Viki: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi

Inline

16-Avgust 2022, 15:52 dagi koʻrinishi

Wiki (/ˈwɪki/ ( tinglang)/ˈwɪki/ WIK-ee) - bu o'z auditoriyasi tomonidan bevosita veb-brauzer yordamida birgalikda tahrirlangan va boshqariladigan gipermatnli nashr hisoblanadi. Odatda wiki loyihaning mavzulari yoki ko'lami uchun bir nechta sahifalarni o'z ichiga oladi hamda jamoatchilik uchun ochiq bo'lishi yoki tashkilot ichida ichki ma'lumotlar bazasini saqlash uchun foydalanish bilan cheklangan bo'lishi mumkin.

Vikilar viki-dasturiy ta'minot tomonidan yoqiladi, aks holda wiki dvigatellari deb nomlanadi. Wiki-motori kontentni boshqarish tizimining bir shakli boʻlib, boshqa veb-ga asoslangan tizimlardan, masalan, blog dasturiy taʼminotidan farq qiladi, chunki kontent hech qanday aniq egasi yoki yetakchisisiz yaratilgan va wikilar foydalanuvchilarning ehtiyojlariga koʻra oʻziga xos tuzilishga ega boʻlmaydi, bu esa tuzilishga koʻra paydo boʻlishiga imkon yaratadi^[1]. Wiki dvigatellari odatda soddalashtirilgan belgilash tilidan foydalangan holda tarkibni yozishga va ba'zan boy matn muharriri yordamida tahrirlashga ruxsat beradi^[2]. O'nlab turli xil wiki dvigatellari qo'llaniladi, ular mustaqil va boshqa dasturiy ta'minotning bir qismi boʻladi masalan, xatolarni kuzatish tizimlarini aytish mumkin. Ba'zi wiki dvigatellari ochiq manbali, boshqalari esa xususiyligi bilan farqlanadi. Ba'zilar turli funksiyalarni hamnazorat qilish imkonini beradi; masalan, tahrir qilish huquqi materialni o'zgartirish, qo'shish yoki o'chirishga ruxsat berishi mumkin. Boshqalar kirishni boshqarishni majburlamasdan ruxsat berishlari mumkin. Kontentni tartibga solish uchun boshqa qoidalar o'rnatilish holatini ham koʻrish mumkin.

Vikipediya onlayn ensiklopediya loyihasi eng ommabop wiki ga asoslangan veb-sayt bo'lib, 2007-yildan beri eng yaxshi yigirmatalikka kiruvchi dunyodagi eng ko'p ko'rilgan saytlardan biri hisoblanadi^[3]. Vikipediya bitta viki emas, balki har biri ma'lum bir tilga tegishli bo'lgan yuzlab vikilar to'plamini oʻz ichiga oladi. Vikipediyaga qo'shimcha ravishda, umumiy va xususiy bo'lgan yuz minglab boshqa vikilar, jumladan, bilimlarni boshqarish resurslari, qayd qilish vositalari, hamjamiyat veb-saytlari va intranetlar sifatida ishlaydigan vikilar ham qo'llaniladi. Ingliz tilidagi Vikipediya eng katta maqolalar toʻplamiga ega: 2020-yil fevral holatiga koʻra, unda 6 milliondan ortiq maqolalar mavjud. Uord Kanningem, birinchiWikiWikiWeb wiki-dasturini ishlab chiquvchisi dastlab wiki-ni "ishlashi mumkin bo'lgan eng oddiy onlayn ma'lumotlar bazasi" deb ta'riflagan^[4]. "Wiki" (talaffuz qilinishi [wiki] ^{[note 1]}) gavayicha soʻz boʻlib, “tez” degan maʼnoni anglatadi^[5]^[6]^[7].

