Katta yigirmatalik sahifasining manbasini koʻrish

{| class="toccolours" border="1" cellpadding="4" style="float: right; margin: 0 0 1em 1em; width: 20em; border-collapse: collapse; font-size: 95%; clear: right"
|align="left"|
: [[Tasvir:G20.svg|thumb|350px|right|G20 aʼzolari<br /><small>Toʻq koʻk rangda Katta yigirmatalik aʼzolari belgilangan. Och-havorangda [[Yevropa Ittifoqi]] aʼzolari belgilangan.</small>]]
<big>G20 mamlakatlari</big>
# {{AUS}}
# {{ARG}}
# {{BRA}}
# {{GBR}}
# {{GER}}
# {{flagicon|European Union}}
# {{IND}}
# {{flagicon|Indonesia}} [[Indoneziya]]
# {{ITA}}
# {{CAN}}
# {{CHN}}
# {{MEX}}
# {{RUS}}
# {{flagicon|Saudi Arabia}} [[Saudiya Arabistoni]]
# {{USA}}
# {{TUR}}
# {{FRA}}
# {{KOR}}
# {{JAR bayrogʻi}} [[Janubiy Afrika Respublikasi]]
# {{JPN}}
|}
'''G20'''; '''Yigirmatalik guruh''' (rasman: {{lang-en|Group of Twenty Finance Ministers and Central Bank Governors}}) — [[Moliya vazirligi|Moliya vazirlari]] va [[Markaziy bank]]lar uchun xalqaro anjumanlar muhokama qilinadigan forum. Va oʻz ichiga 20 iqtisodiy kuchga ega mamlakatlar: 19-tasi yirik iqtisodiy mamlakatlar va [[Yevropa maslahati kengashi]] hamda [[Yevropa Komissiyasi]] bilan [[Yevropa Ittifoqi]] G20 aʼzolari hisoblanadi. Bundan tashqari G20 sammitlarida odatda xalqaro tashkilotlar doimiy ishtirokchilar roʻyxatidan joy olgan. [[Xalqaro Valyuta Jamgʻarmasi]], [[Jahon banki]] va [[Birlashgan Millatlar Tashkiloti]] shular jumlasidandir.<ref name="g20members">[http://www.g20.org/about_what_is_g20.aspx G-20 Membership] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110504233459/http://www.g20.org/about_what_is_g20.aspx |date=2011-05-04 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110504233459/http://www.g20.org/about_what_is_g20.aspx |date=2011-05-04 }} Informatsiya na ofitsialnom sayte G-20</ref>.

Umumiy hisobga olganda G20 jahon iqtisodiyotining 90 % [[Yalpi ichki mahsulot]]ni , 80 % [[Xalqaro savdo]]ni (Yevropa Ittifoqi bilan qoʻshib hisoblaganda) va [[Yer aholisi]]ning uchdan ikki qismini tashkil qiladi.<ref>[http://www.g20.org/G20/webapp/publicEN/aboutG20/pubEN_aboutG20.htm About the G-20] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20081106155306/http://www.g20.org/G20/webapp/publicEN/aboutG20/pubEN_aboutG20.htm |date=2008-11-06 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081106155306/http://www.g20.org/G20/webapp/publicEN/aboutG20/pubEN_aboutG20.htm |date=2008-11-06 }} Informatsiya na ofitsialnom sayte G-20</ref>.

Xalqaro moliya tizimiga tegishli boʻlgan savollar boʻyicha va hamkorlik uchun asosiy forumlardan hisoblanadi. [[2008-yil]]ga qadar G20 biron bir oliy maqomda sammitlar oʻtkazmagan va sammitning asosiy faoliyat tartibi har yili moliya vazirlari va markaziy bank raislarining oliy maqomda uchrashuvlar oʻtkazishi shular qatoriga kiritilgan.
[[1990-yil|90-nchi yillarda]] roʻy bergan [[Moliyaviy inqiroz]]ga javoban tashkil etilgan va biron bir rivojlanayotgan mamlakatlar jahon iqtisodiyoti muammolarini muhokama qilishga va kerakli choralar qabul qilinishi huquqiga ega mamlakatlar ({{lang-en|emerging-market countries}})
qatorida qayd etilmagan.

