarning bir necha turlari mavjud.

Manbalar

  1. "Sanksiya". Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi. Toshkent: Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi. 2000-2005. 
  2. Hufbauer, Gary. Economic Sanctions Reconsidered. Washington, DC: Peterson Institute for International Economics, 2007 — 5 bet. ISBN 978-088132-407-5. 
  3. Cortright, David. The sanctions decade : assessing UN strategies in the 1990s, Lopez, George A., Boulder, Colo.: Lynne Rienner Publishers, 2000 — 1 bet. ISBN 1555878911. OCLC 43115210. 
  4. „Sanctions policy“. European External Action Service.
  5. „Assembly of the African Union Fourteenth Ordinary Session“. African Union.
  6. Enrico, Carisch. The evolution of UN sanctions : from a tool of warfare to a tool of peace, security and human rights, Rickard-Martin, Loraine,, Meister, Shawna R., Cham, Switzerland: Springer, 2017 — 454 ff bet. ISBN 9783319600048. OCLC 1008962905.