Xususiyatlari

Uord Kanningem va hammuallif Bo Leuf o'zlarining "Wiki yo'li: Internetda tezkor hamkorlik" kitobida Wiki konsepsiyasining mohiyatini tasvirlab berishgan:

"Viki faqat mutaxassislarni emas, barcha foydalanuvchilarni qo'shimchalarsiz faqat standart "oddiy vanil" veb-brauzerdan foydalangan holda wiki veb-saytida istalgan sahifani tahrirlashga yoki yangi sahifalar yaratishga imkon yaratadi.
"Wiki sahifa havolasini yaratishni intuitiv ravishda oson qilish va mo'ljallangan maqsadli sahifa mavjudligi yoki yo'qligini ko'rsatish orqali turli sahifalar o'rtasida mazmunli mavzu assotsiatsiyasini targ'ib qiladi.
"Viki - bu mutaxassislar va professional yozuvchilar tomonidan yaratilgan va tasodifiy tashrif buyuruvchilar uchun mo'ljallangan ehtiyotkorlik bilan yaratilgan sayt emas . Buning o'rniga, u odatiy tashrif buyuruvchini/foydalanuvchini doimiy ravishda veb-sayt landshaftini o'zgartiradigan doimiy yaratish va hamkorlik jarayoniga jalb qilishga intiladi^[8].

Viki muharrirlar va mualliflar hamjamiyatlariga hujjatlarni hamkorlikda yozish imkonini beradi. Odamlar o'z hissasini qo'shishlari uchun kompyuter, Internetga kirish, veb-brauzer va oddiy belgilash tilini bilish talab qilinadi (masalan, MediaWiki belgilash tili). Wiki veb-saytidagi bitta sahifa "wiki-sahifa" deb ataladi, odatda giperhavolalar bilan yaxshi bog'langan sahifalarning butun to'plami esa "wiki" hisoblanadi. Viki aslida ma'lumotlarni yaratish, ko'rib chiqish va qidirish uchun ma'lumotlar bazasi. Wiki chiziqli bo'lmagan, rivojlanayotgan, murakkab va tarmoqqa ulangan matnga ruxsat beradi, shu bilan birga muharrir argumentlari, bahs-munozaralari va tarkib va formatlash bo'yicha o'zaro ta'sir qilish imkonini beradi^[9]. Wiki texnologiyasining o'ziga xos xususiyati sahifalarni yaratish va yangilash qulayligidir. Umuman olganda, moderator yoki darvozabon tomonidan o'zgartirishlar qabul qilinishidan oldin hech qanday tekshiruv o'tkazilmaydi va bu veb-saytdagi o'zgarishlarga olib keladi. Ko'pgina vikilar foydalanuvchi hisoblarini ro'yxatdan o'tkazishni talab qilmasdan keng jamoatchilik tomonidan o'zgartirilishi mumkin. Ko'pgina tahrirlar real vaqtda amalga oshirilishi mumkin va deyarli bir zumda onlayn ko'rinadi, ammo bu xususiyat tizimni suiiste'mol qilishni osonlashtiradi. Shaxsiy viki-serverlar sahifalarni tahrirlash va ba'zan ularni o'qish uchun foydalanuvchi autentifikatsiyasini talab qiladi. Maged N. Kamel Boulos, Cito Maramba va Stiv Uiler ochiq vikilar sotsial darvinizm jarayonini keltirib chiqarishini yozadilar. "... wiki-sahifalarni tahrirlash mumkin bo'lgan ochiqlik va tezkorlik tufayli sahifalar tabiat tirik organizmlarga bo'ysunadiganidan farqli o'laroq, evolyutsion tanlash jarayonidan o'tadi. "Nomaqbul" jumlalar va bo'limlar shafqatsizlarcha yo'q qilinadi, tahrir qilinadi va "mos" deb topilmasa, almashtiriladi, bu esa yanada sifatli va tegishli sahifaning rivojlanishiga olib keladi^[10].

MediaWiki sintaksisi

</br> (matnga formatlash qo'shish uchun ishlatiladigan "sahna ortida" kodi)

HTML ekvivalenti

</br> (matnga formatlash qo'shish uchun ishlatiladigan "sahna ortida" kodining boshqa turi)

Ko'rsatilgan chiqish

</br> (ekranda sayt tomoshabin tomonidan ko'rilgan)

"Take some more [[tea]]," the March Hare said to Alice, very earnestly.

"I've had '''nothing''' yet," Alice replied in an offended tone, "so I can't take more."