== Fotogalereya ==
<gallery>
Cumbre de Washington.jpg|G-20 Vashington, 2008
Dmitry Medvedev 2-aprel 2009-yil-1.jpg|G-20 London, 2009
Dmitry Medvedev at G20 Pittsburgh summit-1.jpg|G-20 Pittsburg, 2009
Group photo of the 2010 G-20 Toronto summit family photo.jpg|G-20 Toronto, 2010
2010 G-20 Seoul summit.jpg|G-20 Seul, 2010
G20 - Cumbre de Cannes - 20111103.jpg|G-20 Kanni, 2011
Cumbre del G20 en Los Cabos, México.jpg|G-20 Los-Kabos, 2012
G20 Summit participants.JPG|G-20 Sankt-Peterburg, 2013
G20 Summit Australia 2014.jpg|G-20 Brisben, 2014
</gallery>

== Sammitlar ==
'''Ilk konferensiya''' [[1999-yil]]ning [[15-dekabr|15]]-[[16-dekabr]]larida [[Berlin]]da boʻlib oʻtgan. Yigirmatalik guruh— rivojlanayotgan mamlakatlar bilan iqtisodiy va moliyaviy siyosat savollar borasida dialog yuritish uchun — sanoat borasida rivojlangan yetti mamlakatlar — [[Birlashgan Qirollik]], [[Italiya]], [[Kanada]], [[Amerika Qoʻshma Shtatlari|AQSh]], [[Olmoniya]], [[Fransiya]] va [[Yaponiya]] kabi mamlakatlarning moliya vazirlari taklifiga binoan joriy etilgan.
{| class="wikitable"
|- bgcolor="#CCCCCC"
! width="120"|Sana !! width="120"|Davlat!! width="120"|Oʻtkazilgan joylar !! width="350"|Qaydlar
|-
!colspan=3 |Sammit oʻtqazilgan davlatlar
|-
| [[14-noyabr|14]]—[[15-noyabr|15]] [[noyabr]] [[2008-yil]] || {{USA}} ||[[Fayl:National Law Enforcement Officers Memorial in Washington, D.C..JPG|250px]]||[[Vashingtondagi G-20 sammiti (2008)|Inqirozga qarshi sammit (2008)]] [[2008-yil]]ning [[14-noyabr|14]]—[[15-noyabr]]larida [[Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi]] bilan bogʻliq boʻlgan savollar muhokamasi sifatida [[Vashington]]da oʻtkazilgan. [[Fransiya Prezidenti]] [[Nicolas Sarkozy]] va [[Birlashgan Qirollik Bosh vazirlari|Britaniya Bosh vaziri]] [[Gordon Brown]]larning takliflari bilan sammit oliy maqomda oʻz faoliyatini boshlagan.<ref>{{veb manbasi|url=http://www.brookings.edu/opinions/2008/1027_governance_rieffel.aspx|title=The G-20 Summit: What’s It All About?|author=Lex Rieffel|publisher=[[Brookings Institute]]|date=2008-10-27|accessedate=17 ноября 2008|archiveurl=https://www.webcitation.org/66Hrxgi1P?url=http://www.brookings.edu/opinions/2008/1027_governance_rieffel.aspx|archivedate=2012-03-19|accessdate=2014-04-21}}</ref>.
|-
| [[2-aprel]] [[2009-yil]] || {{GBR}} ||[[Fayl:Excel London Summer 2011.jpg|Excel London Summer 2011|250px]]||[[Londondagi G-20 sammiti (2009)]] [[2009-yil]]ning [[2-aprel]]da [[Birlashgan Qirollik]] poytaxti [[London]] shahrida boʻli oʻtgan. Londondagi sammitda [[Birlashgan Qirollik|Britaniya Moliya vazirligi]] uchrashuv aynan shu mamlakatda oʻtkazilishi sababli ishlab chiqarishni kengaytirish takliflarini ilgari surishgan. Bundan asosiy koʻzlangan maqsad ʻ’global kuchlarni boshqarish uchun oʻrta hajmdagi yangi oʻzgartirishlar kiritish protsessini boshlash’’ ekanligini Britaniaylik mulozimlar tomonidan taʼkidlangan.
