Nemrut togʻi sahifasining manbasini koʻrish

{{Togʻ 
| nomi = Nemryt toği
| tasvir =  View to Mount Nemrut.jpg
| Tasvir izohi = 
| Boshqa nomi = {{lang-tr|Nemrut Dağı}}
| Joylashuvi = {{TUR}} [[Adıyaman (viloyat)|Adıyaman]] 
| Koordinat = {{coord|37|58|54|N|38|44|28|E|type:mountain_scale:100000|format=dms|display=inline,title}}
| Togʻ tizmasi = 
| Balandligi =2150 m
| Eni = 
| Choʻqqisi = 
| Balandligi = 2150 m
| Geologik yoshi = 
| Ilk koʻtarilishi = 
| Kislorodni ilk chiqishi = 
| Eng qulay yoʻl = 
}}
'''Nemrut togʻi''' — ({{lang-tr|Nemrut Dağ}} yoki ''Nemrut Dağı'', {{lang-el|Όρος Νεμρούτ}}, {{lang-hy|Նեմրութ լեռ}}, {{lang-fa|کوه نمرود}}, {{lang-ku|Çiyayê Nemrûd}})[[Turkiya|Turkiyaning]] [[Adıyaman (viloyat)|Adıyaman]]<ref>{{Cite journal|url=https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1192385|title=Contributions to the flora of Nemrut Mountain|date=2009|archivedate=|authors=Ahmet Zafer Tel|archiveurl=}}</ref> viloyatida joylashgan 2 150 metr balandlikdagi [[Togʻlar|togʻdir]]. U [[Tavr togʻlari|Toros togʻ tizmasida]], Ankar togʻlari atrofida, Kaxta shahri yaqinida joylashgan.<ref name=":0">{{Veb manbasi|url=http://www.milliparklar.gov.tr/mp/nemrutdagi/index.htm|title=Türkiye Cumhuriyeti Milli Parklar Müdürlüğü "Nemrut togʻi" milli parkı|accessdate=22 Aralık 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130913001437/http://www.milliparklar.gov.tr/mp/nemrutdagi/index.htm|archivedate=13 Eylül 2013}} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130913001437/http://www.milliparklar.gov.tr/mp/nemrutdagi/index.htm |date=2013-09-13 }}</ref> 1987-yilda [[UNESCO]] tmonidan [[Jahon merosi]] roʻyxatiga kiritilgan Nemrut togʻi 1988-yilda tashkil etilgan Nemrut togʻi milliy bogʻi bilan himoyaga olingan.

== Tarixi ==
Togʻ qadimgi davrlarda „Kommageniya“ nomi bilan mashhur boʻlgan ushbu hududdan topilgan arxeologik qoldiqlar joylashgan. Antioxos tumori va bu yerdagi ulkan haykallar, Eskikale, Yenikale, Karakush Tepe va Jendere koʻprigi milliy bogʻdagi madaniy qadriyatlardir.<ref name=":0">{{Veb manbasi|url=http://www.milliparklar.gov.tr/mp/nemrutdagi/index.htm|title=Türkiye Cumhuriyeti Milli Parklar Müdürlüğü "Nemrut togʻi" milli parkı|accessdate=22 Aralık 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130913001437/http://www.milliparklar.gov.tr/mp/nemrutdagi/index.htm|archivedate=13 Eylül 2013}}</ref> Sharq va gʻarbiy ayvonlarda sher va burgut haykallari, shuningdek, Antioxos va xudo-maʼbuda haykallari oʻrnatilgan. Gʻarbiy terastada noyob arslon rasmi chizilgan munajjimlar bashorati joylashgan. Arslonda 16 ta nurdan iborat 3 ta yulduz bor va ular [[Mars]], [[Merkuriy]] va [[Yupiter]] sayyoralarini ifodalaydi. Bu tarixdagi eng qadimgi munajjimlar bashoratidir.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.mootol.com/Yazi594/nemrut-komagene-yonetmen-tekin-gun|title=Nemrut-Komagene|accessdate=|date=|work=|publisher=Mootol.Nemrut,Komagene-Tekin Gün:Araştırma Yazı.9 Mart 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20191207210518/http://www.mootol.com/Yazi594/nemrut-komagene-yonetmen-tekin-gun|archivedate=7 Aralık 2019}}</ref>

