Zarrachalar detektori: Versiyalar orasidagi farq
„Particle detector“ sahifasi tarjima qilib yaratildi |
(Farq yoʻq)
|
30-May 2023, 04:34 dagi koʻrinishi
Eksperimental va amaliy zarralar fizikasi, yadro fizikasi va yadro muhandisligida zarracha detektori, shuningdek , radiatsiya detektori sifatida ham tanilgan, bunda yadroviy parchalanish, kosmik zarralar kabi ionlashtiruvchi zarralarni aniqlash, kuzatish yoki aniqlash uchun ishlatiladigan qurilma hisoblanadi. U radiatsiya, yoki zarracha tezlatgichda reaktsiyalar kabi aniqlaydi. Detektorlar zarrachaning mavjudligini qayd etishdan tashqari, zarracha energiyasini va impuls, spin, zaryad, zarracha turi kabi boshqa atributlarni o'lchashi mumkindir.
Misollar va turlari
Hozirgacha ixtiro qilingan va qo'llanilgan detektorlarning asosam ko'pchiligi ionlanish detektorlari (ulardan gazsimon ionlanish detektorlari va yarimo'tkazgich detektorlariham keng qo'llaniladi ) va sintilatsiya detektorlari dir; Cherenkov yorug'ligi va o'tish nurlanishi kabi boshqa, butunlay boshqacha printsiplar ham qo'llanilgan.
Tarixiy misollar
- Pufak xonasi
- Wilson bulutli kamerasi (diffuziya kamerasi)
- Fotosurat plitasi
- Radiatsiyadan himoya qilish uchun detektorlar
Quyidagi turdagi zarrachalar detektorlari radiatsiyadan himoya qilish uchun keng qo'llaniladi va yadroviy, tibbiy va atrof-muhit sohalarida umumiy foydalanish uchun katta miqdorda tijorat sifatida ham keng ,iqyosda ishlab chiqariladi.
- Dozimetr
- Elektroskop (ko'chma dozimetr sifatida foydalanilganda)
- Gazli ionlanish detektori
- Geiger hisoblagichi
- Ionizatsiya kamerasi
- Proportsional hisoblagich
- Ssintilatsiya hisoblagichi
- Yarimo'tkazgich detektori
Zarrachalar va yadro fizikasi uchun keng tarqalgan detektorlar
- Gazli ionlanish detektori
- Ionizatsiya kamerasi
- Proportsional hisoblagich
- Ko'p simli proportsional kamera
- Drift kamerasi
- Vaqtni proyeksiyalash kamerasi
- Mikro naqshli gazli detektor
- Geiger-Myuller trubkasi
- Uchqun xonasi
- Qattiq holat detektorlari:
- Yarimo'tkazgichli detektor va variantlar, shu jumladan CCD
- Silicon Vertex detektori
- Qattiq holatdagi yadro izi detektori
- Cherenkov detektori
- Ring-tasvirlash Cherenkov detektori (RICH)
- Scintillation counter va tegishli fotomultiplikator, fotodiod yoki ko'chki fotodiodi
- Lukas hujayrasi
- Parvoz vaqti detektori
- O'tish radiatsiya detektori
- Yarimo'tkazgichli detektor va variantlar, shu jumladan CCD
- Kalorimetr
- Mikrokanal plastinka detektori
- Neytron detektori
Zarrachalar fizikasidagi zamonaviy detektorlar yuqoridagi elementlarning bir nechtasini piyoz kabi bir qator qatlamlarda birlashtiradi.
Zarrachalar detektorlarini o'rganish
Zamonaviy tezlatgichlar uchun mo'ljallangan detektorlar hajmi va narxi jihatidan juda katta va qimmat/ Hisoblagich atamasi ko'pincha detektor atamasi o'rniga ishlatiladi qachonki zarrachalarni hisoblash vaqtida, lekin uning energiyasini yoki ionlanishini hisobga olmaydi. Zarrachalar detektorlari odatda ionlashtiruvchi nurlanishni kuzatishi mumkin (yuqori energiyali fotonlar yoki hatto ko'rinadigan yorug'lik ). Agar ularning asosiy maqsadi nurlanishni o'lchash bo'lsa, ular deyiladi radiatsiya detektorlari, lekin fotonlar ham (massasiz) zarralar bo'lgani uchun, zarracha detektori atamasi hali ham to'g'ri.