"You mean you can't take ''less''," said the Hatter. "It's very easy to take ''more'' than nothing."

<p>"Take some more <a href="/wiki/Tea" title="Tea">tea</a>," the March Hare said to Alice, very earnestly.</p>

<p>"I've had <b>nothing</b> yet," Alice replied in an offended tone, "so I can't take more."</p>

<p>"You mean you can't take <i>less</i>," said the Hatter. "It's very easy to take <i>more</i> than nothing."</p>

</br>"Yana choy iching", dedi mart quyoni Elisga jiddiylik bilan.

"Menda hali hech narsa yo'q," deb javob qildi Elis xafa ohangda, "shuning uchun men ko'proq chiday olmayman".

- Siz ozroq ololmaysiz demoqchisiz, - dedi Shlyapachi. "Hech narsadan ko'ra ko'proq narsani olish juda oson."

Vikipediyani quvvatlovchi dasturiy ta'minot bo'lgan MediaWiki kabi ko'plab wiki ilovalari foydalanuvchilarga sahifani tahrir qilganda tahrirlash xulosasini taqdim etish imkonini beradi. Bu ular kiritgan o'zgarishlarni umumlashtiradigan qisqa matn (masalan "Tuzatilgan grammatika" yoki "Jadvaldagi murakkab formatlash". U maqolaning asosiy matniga kiritilmaydi, lekin sahifani qayta ko'rib chiqish bilan birga saqlanadi va foydalanuvchilarga nima qilinganligi va nima uchun qilinganligini tushuntirishga imkon beradi. Bu qayta ko'rib chiqishni boshqarish tizimiga o'zgartirishlar kiritishda jurnal xabariga o'xshaydi. Bu boshqa foydalanuvchilarga qanday o'zgarishlar kim va nima uchun amalga oshirilganligini ko'rish imkonini beradi, ko'pincha xulosalar, sanalar va boshqa qisqa, tegishli tarkiblar ro'yxatida "jurnal" yoki "tarix" deb ataladi.

Sahifalarni ulash va yaratish

Havolalar "bog'lanish" deb ataladigan ma'lum bir sintaksis yordamida yaratiladi. Dastlab, ko'pchilik vikilar sahifalarni nomlash va havolalar yaratish uchun CamelCase -dan foydalangan. Ular iboradagi so'zlarni bosh harf bilan yozish va ular orasidagi bo'shliqlarni olib tashlash orqali hosil bo'ladi ("CamelCase" so'zining o'zi misol). CamelCase ulanishni osonlashtirsa-da, u standart imlodan chetga chiqadigan shakldagi havolalarga ham olib keladi. Bir so'zli sarlavhali sahifaga havola qilish uchun so'zdagi harflardan birini g'ayritabiiy ravishda katta harf bilan yozish kerak (masalan, "Wiki" o'rniga "WiKi"). CamelCase-ga asoslangan vikilarni darhol tanib olish mumkin, chunki ularda "TableOfContents" va "BeginnerQuestions" kabi nomlar bilan ko'plab havolalar mavjud. viki bo'shliqlarni qayta kiritish va ehtimol kichik harflarga qaytarish orqali bunday havolalarning ko'rinadigan langarini "chiroyli" ko'rsatishi mumkin. Qaysi bosh harflar katta harf bilan qolishi kerakligini aniqlashning oson yo'li yo'q. Natijada, ko'pgina vikilar endi qavslar yordamida "bepul bog'lanish" ga ega va ba'zilari CamelCase'ni sukut bo'yicha o'chirib qo'yadi.

Qidiruv

Aksariyat vikilar hech bo'lmaganda sarlavha qidirishni, ba'zan esa to'liq matnli qidiruvni taklif qiladi. Qidiruvning kengayishi wiki mexanizmi ma'lumotlar bazasidan foydalanishiga bog'liq. PmWiki kabi ba'zi vikilar yassi fayllardan foydalanadi^[11].MediaWiki-ning birinchi versiyalarida yassi fayllardan foydalanilgan, biroq u 2000-yillarning boshida (o'n yillikda) Li Daniel Kroker tomonidan ma'lumotlar bazasi ilovasi sifatida qayta yozilgan. Indekslangan ma'lumotlar bazasiga kirish katta wikilarda yuqori tezlikda qidirish uchun zarur. Shu bilan bir qatorda, Google Qidiruv kabi tashqi qidiruv tizimlaridan aniqroq natijalarga erishish uchun baʼzan cheklangan qidiruv funksiyalariga ega vikilarda foydalanish mumkin.

