Tagetes patula: Versiyalar orasidagi farq
„Tagetes patula“ sahifasi tarjima qilib yaratildi |
(Farq yoʻq)
|
28-Oktyabr 2022, 14:45 dagi koʻrinishi
| Fransuz marigoldi | |
|---|---|
| |
| Ilmiy tasniflash | |
| O'simliklar | |
| Yuksak oʻsimliklar | |
| Gulli oʻsimliklar | |
| Ikki urugʻpallalilar | |
| Asterids | |
| Asterales | |
| Asteraceae | |
| Tagetes | |
T. patula
| |
| Binar nomi | |
| Tagetes patula | |
| Sinonimlar | |
Tagetes patula, fransuz marigoldi, - Asteraceae oilasiga mansub, Meksika va Gvatemalada[1] ga mansub o'simlik turi gulli oʻsimlik turi.
Ba'zi rasmiylar Tagetes patulani Tagetes erecta, Meksika marigoldining sinonimi deb hisoblashadi[2].
Ism
Lotin tilidagi binar nomi patula "tarqaladigan odat bilan" degan ma'noni anglatadi[3].
Tavsif
Tagetes patula bir yillik bo'lib, balandligi 0.5 m (1.6 ft) ga yetadi. Ba'zi iqlimlarda u iyuldan oktabrgacha gullaydi. Markaziy Meksikaning baland tog'larida joylashgan gullash sentabrda bshlanadi. Gullash boshlanganidan keyin gulbarglar ikki hafta ichida to'kiladi. Boshlarida germafrodit (erkak va urgʻochi aʼzolar mavjud) gullari bor, asosan yovvoyi tabiatda qoʻngʻizlar, chivinlar va boshqa hasharotlar tomonidan changlanadi. Marigoldning barcha turlarining barglarida yog' bezlari mavjud[4]. Yaxshi drenajga ega bo'lishi sharti bilan qumli va gil tuproqlarda ham o'sishi mumkin[5]. -1°C gacha sovuqqa yaxshi bardosh beradi.
Kultivatsiya
Bu o'simlik yozda sariq, to'q sariq va jigarrang rangdagi, baxmalsimon, yorqin gullar uchun qadrlanadi[6].
O'simlik ko'plab sabzavot ekinlari bilan qo'sib ekiladi. Uning ildizidan ajraluvchi moddalar tuproqdagi nematodalarni yo'q qiladi, pomidordagi zararli hasharotlarni daf qiladi, deb ishoniladi[7]. Moreau va boshqalar 2006-yilda T. patula bilan Solanum tuberosum chatishtirish orqali Leptinotarsa decemlineata ga qarshi gibrid yaratishga harakat qilishdi, lekin tadqiqot muvaffaqiyatsizlikka uchradi[8][9].
Turlari
Yuzlab navlar ishlab chiqilgan bo'lib, ulardan Qirollik bog'dorchilik jamiyatining bog'dagi xizmatlari uchun mukofotiga sazovor bo'lgan[10].
Boshqa foydalanish
Dorivor
Tibbiyotda quritilgan barglar yoki gul qismlaridan tayyorlangan infuziyalardan foydalanadilar[4]. Tadqiqotlar shuni ko'rsatadiki, T. patula tarkibidagi efir moyi pestitsid xususiyatiga ega[11].
Efir moyining antifungal faolligi, kandidozni[12] va o'simliklardagi qo'ziqorin infektsiyalarini davolash uchun tekshirilmoqda[13][14].
Pazandachilik
Quritilgan va maydalangan gul barglari Gruziya Respublikasida Kavkazda o'tkirligi va oltin rangi bilan mashhur ziravordir. Ziravorlar gruzin oshxonasiga o'ziga xos, ta'm bag'ishlaydi. Bu o'simlik khmeli suneli ziravorlar aralashmasining muhim tarkibiy qismi hisoblanadi.
Rang berish
Tagetes patula gullari har yili parranda go'shtiga rang berish uchun o'stiriladi. Gullar inson oziq-ovqat uchun bo'yoq olishda ham ishlatilishi mumkin[4]. Oltin sariq bo'yoq hayvonlardan tayyorlangan to'qimachilik mahsulotlarini (jun, ipak) mordansiz bo'yash uchun ishlatiladi. Ammo paxta va sintetik matolarni bo'yash uchun mordan kerak[4].