Kollayderlarda
- CERN da
- LHC uchun
- CMS
- ATLAS
- ALISA
- LHCb
- LEP uchun
- Alef
- Delphi
- L3
- Opal
- SPS uchun
- COMPASS tajribasi
- Gargamelle
- NA61/SHINE
- LHC uchun
- Fermilabda
- DESY da
- HERA uchun
- H1
- HERA-B
- HERMES
- ZEVS
- HERA uchun
- BNL da
- RHIC uchun
- FENİKS
- Fobos
- YULDUZ
- RHIC uchun
- SLAC da
- Kornelda
- CESR uchun
- CLEO
- CUSB
- CESR uchun
- BINP da
- Boshqalar
- UC Irvine shahridan MECO
Qurilish ishlari olib borilmoqda
- Xalqaro chiziqli kollayder (ILC) uchun
- CALICE (chiziqli kollayder tajribasi uchun kalorimetr)
Kollayderlarsiz
- Antarktika muon va neytrino detektorlari majmuasi (AMANDA)
- Kriogen qorong'u moddalarni qidirish (CDMS)
- Super-kamiokande
- XENON
Kosmik kemada
- Alfa magnit spektrometri (AMS)
- JEDI (Yupiter energetik zarrachalar detektori asbobi)
Zarrachalar detektorlarining nazariy modellari
Zarrachalar detektorlarining nazariy modellari eksperimental qo'llashdan tashqari, nazariy fizika uchun ham katta ahamiyatga ega bo'lib kelmoqda Ushbu modellar kvant maydoni bilan bog'langan lokalizatsiyalangan relativistik bo'lmagan kvant tizimlarini ko'rib chiqadi. [1] Ular zarracha detektorlari nomini oladi, chunki relativistik bo'lmagan kvant tizimi barqaror holatda o'lchanganda, zarrachani aniqlagan deb hisoblashi mumkin. [2] [3] Adabiyotdagi zarrachalar detektori modellarining birinchi namunasi 80-yillarga to'g'ri keladi, u yerda qutidagi zarra WG Unruh tomonidan qora tuynuk atrofidagi kvant maydonini tekshirish uchun kiritilgan. [2] Ko'p o'tmay, Bryce DeWitt modelni soddalashtirishni taklif qildi [4] Unruh-DeWitt detektori modelini keltirib chiqardi.
Nazariy fizikaga qo'llanilishidan tashqari, zarrachalar detektori modellari kvant optikasi kabi eksperimental maydonlar bilan bog'liq bo'lib, bu yerda atomlar yorug'lik-materiya o'zaro ta'siri orqali kvant elektromagnit maydoni uchun detektor sifatida ishlatilishi mumkindir. Kontseptual tomondan, zarrachalar detektorlari, shuningdek, asimptotik holatlarga yoki kvant maydon nazariyasining ko'rinishlariga tayanmasdan, zarralar kontseptsiyasini rasmiy ravishda aniqlashga imkon beradi. M. Skalli ta'kidlaganidek, operativ nuqtai nazardan "zarracha bu zarra detektorlari tomonidan aniqlaydigan narsadir" [5] deb aytish mumkin, bu esa mohiyatan zarrachani kvant maydonining qo'zg'alishlarini aniqlash sifatida belgilaydi.
Shuningdek qarang
- Hisoblash samaradorligi
- Zarrachalar ro'yxati
- Quyruq impuls generatori
Ushbu maqola Mirzo Ulugʻbek nomidagi Milliy Universiteti Fizika fakulteti talabasi Saidova Sevara tomonidan Wikitaʼlim loyihasi asosida ingiliz tilidan tarjima qilindi.
Ma'lumotnomalar
- ↑ Martín-Martínez, Eduardo; Montero, Miguel; del Rey, Marco (2013-03-25). "Wavepacket detection with the Unruh-DeWitt model". Physical Review D 87 (6): 064038. doi:10.1103/PhysRevD.87.064038. https://link.aps.org/doi/10.1103/PhysRevD.87.064038.
- ↑ 2,0 2,1 Unruh, W. G. (1976-08-15). "Notes on black-hole evaporation". Physical Review D 14 (4): 870–892. doi:10.1103/PhysRevD.14.870. https://link.aps.org/doi/10.1103/PhysRevD.14.870.
- ↑ Unruh, William G.; Wald, Robert M. (1984-03-15). "What happens when an accelerating observer detects a Rindler particle". Physical Review D 29 (6): 1047–1056. doi:10.1103/PhysRevD.29.1047. https://link.aps.org/doi/10.1103/PhysRevD.29.1047.
- ↑ Irvine, J M (May 1980). "General Relativity – An Einstein Centenary Survey". Physics Bulletin 31 (4): 140. doi:10.1088/0031-9112/31/4/029. ISSN 0031-9112. http://dx.doi.org/10.1088/0031-9112/31/4/029.
- ↑ Scully, Marlan O. (2009), Muga, Gonzalo; Ruschhaupt, Andreas; del Campo, Adolfo (muh.), „The Time-Dependent Schrödinger Equation Revisited: Quantum Optical and Classical Maxwell Routes to Schrödinger's Wave Equation“, Time in Quantum Mechanics - Vol. 2, Lecture Notes in Physics (inglizcha), Berlin, Heidelberg: Springer, 789-jild, 15–24-bet, doi:10.1007/978-3-642-03174-8_2, ISBN 978-3-642-03174-8, qaraldi: 2022-08-19
- Jones, R. Clark (1949). "A New Classification System for Radiation Detectors". Journal of the Optical Society of America 39 (5): 327–341. doi:10.1364/JOSA.39.000327. PMID 18131432.
- Jones, R. Clark (1949). "Erratum: The Ultimate Sensitivity of Radiation Detectors". Journal of the Optical Society of America 39 (5): 343. doi:10.1364/JOSA.39.000343.
- Jones, R. Clark (1949). "Factors of Merit for Radiation Detectors". Journal of the Optical Society of America 39 (5): 344–356. doi:10.1364/JOSA.39.000344. PMID 18144695.