WikiWikiWeb birinchi wiki boʻlgan^[12]. Uord Kanningem 1994-yilda Oregon shtatining Portlend shahrida WikiWikiWebni ishlab chiqishni boshladi va uni 1995-yil 25-martda c2.com internet domeniga oʻrnatdi. Bunga Kanningem nom berdi, u Gonolulu xalqaro aeroporti peshtaxtasi xodimi unga aeroport terminallari orasidan qatnovchi "Wiki Wiki Shuttle" avtobusiga chiqishni aytganini esladi. Kanningemning so'zlariga ko'ra, "Men wiki-wikini "tezkor" so'zining alliterativ o'rnini bosuvchi sifatida tanladim va shu tariqa bu ma'lumotni fast-web deb nomlashdan qochdim^[13]^[14].

Fayl:EnglishWikipedia 29June2017.png

Inglizcha Vikipediyaning bosh sahifasi

Inglizcha Vikipediya World Wide Web dagi wikilar orasida eng katta foydalanuvchilar bazasiga ega va trafik boʻyicha barcha veb-saytlar orasida birinchi 10 talikka kiradi^[15]^[16]. Boshqa yirik vikilarga WikiWikiWeb, Memory Alpha, Wikivoyage va Susning.nu, shved tilidagi bilimlar bazasi deb qaraladi.

Shahar viki (yoki mahalliy viki) ma'lum bir geografik joylashuv uchun ma'lumot bazasi va ijtimoiy tarmoq sifatida foydalaniladigan vikidir. "Shahar viki" atamasi yoki uning chet tilidagi ekvivalenti (masalan Nemischa "Stadtwiki") ba'zan nafaqat shaharni, balki kichik shaharchani yoki butun mintaqani qamrab oluvchi vikilar uchun ham ishlatiladi. Shahar vikisida narsalar, g'oyalar, odamlar va joylarning aniq misollari haqida ma'lumot mavjud. Bu maʼlumotlarning aksariyati Vikipediya kabi entsiklopediyalar uchun (masalan, shahardagi har bir chakana savdo doʻkonidagi maqolalar) mos kelmasligi mumkin, lekin koʻproq mahalliylashtirilgan kontent va tomoshabinlarga ega viki uchun mos boʻlishi mumkin. Shahar vikisida quyidagi mavzular haqida umumiy maʼlumotli viki uchun mos yoki mos kelmasligi mumkin boʻlgan maʼlumotlar ham boʻlishi mumkin, masalan:

Nemis viki-loyihasida hamkorlikdagi ishlarning vizualizatsiyasi Mathe für Nicht-Freaks

Konferensiyalar

Wiki bilan bog'liq mavzular bo'yicha faol konferensiyalar va uchrashuvlar tashkil etilgan boʻlib, ular quyidagilarni o'z ichiga oladi:

Atlassian Summit, Atlassian dasturiy ta'minot foydalanuvchilari uchun yillik konferensiya, shu jumladan Confluence^[17].
OpenSym (2014-yilgacha WikiSym deb ataladi), vikilar va ochiq hamkorlik haqidagi tadqiqotlarga bag'ishlangan akademik konferensiya.
SMWCon, Semantic MediaWiki foydalanuvchilari va ishlab chiquvchilari uchun yiliga ikki marta o'tkaziladigan konferensiya^[18].
TikiFest, Tiki Wiki CMS Groupware foydalanuvchilari va ishlab chiquvchilari uchun tez-tez o'tkaziladigan uchrashuv^[19].
Wikimania, Vikipediya kabi Wikimedia Foundation loyihalari tadqiqoti va amaliyotiga bagʻishlangan yillik konferensiya.

