Nagoya sahifasining manbasini koʻrish

{{ Aholi punkti 
| oʻzbekcha nomi = Nagoya  <br /> 名古屋市
| mavqe = viloyat ahamiyatiga ega shahar
| mamlakat = Yaponiya 
| mintaqa turi = shahar
| mintaqa = 
| jadvalda mintaqa = 
| tuman turi = 
| tuman = 
| jadvalda tuman =Ayti 
| jamoat turi =
| jamoat = 
| jadvalda jamoat = 
| qaram = 
| gerb =Emblem of Nagoya, Aichi.svg
| bayroq =  Flag of Nagoya, Aichi.svg{{!}}border
 |lat_dir = N |lat_deg =  35|lat_min = 07|lat_sec = 
 |lon_dir = E |lon_deg = 136|lon_min = 56|lon_sec = 
| CoordScale =
| mamlakat xaritasi oʻlchami = 300
| mintaqa xaritasi oʻlchami =
| tuman xaritasi oʻlchami =
| mamlakat xaritasi =
| mintaqa xaritasi =
| tuman xaritasi =
| ichki bolinishi = 
| rahbar turi = Mer
| rahbar = [[Takasi Kavamura]]
| asos solingan = 1614
| ilk eslatilishi = 1610
| avvalgi nomlari = 
| qachondan beri =
| maydon = 326,43
| balandlik turi =
| AP markazi balandligi = 250
| iqlim =
| rasmiy til = yaponcha
| aholi = 2 271 171
| sanalgan yil = 2014
| zichlik = 6969,86
| aglomeratsiya =
| milliy tarkib = 
| konfessiyaviy tarkib =
| etnoxronim =
| vaqt mintaqasi = +9
| DST =
| telefon kodi = +81 52
| pochta indeksi = 23100-2
| pochta indekslari =23100-2
| avtomobil kodi = 
| identifikator turi =
| raqamli identifikator =
| Commons turkumi =
| sayt= http://www.city.nagoya.jp/
}}
'''Nagoya''' ([[yapon tili]]da那古屋<ref>Также известны старые равнозначные написания: {{lang-ja2|那古屋}} и {{lang-ja2|名護屋}}.</ref>) – hukumatga bo'ysunadigan va aholisining soni bo'yicha [[Yaponiya]]ning to'rtinchi yirik shaharidir.Yaponiyadagi eng katta portlardan biri va Aichi prefekturasining ma'muriy markazi. [[2005-yil]]da Nagoya Butunjahon Ekspo ko'rgazmasiga mezbonlik qilgan. Shaharning maydoni 326,43 km2, aholisi 2 271 171 kishi va zichligi har kilometrga 6969,86 ta odam to'g'ri keladi.
== Umumiy ma'lumot ==
Nagoya aholisi soni bo'yicha Yaponiyada [[Tokio]],[[Yokagama]] va [[Osaka]]dan keyin to'rtinchi o'rinni egallaydi.G'arbda qadimgi Yaponiya poytaxti Kioto va sharqdagi zamonaviy poytaxt Tokio o'rtasidagi oraliq mavqega ega boʻlgani sababli, ba'zan Tyukyo ([[yapon tili]]da 京 中 京: Kyo:, "o'rta poytaxt") deb nomlanadi.
Nagoya mamlakatning muhim savdo va sanoat markazi va Chubu mintaqasi bo'lib, u yerda muhim transport yo'llari G'arbiy va Sharqiy Yaponiya bilan kesishadi.
[[XXVII asr]]dan boshlab shahar tarixiy Ovarining provinsiyasining markazi bo'lib xizmat qilgan va samuraylarning qarorgohiga aylangan.
[[Fayl:Nagoya_shahrining_kechki_ko'rinishi.jpg|thumb|Nagoya shahri]]

== Shahar timsoli ==
Nagoyaning emblemasi aylana ichiga o'ralgan ieroglif ("sakkiz") dir. Bu shaharning o'rta asr hukmdorlari, Ovariya provintsiyasidan boʻlgan Tokugava klanining lateral filialining qadimiy ramzi.Yaponiya madaniyatida 8 raqami cheksizlikni anglatadi, shuning uchun emblema Nagoyaning cheksiz rivojlanishi va gullab-yashnashini anglatadi. Emblema [[1907-yil]] oktabrda tasdiqlangan.
[[Tasvir:Flag of Nagoya, Aichi.svg|left|150px|Nagoya shahri timsoli]]
Nagoyaning bayrog'i oq matodan iborat bo'lib,uning yoni qizil timsoldan ishlangan.