Haykallar ellinistik, fors sanʼati va Kommageniya mamlakatining oʻziga xos sanʼatini aralashtirish orqali oʻyilgan. Shu maʼnoda Nemrut togʻini „gʻarb va sharq sivilizatsiyasining koʻprigi“ deyish mumkin.<ref name=":1">[http://www.malatyakulturturizm.gov.tr/TR,58335/nemrut-dagi-milli-parki.html Malatya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü sitesinde ''Nemrut togʻi'' bilgi]</ref>

[[Mil. av. 62|Miloddan avvalgi 62-yilda]] Kommagen qiroli Antiox Teos bu togʻ tepasida oʻzining qabri-maʼbadini, shuningdek, [[Yunonlar|koʻplab yunon]] va fors xudolarining haykallarini qurgan. Qabrda burgut boshiga oʻxshash xudolarning tosh oʻymakorligi bor. Haykallarning joylashishi ierotatsiya deb ataladi.

Mozorda 1881-yilda [[Nemislar|nemis]] muhandisi Karl Sester tomonidan qazish ishlari olib borilgan. Keyingi yillarda olib borilgan qazishmalarda Antioxning qabri topilmadi. 1987-yilda [[UNESCO]] [[Jahon merosi|tomonidan Jahon merosi roʻyxatiga kiritilgan]] Nemrut togʻi 1988-yilda tashkil etilgan Nemrut togʻi milliy bogʻi bilan himoyaga olingan.<ref name=":1">[http://www.malatyakulturturizm.gov.tr/TR,58335/nemrut-dagi-milli-parki.html Malatya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü sitesinde ''Nemrut togʻi'' bilgi]</ref>

== Geologiyasi ==
Kaxta tumani chegaralaridagi Nemrut togʻida kontinental iqlim xususiyatlari kuzatiladi.<ref name=":2">[http://www.tanitma.gov.tr/TR,22702/nemrut.html] Kahta, Adıyaman sınırlarındaki Nemrut togʻi'nda karasal iklim özellikleri ve millî parkı bilgileri</ref> Tuman chegaralaridagi Otaturk toʻgʻon koʻli tufayli iqlim tuzilishi sezilarli oʻzgarishlarga uchradi va Oʻrta yer dengizi iqlimi bilan oʻxshashlik koʻrsata boshladi. Ammo yozning oʻrtalarida ham Nemrut togʻida ertablari juda sovuq.<ref name=":2" />

== Galereya ==
<gallery>
Fayl:Mount Nemrut.jpg|
Fayl:West Terrace (4961375519).jpg|
Fayl:NemrudOstThrone.jpg|
</gallery>

== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
{{commons turkum|Mount Nemrut}}
* [https://web.archive.org/web/20151223155914/http://www.manetho.com/bilgizamani/nemrut-dagi-milli-parki Nemrut togʻi milliy bogʻi] {{ref-tr}}
* [http://www.360tr.com/adiyaman-nemrut-dagi-sanal-tur_646c6eaf40_tr.html Nemrut togʻiga virtual sayohat] {{ref-tr}}
* [http://www.360tr.com/gap/iller/adiyaman-nemrut/index.html Nemrut togʻiga maxsus tayyorlangan virtual sayohat] {{ref-tr}}
* [https://web.archive.org/web/20121023232454/http://www.3dpanoramik.com/panoramik/179/nemrut_dagi.html Nemrut togʻining panoramik tasvirlari] {{ref-tr}}

{{Tashqi havolalar}}

{{coord|37|58|54|N|38|44|28|E|type:mountain_scale:100000|format=dms|display=inline,title}}