Ilgari wiki bilan bog'liq voqealarga quyidagilar kiradi:

RecentChangesCamp (2006–2012) wiki bilan bog'liq mavzular bo'yicha konferensiya.
RegioWikiCamp (2009–2013) "regiowikis" yoki shaharlar va boshqa geografik hududlardagi vikilar bo'yicha yarim yillik konferensiya^[20].

*Wiki dasturiy ta'minotini taqqoslash Comparison of wiki software

Manbalar

↑ Mitchell, Scott (July 2008), Easy Wiki Hosting, Scott Hanselman's blog, and Snagging Screens, MSDN Magazine, March 16, 2010da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: March 9, 2010
↑ „wiki“, Encyclopædia Britannica, London: Encyclopædia Britannica, Inc., 1, 2007, April 24, 2008da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: April 10, 2008
↑ Alexa Top Sites, March 2, 2015da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: December 1, 2016
↑ Cunningham, Ward (June 27, 2002), What is a Wiki, WikiWikiWeb, April 16, 2008da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: April 10, 2008
↑ „Hawaiian Words; Hawaiian to English“. mauimapp.com. 2008-yil 14-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-sentyabr.
↑ Hasan, Heather (2012), Wikipedia, 3.5 million articles and counting, New York : Rosen Central, 11-bet, ISBN 9781448855575, October 26, 2019da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: August 6, 2019
↑ Andrews, Lorrin (1865), A dictionary of the Hawaiian language to which is appended an English-Hawaiian vocabulary and a chronological table of remarkable events, Henry M. Whitney, 514-bet, August 15, 2014da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: June 1, 2014
↑ Leuf & Cunningham 2001. See Ward Cunningham's site „Archived copy“. 2002-yil 30-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2002-yil 30-aprel.
↑ Black, Peter; Delaney, Hayden; Fitzgerald, Brian (2007), Legal Issues for Wikis: The Challenge of User-generated and Peer-produced Knowledge, Content and Culture (PDF), 14-jild, eLaw J., December 22, 2012da asl nusxadan (PDF) arxivlandi
↑ Boulos, M. N. K.; Maramba, I.; Wheeler, S. (2006), „Wikis, blogs and podcasts: a new generation of Web-based tools for virtual collaborative clinical practice and education“, BMC Medical Education, 6: 41, doi:10.1186/1472-6920-6-41, PMC 1564136, PMID 16911779
↑ Naomi, Augar; Raitman, Ruth; Zhou, Wanlei (2004). Teaching and learning online with wikis. Proceedings of Beyond the Comfort Zone: 21st ASCILITE Conference. pp. 95–104.
↑ Ebersbach 2008, s. 10
↑ Cunningham. „Correspondence on the Etymology of Wiki“. WikiWikiWeb (2003-yil 1-noyabr). 2007-yil 17-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 9-mart.
↑ Cunningham. „Wiki History“. WikiWikiWeb (2008-yil 25-fevral). 2002-yil 21-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 9-mart.
↑ „List of largest (Media)wikis“. S23-Wiki (2008-yil 3-aprel). 2014-yil 25-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 12-dekabr.
↑ „Alexa Top 500 Global Sites“. Alexa Internet. 2015-yil 2-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 26-aprel.
↑ „Atlassian Summit homepage“. Summit.atlassian.com. 2011-yil 13-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-iyun.
↑ „SMWCon homepage“. Semantic-mediawiki.org. 2011-yil 14-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-iyun.
↑ „TikiFest homepage“. Tiki.org. 2011-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-iyun.
↑ „European RegioWikiSociety homepage“. Wiki.regiowiki.eu (2011-yil 10-iyun). 2009-yil 13-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-iyun.

