Pokiston musulmonlar ligasi (N)
Pokiston Musulmonlar Ligasi (N) (urdu پاکستان مسلم لیگ ن) Pokistondagi markaziy o‘ng konservativ partiyadir. 2013-yilgi umumiy saylovlardan so‘ng ular parlamentda hamda Pokistonning Panjob viloyati Milliy assambleyasi va Assambleyasida ko‘pchilik o‘rinni qo‘lga kiritdi, biroq 2018-yildan keyin ikkala holatda ham uni yo‘qotib, o‘z o‘rnini muxolifat koalitsiyasiga bo‘shatib berdi. Partiya asoschisi va uning Oliy sud tomonidan lavozimidan chetlatilishidan oldin uzoq yillar davomida uning rahbari siyosatchi va tadbirkor Navoz Sharif edi. Partiya platformasi odatda konservativ boʻlib, erkin bozor kapitalizmini qoʻllab-quvvatlaydi, kuchli milliy mudofaani barpo etadi va kasaba uyushmalariga qarshilik koʻrsatadi.
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]1985-yilgi saylovlardan soʻng Pokiston Bosh vaziri Muhammad Xon Junjo Ziyo ul-Haq diktaturasi tarafdorlarini Pokiston musulmon ligasi deb nomlangan partiyaga toʻpladi. 1988-yilda prezident Ziyo-ul-Haq vafotidan keyin partiya ikkiga boʻlindi. Xayber-Paxtunxva gubernatori Fida Muhammad Xon oʻzining koʻplab tarafdorlari bilan yangi partiya tashkil qildi. Navoz Sharif ham o‘z fraksiyasi bilan partiyani tark etdi. Tez orada u Islom Demokratik Alyansi deb nomlanuvchi turli oʻng qanot va islomiy siyosiy partiyalar bilan konservativ ittifoq tuzdi. Alyans 1990-yilda Navoz Sharif boshchiligida hukumat tuzgan. 1993-yilda alyans tarqalib ketdi va partiya oʻzining hozirgi shaklini oldi va oʻzini Pokiston Musulmonlar Ligasining „Navoz“ (H) fraktsiyasi deb tanishtirdi.
Pokiston musulmon ligasi tashkil topganidan beri Xalq partiyasi bilan birga mamlakatning ikki partiyaviy siyosiy tizimining tayanchini tashkil qildi. Biroq 1999-yildagi harbiy to‘ntarishdan so‘ng Navoz Sharif mamlakatni tark etishga majbur bo‘ldi va uning partiyasi o‘z mashhurligini yo‘qotib, o‘zini ilgari yangi prezident, general Parvez Musharraf tomonidan qo‘llab-quvvatlangan Pokiston musulmon ligasi (K) soyasida topdi. PML fraktsiyasi (N). Navoz keyinroq Pokistonga qaytib, 2008-yilgi umumiy saylovlarda yana obro‘ qozongan holda partiyani boshqargan.
2008-yil 13-mayda PML(N) vazirlari sudyalarni qayta tiklash toʻgʻrisidagi qarorga norozilik sifatida hukumat tarkibidan chiqishdi. Navozning taʼkidlashicha, PML(N) hukumatni qoʻllab-quvvatlaydi, lekin unda qatnashmaydi. Zardoriy koalitsiyani saqlab qolishga umid qilib, Bosh vazir Yusuf Rizo Gʻiloniyga Sharifning isteʼfosini rad etishni aytdi.
Pokiston Musulmon Ligasi-Navaz (PML(N)) va Pokiston Xalq partiyasi (PPP) 2008-yil 27-iyunda Milliy assambleyaga saylovlarda mos ravishda uchta va ikkita qoʻshimcha oʻrinni qoʻlga kiritdi. Shuningdek, bu ikki partiya Viloyat majlisidagi 23 o‘rindan jami 19 tasini qo‘lga kiritdi. Benazir Bxuttoning PPP 342 o‘rinli Milliy Assambleyada 123 o‘rinni qo‘lga kiritgan bo‘lsa, Sharif partiyasi 91 o‘rin bilan ikkinchi, PML(K) esa 54 o‘rin bilan uchinchi o‘rinni egalladi. Pokiston Musulmonlar Ligasi (N) Viloyat assambleyasida sakkiz, PPP esa yetti o‘rinni qo‘lga kiritdi.
2013-yilgi saylovlardan keyin PML-N hokimiyatga qaytdi, Sharif Pokistonda misli koʻrilmagan uchinchi muddatga bosh vazir boʻldi. Partiya Panjob viloyatida eng mashhur boʻlib, u yerda 1985-yildan beri olti marta (1993 va 2002-yillardan tashqari), shu jumladan Navozning ukasi Sharif Shehbaz boshchiligida ikki marta viloyat hukumatini tuzgan.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash] | Bu maqola birorta turkumga qoʻshilmagan. Iltimos, maqolaga aloqador turkumlar qoʻshib yordam qiling. (Aprel 2024) |