Rumin tili sahifasining manbasini koʻrish

{{Til
|nom = Rumin tili 
|milliy nom = Limba română [limba ro’mɨnə]
|mamlakatlar = {{flagcountry|Romania}}<br /> {{flagcountry|Moldova}}<br /> {{flagcountry|Russia}}<br /> {{flagcountry|Germany}}<br /> {{flagcountry|Ukraine}}<br /> {{flagcountry|Italy}}
|biluvchilar = 25 million
|oʻrin =34<ref name="list"/>
|yozuv = lotin
|rasmiy = {{flagcountry|Romania}} <br /> {{flagcountry|Moldova}}
|til oilasi = [[Hind-yevropa tillari]]<br /> [[Roman tillari]]
|iso1=ro
|iso2=rum (B); ron (T)
|iso3=ron
|sil=
|lc2=
|lc3=
|turkumlanishi = Turkumlanishi
|til_kodlari = Til kodlari
|xarita=Idioma rumano.PNG}}

<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
'''Rumin tili''' — [[roman tillari]]ning bolqonroman guruhiga mansub til, [[Ruminiya Respublikasi]]ning rasmiy tili. Ruminiyadan tashqari [[Moldova]], [[Ukraina]], [[Vengriya]], [[Makedoniya]], [[Bolgariya]], [[Gretsiya]], [[Germaniya]], [[Slovakiya]], [[Albaniya]], [[AQSh]] va [[Kanada]]da tarqalgan. Soʻzlashuvchilarning umumiy soni 25 mln. kishiga yaqin. Rumin tilida banat, krishan, valashmoldavan, maramuresh; Ruminiyadan tashqarida makedonrumin, meglanrumin, istrorumin lahjalari mavjud.

Rumin tilida flektiv va analitik unsurlar birlashib kelgan. Unli tovushlar kattik va yumshoq talaffuz etiladi. Aniqlik artikli otdan keyin keladi; aniqlik va noaniqlik artikllari turlanadi; otlarda jins (rod) kategoriyasi 3 ta: mujskoy, jenskoy, sredniy. Rumin tilida slavyan tillariga xos soʻz yasovchi qoʻshimchalar ishlatiladi; leksikasida ham janubiy slavyan tillarining taʼsiri kuchli.

Rumin tilidagi dastlabki yozma yodgorliklar (maktublar, rasmiy ish qogʻozlari, diniy matnlarning tarjimalari) 16-asr boshlariga taalluqli. Adabiy Rumin tilining shakllanishi 17-asrdan boshlangan, badiiy adabiyot esa 18-asr oxirida paydo boʻlgan. Dastlabki davrlarda kirill alifbosidan foydalanilgan, 1860-yilda u lotin alifbosi bilan almashtirilgan.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->

'''Rumin tili''' tillarning hindevropalik oilasiga roman guruhining balqan-roman guruhchasiga kiradi. Rumin tili [[Moldavan tili]]ga yaqin. Mana bu dialektlari oʻzgachadir: banatlik, krishanlik, muntyanlik, moldaviyalik (Moldova tarixiy oʻlkasining dialekti), maramureshlik Leksikada janubiy slavyanliklarning taʼsiri koʻp. Rumin tili balqanlik tilli ittifoqqa kiradi. Ilk yodgorliklari (xatlar, ish qogʻozlar, diniy matnlarning tarjimalari) 17 asrning boshlariga kiradi (tarixiy yilnomalar). Badiy adabiyot 18 asrning oxirlaridan boshlab paydo boʻla boshlaydi. Boshlanishida [[kirill alifbosi]] foydalanalab, 1860-yili [[lotin alifbosi]]ga almashtirildi.
[[Ruminiya]] xalqining 90 % dan ortigʻi rumin tilini oʻz ona tili deb biladi. Jahonda rumin tilida gaplashuvchilarning soni 20 million. [[Moldavan tili]] va boshqa dialektlari bilan qoʻshib hisoblaganda 25 millionni tashkil qiladi

== Alibosi ==
{| style="font-family:Arial Unicode MS; font-size:1.4em; border-color:#000000; border-width:1px; border-style:solid; border-collapse:collapse; background-color:#F8F8EF"
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | A a
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ă ă
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Â â
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | B b
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | C c
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | D d
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | E e
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | F f
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | G g
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | H h
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | I i
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Î î
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | J j
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | K k
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | L l
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | M m
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | N n
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | O o
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | P p
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Q q
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | R r
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | S s
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ș ș
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | T t
|-
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Ț ț
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | U u
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | V v
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | W w
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | X x
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Y y
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" | Z z
| style="width:3em; text-align:center; padding: 3px;" |
|}
{| border=1 align=right cellpadding=0 cellspacing=2 width=345 style="margin: 0 0 1em 1em; border: 1px #dddddd solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|+<big><big>'''Davlat va hududi, rumin tilida gaplashuvchilar'''</big></big>
|-
!bgcolor=#DDDDDD | '''davlat'''
!bgcolor=#DDDDDD | gaplashuvchilar <br /> (%)
!bgcolor=#DDDDDD | gaplashuvchilar
!bgcolor=#DDDDDD | aholi <br /> ([[2005]])
|-
!colspan="4" bgcolor=#f9f9f9 | [[Osiyo]]
|-
| colspan="4" | <small>horasmiy:</small>
|-
|[[Isroil]]
| align="right" | 3,7 %
| align="right" | 250.000
| align="right" | 6.800.000
|-
|[[Qozog'iston]]
| align="right" | 0,1 %
| align="right" | 20.054
| align="right" | 14.953.126
|-
|[[Rossiya]]
| align="right" | 0,12 %
| align="right" | 178.000
| align="right" | 145.537.200
|-
!colspan="4" bgcolor=#f9f9f9|[[Yevropa]]
|-
|colspan="4"|<small>norasmiy:</small>
|-
|[[Ruminiya]]
| align="right" | 89,5 %
| align="right" | 19 420 000
| align="right" | 21 698 181
|-
|[[Moldova]]
| align="right" | 9,7 %
| align="right" | 328 642
| align="right" | 3 388 071
|-
[[Serbiya]]
| align="right" | 1,5 %
| align="right" | 29 512
| align="right" | 2 031 992
|-
|colspan="4"|<small>norasmiy:</small>
|-
|[[Timok]] ([[Serbiya]])
| align="right" | 5,9 %
| align="right" | 42 075
| align="right" | 712 050
|-
|[[Vengriya]]
| align="right" | 0,8 %
| align="right" | 80 000
| align="right" | 10 198 315
|-
|[[Ukraina]]
| align="right" | 0,8 %
| align="right" | 409 600
| align="right" | 48 055 439
|-
!colspan="4" bgcolor=#f9f9f9|[[Shimoliy Amerika]]
|-
|colspan="4"|<small>norasmiy:</small>
|-
|[[Kanada]]
| align="right" | 0,2 %
| align="right" | 60 520
| align="right" | 32 207 113
|-
|[[AQSh]]
| align="right" | 0,11 %
| align="right" | 300 000
| align="right" | 281 421 906
|-
|}

== Havolalar ==
* [http://dexonline.ro/ Onlayn-versiya slovarya „Dicționarul explicativ al limbii române“]
* [http://swamper.nm.ru/romana/ Ruminskiy yazik v Internete] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090602230005/http://swamper.nm.ru/romana/ |date=2009-06-02 }} — podborka ssilok.

== Manbalar ==
{{manbalar}}

{{OʻzME}}

[[Turkum:Rumin tili]]