Qo'shimcha qoʻllanmalar

Ebersbach, Anja (2008), Wiki: Web Collaboration, Springer Science+Business Media, ISBN 978-3-540-35150-4
Leuf, Bo; Cunningham, Ward (April 13, 2001), The Wiki Way: Quick Collaboration on the Web, Addison–Wesley, ISBN 978-0-201-71499-9
Mader, Stewart (December 10, 2007), Wikipatterns, John Wiley & Sons, ISBN 978-0-470-22362-8
Tapscott, Don (April 17, 2008), Wikinomics: How Mass Collaboration Changes Everything, Portfolio Hardcover, ISBN 978-1-59184-193-7

Tashqi havolalar

Viki Curlie katalogida
Exploring with Wiki, an interview with Ward Cunningham by Bill Verners
WikiIndex and WikiApiary, directories of wikis
WikiMatrix, a website for comparing wiki software and hosts
WikiTeam, a volunteer group to preserve wikis associated with Archive Team
Murphy, Paula (April 2006). Topsy-turvy World of Wiki. University of California.
Ward Cunningham's correspondence with etymologists

Manba xatosi: <ref> tags exist for a group named "note", but no corresponding <references group="note"/> tag was found

[Easy_Wiki_Hosting-1] Mitchell, Scott (July 2008), Easy Wiki Hosting, Scott Hanselman's blog, and Snagging Screens, MSDN Magazine, March 16, 2010da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: March 9, 2010

[Britannica-2] „wiki“, Encyclopædia Britannica, London: Encyclopædia Britannica, Inc., 1, 2007, April 24, 2008da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: April 10, 2008

[Alexa_Top_Sites-3] Alexa Top Sites, March 2, 2015da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: December 1, 2016

[4] Cunningham, Ward (June 27, 2002), What is a Wiki, WikiWikiWeb, April 16, 2008da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: April 10, 2008

[6] „Hawaiian Words; Hawaiian to English“. mauimapp.com. 2008-yil 14-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 19-sentyabr.

[7] Hasan, Heather (2012), Wikipedia, 3.5 million articles and counting, New York : Rosen Central, 11-bet, ISBN 9781448855575, October 26, 2019da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: August 6, 2019

[8] Andrews, Lorrin (1865), A dictionary of the Hawaiian language to which is appended an English-Hawaiian vocabulary and a chronological table of remarkable events, Henry M. Whitney, 514-bet, August 15, 2014da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: June 1, 2014

[9] Leuf & Cunningham 2001. See Ward Cunningham's site „Archived copy“. 2002-yil 30-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2002-yil 30-aprel.

[Legal-10] Black, Peter; Delaney, Hayden; Fitzgerald, Brian (2007), Legal Issues for Wikis: The Challenge of User-generated and Peer-produced Knowledge, Content and Culture (PDF), 14-jild, eLaw J., December 22, 2012da asl nusxadan (PDF) arxivlandi

[BMC-11] Boulos, M. N. K.; Maramba, I.; Wheeler, S. (2006), „Wikis, blogs and podcasts: a new generation of Web-based tools for virtual collaborative clinical practice and education“, BMC Medical Education, 6: 41, doi:10.1186/1472-6920-6-41, PMC 1564136, PMID 16911779

[Augar-12] Naomi, Augar; Raitman, Ruth; Zhou, Wanlei (2004). Teaching and learning online with wikis. Proceedings of Beyond the Comfort Zone: 21st ASCILITE Conference. pp. 95–104.

[ebersbach10-13] Ebersbach 2008, s. 10

[cunningham-14] Cunningham. „Correspondence on the Etymology of Wiki“. WikiWikiWeb (2003-yil 1-noyabr). 2007-yil 17-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 9-mart.

[history-15] Cunningham. „Wiki History“. WikiWikiWeb (2008-yil 25-fevral). 2002-yil 21-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 9-mart.

[16] „List of largest (Media)wikis“. S23-Wiki (2008-yil 3-aprel). 2014-yil 25-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 12-dekabr.

[17] „Alexa Top 500 Global Sites“. Alexa Internet. 2015-yil 2-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 26-aprel.

[18] „Atlassian Summit homepage“. Summit.atlassian.com. 2011-yil 13-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-iyun.

[19] „SMWCon homepage“. Semantic-mediawiki.org. 2011-yil 14-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-iyun.

[20] „TikiFest homepage“. Tiki.org. 2011-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-iyun.

[21] „European RegioWikiSociety homepage“. Wiki.regiowiki.eu (2011-yil 10-iyun). 2009-yil 13-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 20-iyun.

[1]

[2]

[3]

[4]

[note 1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]