== Geografiyasi ==
Nagoya Xonsyu orolining markaziy qismida, Ovariya provinsiyasida Mino tekisligida joylashgan.Maydoni 326,43 km2.<ref name="nagoya00012941">{{veb manbasi |url=http://www.city.nagoya.jp/shisei/toukei/web/nagoyacompact/nagoya00012941.html |title=Статистические данные с сайта города Нагоя |accessdate=2010-11-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090314020736/http://www.city.nagoya.jp/shisei/toukei/web/nagoyacompact/nagoya00012941.html |archivedate=2009-03-14 |deadlink=yes }} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20090314020736/http://www.city.nagoya.jp/shisei/toukei/web/nagoyacompact/nagoya00012941.html |date=2009-03-14 }}</ref> Shaharning janubini Ise Bay suvlari yuvadi.
Nagoyadan janubga ikkita yirik daryolar oqib o'tadi: shimoldan Shonay va sharqdan Tempaku. Ikkalasi Ise ko'rfaziga oqadi. Shuningdek, shaharning markazi bo'ylab, shimoldan janubga, [[XVII asr]] boshlarida, [[Nagoya qal'asi]] qurilishi paytida qazilgan Horikawa kanalining suvlari ham mavjud.
Nagoyaning relyefi shartli ravishda uch zonaga bo'linadi: sharqiy tepaliklar, markaziy plato va shimoliy, g'arbiy va janubdagi allyuvial tekisliklarga.
Nagoyaning shimoliy, g'arbiy va janubidagi hududlar Kita, Nishi, Nakamura, Nakagava va Minato shaharlarini, shuningdek Minami va Atsuta qismlarini o'z ichiga oladi. Ushbu joylar daryo vodiylarida va og'izlarida alluviy to'planishi natijasida hosil boʻlgan.
[[Tasvir:Nagoya (2015-11-03).JPG|250px|thumb|right|Panorama Nagoya]]
== Tarixi ==
Zamonaviy Nagoya hududidagi odamlar yashaydigan joylar paleolit davridan beri mavjud boʻlgan. Birinchi ming yillikning boshlarida bu joylar nisbatan zich joylashgan edi. [[XXVII asr]]ga kelib, zamonaviy shaharning hududi bir nechta aholi punktlaridan iborat edi, ularning eng kattasi Atsuta shahri edi. U xuddi shu nomdagi Shinto ibodatxonasida, Ise imperatorlik maqbarasidan keyin ikkinchi o'rinda turardi.Ushbu aholi punktining g'arbiy qismida [[Kuvana]] porti boʻlgan - o'sha paytdagi Yaponiya poytaxti [[Kioto]]dan mamlakatning sharqiy viloyatlarigacha boʻlgan yo'lda muhim transport markazi boʻlgan. [[1610-yil]]da Yaponiya syoguni Nagoya qal'asini qurishga buyruq berdi. Qal'a ikki yilda qurib bitkazildi.O'shandan keyin bu qal'a provinsiyaning markazi vazifasini o'tagan.
[[1889-yil]] [[1-oktabr]]da Nagoya okrugi shahar maqomini oldi. O'sha paytga kelib, u 3,34&nbsp;km maydonni egallagan bo'lib, unda 150,700 ga yaqin aholi istiqomat qilgan.
== Ma'muriy bo'linishi ==
Ma'muriy jihatdan, Nagoya 16 tumanga bo'linadi (ku): Naka-ku, Kita-ku, Minami-ku, Nisi-ku, Xigashi-ku, Chikusa-ku, Nakamura-ku, Meito-ku, Nakagawa-ku, Midori-ku, Moriyama-ku, Tempaku-ku, Mizuho-ku, Atsuta-ku, Minato-ku va Shova-ku.
Shahar meri-[[Takasi Kavamura]].
== Ta'lim ==
Nagoyada 21 ta universitet mavjud. Eng mashhuri Nagoya shtat universiteti. [[1939-yil]]da tashkil etilgan ushbu universitet nafaqat Achi prefekturasidagi, balki Markaziy Yaponiya mintaqasidagi eng yirik universitetdir. Ushbu universitetning to'rt nafar olimi [[Nobel mukofoti]]ga sazovor bo'lishgan.<ref>{{veb manbasi|url=http://www.nagoya-u.ac.jp/about-nu/history-data/|title=歴史／各種データ {{!}} 大学の概要／学部・研究科|publisher=www.nagoya-u.ac.jp|lang=ja|accessdate=2018-09-06|arxivsana=2018-09-06|arxivurl=https://web.archive.org/web/20180906195442/http://www.nagoya-u.ac.jp/about-nu/history-data/}}</ref> Bundan tashqari, Nagoyaning taniqli universitetlari ro'yxatiga Nanzan va Tyuko universitetlari kiritilgan. Shuningdek, Nagoyada ko'plab kollejlar va umumiy o'quv muassasalari mavjud.
[[Tasvir:JR Central Towers01.JPG|thumb|right|Markaziy Bino]]
== Manbalar ==
{{manbalar}}

{{OʻzME}}
{{Tashqi havolalar}}
{{Yaponiyaning eng katta shaharlari}}

[[Turkum:Yaponiya shaharlari]]