Äänekoski sahifasining manbasini koʻrish

'''Äänekoski''' (Fin talaffuzi: [ˈæːneˌkːoski]) — Finlandiyadagi shaharcha. U Finlandiyaning Markaziy mintaqasida, taxminan 45 km Jyväskylä shimolida joylashgan. Shahar aholisi 18,067 kishi (2023-yil 28-fevral)<ref name="populationcount">{{Veb manbasi|url=http://www.vrk.fi/vrk/files.nsf/files/5C9F0C2045E12D21C2257260004072C9/$file/061231.htm|sarlavha=Population by municipality as of {{#time: j F Y|2006-12-31}}|qaralgan sana={{#time: j F Y|2010-05-02}}|ish=Population Information System|nashriyot=Population Register Center of Finland|til=fi, sv}}{{Oʻlikhavola|date=aprel 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> va 1,138.39 kilometr kvadrat maydonni egallaydi, bundan 253.84 kilometr kvadrat qismi suvdan iborat. [[Aholi zichligi]] — har kvadrat kilometrga 20.43 nafar aholi toʻgʻri keladi.

Qoʻshni shaharlari — Kannonkoski, Konnevesi, Laukaa, Saarijärvi, Uurainen, Vesanto va Viitasaari.

Munitsipalitet bir tilda [[Fin tili|fin tilidir]].

Äänekosken maalaiskunta munitsipaliteti 1969-yilda Anekoski va 1993-yilda Konginkangas munitsipalitetiga birlashtirildi. Sumiainen va Suolaxti munitsipalitetlari 2007-yilda Anekoski tarkibiga birlashtirildi.

== Tarixi ==
[[Fayl:Äänekoski.vaakuna.1954.svg|left|thumb|134x134px| 2007-yilgacha boʻlgan Anekoski gerbi. Zamonaviy gerb dastlab Suolaxti tomonidan ishlatilgan.]]
Äänekoski yaqin atrofdagi oqimlar sharafiga nomlangan. Xalq etimologiyasi ismni ''ääni'' „tovush“ soʻzi bilan bogʻlaydi, ammo Terho Itkonen boshqa kelib chiqishini yaʼni: „katta, ulkan“ degan maʼnoni anglatuvchi [[Saam tili|sami]] atamasini taklif qilgan (Shimoliy Sami ''eanas'', „eng“ bilan solishtirgan).

Shvetsiya manbalarida 1455-yilda ''Ænækoski laxefiskeri'' daryosi boʻylab losos baliq ovlash haqida aytib oʻtilgan. Oʻsha paytda, u aholi punkti emas edi va Sysmä aholisining ov joylarida joylashgan edi. Rautalampi cherkovi 1561-yilda tashkil etilgan boʻlib, oʻsha paytda u Päijänne shimolidagi Markaziy Finlandiyaning koʻp qismini qamrab olgan katta cherkov edi. Laukaa cherkovi, shu jumladan Anekoski hududi 1628-yilda Rautalampidan ajratilgan.

Anekoski nomli aholi punkti kamida 1752-yildan beri mavjud boʻlib. 1907-yilda cherkov tashkil etilgunga qadar va 1911-yilda Äänekosken maalaiskunta munitsipaliteti tashkil etilgunga qadar u Laukaaning bir qismi boʻlib qoldi. Oʻsha paytda Äänekosken maalaiskunta oddiygina ''Äänekoski'' deb atalgan. Munitsipalitet 1932-yilda boʻlingan: Anekoskining haqiqiy aholi punkti Anekoski boshqa ''kauppalaga'', Suolaxti boshqa ''kauppalaga'' aylandi, eski Anekoski munitsipaliteti esa ''Anekosken maalaiskunta'' deb oʻzgartirildi va uning maʼmuriy oʻrni Xonkola qishlogʻiga koʻchirildi. Äänekoski va Äänekosken maalaiskunta haligacha oʻzini-oʻzi boshqarish organi hisoblanadi<ref>{{Veb manbasi|sarlavha=SuomalainenPaikannimikirja_e-kirja_kuvallinen.pdf|url=https://kaino.kotus.fi/www/verkkojulkaisut/julk63/SuomalainenPaikannimikirja_e-kirja_kuvallinen.pdf|qaralgan sana=August 23, 2022|ish=kaino.kotus.fi|til=fi}}</ref>.

Birinchi sanoat korxonalari 1896—1900-yillarda paydo boʻlgan.

Äänekoski bilan toʻrtta munitsipalitet birlashtirilgan: 1969-yilda Äänekosken maalaiskunta, 1993-yilda Konginkangas va 2007-yilda Sumiainen va Suolaxti. Hamda Anekoski 2007-yilda Suolaxti gerbini qabul qilgan.

== Tabiati ==
Anekoskida jami 170 ta koʻl bor. Eng katta koʻllari — Keitele, [[Kuhnamo]] va Niinivesi hisoblanadi<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.jarviwiki.fi/wiki/Äänekoski|sarlavha=Äänekoski|yil=2012|ish=Järviwiki|nashriyot=Finland's Environmental Administration|qaralgan sana=27 February 2012}}</ref>.

Dunyodagi eng kichik daryolardan biri Kuokanjoki ham ushbu hududda joylashgan<ref>{{Veb manbasi|sarlavha=Sumiaisten kyläyhdistys|url=http://sumiainen.fi/fi/23/In+English|qaralgan sana=2022-04-11|ish=sumiainen.fi}}</ref>.

== Qardosh shaharlari ==
Quyidagi shaharlar yoki munitsipalitetlar Äänekoski bilan birlashgan<ref>{{Veb manbasi|url=http://web25.aanekoski.fi/dynastia/kokous/KOKOUS-656-7.HTM|nashriyot=City of Äänekoski|sarlavha=Äänekosken kaupungin ystävyyskuntatoiminnan edistäminen|qaralgan sana=2012-06-01|til=no|arxivurl=https://archive.today/20120719201558/http://web25.aanekoski.fi/dynastia/kokous/KOKOUS-656-7.HTM|arxivsana=19 July 2012}}</ref>:

* {{Flagicon|SWE}} [[Örnsköldsvik Municipality]], Sweden
* {{Flagicon|DEN}} [[Brande]], [[Brande Municipality]], Denmark
* {{Flagicon|NOR}} [[Sigdal]], Norway
* {{Flagicon|UKR}} [[Alushta]], [[Alushta municipality]], Ukraine
* {{Flagicon|RUS}} [[Borovichi]], [[Novgorod viloyati|Novgorod Oblast]], Russia (status unknown)
* {{Flagicon|RUS}} [[Sestroretsk]], Russia
* {{Flagicon|Niger}} [[Niamey]], Niger

== Bundan tashqari ==

* Aura pishlogʻi — Äänekoskida ishlab chiqarilgan koʻk pishloq
* Finlandiya milliy yoʻli 69

== Manbalar ==
<references group="" responsive="0"></references>

== Havolalar ==
Media related to Äänekoski at Wikimedia Commons

* [http://www.aanekoski.fi/ Anekoski shahri] — Rasmiy veb-sayt, ''fin''
[[Turkum:Koordinatalar Vikimaʼlumotlarda]]
[[Turkum:Markaziy Finlandiyadagi munitsipalitetlar]]
[[Turkum:Finlandiya shaxarlari]]
[[Turkum:Äänekoski]]
[[Turkum:Finland til manbalari]]
[[Turkum:Finland tilidagi maqolalar]]
[[Turkum:Shved tilidagi maqolalar]]