Krepitasiya

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Krepitasiya (lot. crepitatio, lot. crepitare — gʻijirlamoq, xirillamoq) - ushlab ko'rganda, tinglaganda eshitilishi mumkin bo'lgan xirillagan tovush. Suyak sinishi, teri osti simfizemasi, qo'shilishning ichki qatlamining yallig'lanishida kuzatiladi. Tibbiy diagnostikada muhim bo'lgan xarakterli shitirlash ovozi.

Klinik tibbiyotda krepitus:

  • O'pka tinglashda (auskultatsiya) alveolyar - hozirgi tushunchalarga bo'yicha, alveolalar "yopishish" paytida paydo bo'ladigan tovush. Ko'p "klik"lar to'plami shaklida ilhomning balandligida eshitiladi. Shitirlashdan farqli o'laroq, faqat nafas olish oxirida - ingalyatsiyaning boshida sodir bo'ladi. Bu tovush quloqqa yaqin barmoqlar bilan sochni ishqalashda paydo bo'ladigan tovushga o'xshaydi.
  • Suyak - palpatsiya bo'yicha suyak singan yerda harakatlanganda "siqilish" hissi.
  • Teri osti to'qimalariga (teri osti emfizemasi) gaz tushganda paydo bo'ladi. Bu to'qimalarda gaz pufakchalarining portlashi tufayli yuzaga keladigan xarakterli siqilishdir.[1]

Dori texnologiyasida, xususan, yumshoq dozalash shakllari, malhamlarda "krepitatsiya tovushlari" tushunchasi mavjud. Ular malham asoslari ohakdagi pestle bilan intensiv aralashtirilganda, tarkibiy qismlar teng ravishda aralashtirilganda paydo bo'ladi. Bu tovushlar malham bazasining tayyorligini baholash uchun ishlatiladi.

Stomatologiya atamalarining ruscha - qozoqcha izohli lug'ati [2]

Sabablari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ovoz tanadagi ikkita g'adir-budir yuza tekkan paytda paydo bo'lishi mumkin, masalan, osteoartroz yoki revmatoid artritda bo'g'imlar atrofidagi kekirdak eroziyalanganda yana bo'g'imlardagi yuzalar bir-biriga qarshi tekkanda yoki singan suyaklarning ikki singan yuzi bir-biriga ishqalanganda bo'lishi mumkin. Krepitatsiya suyak sinishining umumiy belgisidir.

Krepitus bo'g'imga ozgina kuch qo'llash orqali osongina yaratilishi va kuzatilishi mumkin, shuning uchun uni "yorib yuborish" mumkin. Bu sinovial suyuqlikda azot pufakchalari paydo bo'lishidan kelib chiqadi. Tanadagi deyarli har bir bo'g'im shu tarzda "yorilishi" mumkin, ammo eng kam kuch talab qiladigan bo'g'inlarga hallux, bo'g'imlar va bo'yin bo'g'imlari kiradi.

Yumshoq to'qimalarda gaz odatda mavjud bo'lmagan hududga kiritilganda krepitus paydo bo'lishi mumkin.

Bu atama, shuningdek, interstitsial o'pka kasalligi kabi o'pka kasalliklari tomonidan ishlab chiqarilgan tovushlarni tavsiflashda ham qo'llanilishi mumkin; bular "rales" deb ham ataladi. Krepitus ko'pincha odam qulog'i tomonidan eshitiladigan darajada baland, ammo nafas olish kasalliklari tufayli kelib chiqqan holatlarni aniqlash uchun stetoskop kerak bo'lishi mumkin.

Noto'g'ri jarrohlik amaliyoti davrida jarrohlikdan keyingi asoratlar Clostridium perfringens shtammlari tomonidan anaerob infektsiyani o'z ichiga oladi, bu esa to'qimalarda gazli gangrenani keltirib chiqarishi va krepitusning paydo bo'lishiga olib keladi.

Teri osti krepiti (yoki jarrohlik amfizemasi) - teri osti emfizemasi yoki teri osti to'qimalarida havo ushlanib qolishi natijasida paydo bo'ladigan xirillagan tovush.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Жмуркин В. П.. Крепитация, 1979 — 544 bet. 
  2. Стоматология терминдерінің орысша-қазақша түсіндірме сөздігі. – Алматы, Қазақстан, 1991. ISBN 5-615-00789-3