Xushbo'y hid
O'simlik gullari yig'iladi va efir moyi uchun distillanadi. Yog 'parfyumeriyada ishlatiladi. U sandal yog'i bilan aralashtirib, "attar genda" parfyumini ishlab chiqarishda foydalaniladi.
Galereya
-
Fransuz Marigoldi - Tagetes patula -
Marigold gul -
Gul ustidagi kuya -
Bir dasta gullar -
Tuvakdagi o'simlik -
Rivojlanayotgan gul -
Unib chiqayotgan o'simlik -
Unib chiqayotgan kurtaklar -
To'garak
Ma'lumotnomalar
- ↑ Rydberg, Per Axel 1913. in Britton, Nathaniel Lord, North American Flora 34: 154-155
- ↑ „Tagetes patula“. The Plant List. Qaraldi: 2018-yil 1-dekabr.
- ↑ Harrison, Lorraine. RHS Latin for Gardeners. United Kingdom: Mitchell Beazley, 2012. ISBN 978-1845337315.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Soule, J. A. 1993.
- ↑ „Tagetes patula (French Marigold) | North Carolina Extension Gardener Plant Toolbox“. plants.ces.ncsu.edu. Qaraldi: 2022-yil 18-mart.
- ↑ The Royal Horticultural Society A-Z Encyclopedia of Garden Plants Brickell: . United Kingdom: Dorling Kindersley, 2008 — 1021 bet. ISBN 9781405332965.
- ↑ Sustainable Gardening Australia, Companion Planting retrieved on 8 June 2009
- ↑ Parolin, Pia; Bresch, Cécile; Desneux, Nicolas; Brun, Richard; Bout, Alexandre; Boll, Roger; Poncet, Christine (2012). "Secondary plants used in biological control: A review". International Journal of Pest Management (Taylor & Francis) 58 (2): 91–100. doi:10.1080/09670874.2012.659229. ISSN 0967-0874.
- ↑ Webster, Ben; Cardé, Ring T. (2016-05-04). "Use of habitat odour by host-seeking insects". Biological Reviews of the Cambridge Philosophical Society (Cambridge Philosophical Society (Wiley)) 92 (2): 1241–1249. doi:10.1111/brv.12281. ISSN 1464-7931.
- ↑ „AGM Plants - Ornamental“. Royal Horticultural Society (2017-yil iyul). Qaraldi: 2018-yil 1-dekabr.
- ↑ Politi, Flávio Augusto Sanches; Nascimento, Juliana Damieli; Da Silva, Alexander Alves; Moro, Isabela Jacob; Garcia, Mariana Lopes; Guido, Rafael Victório Carvalho; Pietro, Rosemeire Cristina Linhari Rodrigue; Godinho, Antônio Francisco et al. (2016). "Insecticidal activity of an essential oil of Tagetes patula L. (Asteraceae) on common bed bug Cimex lectularius L. And molecular docking of major compounds at the catalytic site of ClAChE1". Parasitology Research 116 (1): 415–424. doi:10.1007/s00436-016-5305-x. PMID 27838836.
- ↑ B. K. Dutta; S. Karmakar; A. Naglot; J. C. Aich; M. Begam (March 2007). "Anticandidial activity of some essential oils of a mega biodiversity hotspot in India". Mycoses 50 (2): 121–124. doi:10.1111/j.1439-0507.2006.01332.x. PMID 17305775.
- ↑ "Antifungal activity of Tagetes patula extracts on some phytopathogenic fungi: ultrastructural evidence on Pythium ultimum". Microbiol. Res. 159 (3): 295–304. 2004. doi:10.1016/j.micres.2004.06.001. PMID 15462529.
- ↑ C. Romagnoli; R. Bruni; E. Andreotti; M. K. Rai; C. B. Vicentini; D. Mares (April 2005). "Chemical characterization and antifungal activity of essential oil of capitula from wild Indian Tagetes patula L". Protoplasma 225 (1–2): 57–65. doi:10.1007/s00709-005-0084-8. PMID 15868213.