|-
| [[24-sentabr|24]]-[[25-sentabr|25]] [[sentabr]] [[2009-yil]] || {{USA}} ||[[Fayl:ConventionCenterfromNorthside.jpg|250px]]||[[Pittsburgdagi G-20 sammiti (2009)]] [[24-sentabr|24]]-[[25-sentabr|25]] [[sentabr]] kunlari [[Amerika Qoʻshma Shtatlari|AQSh]]ning yirik shaharlaridan biri [[Pittsburg]]da boʻlib oʻtgan.<ref>{{Citation |year= |title=Ofits.sayt — www.pittsburghsummit.gov |url=http://www.pittsburghsummit.gov/ |access-date=2014-04-21 |archivedate=2009-08-15 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090815111224/http://www.pittsburghsummit.gov/ }}</ref>. Sammit soʻngida: bank andozalarini birgalikda salohiyatini oshirish, jumladan iqtisodiy siyosat muhitini yaratish va unda barcha G20ga aʼzo davlatlarning teng huquqli ishtirokini taʼminlash kabi masaʼalarga oydinlik kiritilgan. Hamda [[2009-yil]]ning [[6-noyabr]]ida [[Shotlandiya]]ning [[Sent-Endryus]] shahrida G20ga aʼzo mamlakatlarning Moliya vazirlaridan tarkib topgan, ikki kunlik assambleya ham boʻlib oʻtgan.<ref>[http://k2kapital.com/news/fin/755175.html The Search Engine that Does at] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20170908152335/http://k2kapital.com/news/fin/755175.html |date=2017-09-08 }}. // InfoWeb.net</ref>.
|-
| [[26-iyun|26]]-[[27-iyun|27]] [[iyun]] [[2010-yil]] || {{CAN}} ||[[Fayl:Metrotorontosouthbuildingsign.jpg|250px]]||[[Torontodagi G-20 sammiti (2010)]] [[2010-yil]]ning [[26]]-[[27]] [[iyun]]larida [[Kanada]]ning [[Toronto]] shahrida boʻlib oʻtgan.<ref>{{Yangiliklar manbasi|url=http://www.itar-tass.com/level2.html?NewsID=15269099&PageNum=0|title=В Торонто проходит саммит "двадцатки"|publisher=[[ИТАР-ТАСС]]|date=27 июня 2010 года}}</ref>. Asosiy kelishuvlardan biri bu rivojlangan mamlakatlarning har yillik byudjet defitsitini [[2013-yil]]ga qadar ikki marotiba qisqartirilishini maʼlum qilgan.<ref>{{veb manbasi|url=http://lenta.ru/news/2010/06/27/deficit/|title=Страны G20 договорились вдвое сократить дефицит бюджета|publisher=Lenta.ru|date=27.06.2010|accessdate=01.07.2010|archiveurl=https://www.webcitation.org/66HrySick?url=http://lenta.ru/news/2010/06/27/deficit/|archivedate=2012-03-19}}</ref>.
|-
| [[11-noyabr|11]]-[[12-noyabr|12]] [[noyabr]] [[2010-yil]] || {{KOR}} ||||[[Seuldagi G-20 sammiti (2010)]] G20 vakil davlatlar hukumati rahbarlarining beshinchi uchrashuvi, [[2010-yil]]ning [[11-noyabr|11]]-[[12-noyabr]]larida [[Janubiy Koreya]]ning poytaxti [[Seul]] shahrida oʻtkazilgan. Jahon moliya sistemasida va iqtisodiyotida<ref name="koreatimes1">Cho Jin-seo. [http://www.koreatimes.co.kr/www/news/biz/2010/07/123_69053.html "Seoul unveils G20 summitʼs symbol, "] ''Korea Times'' (ROK). 8-iyul 2010-yil; retrieved 10-Nov 2010-yil.</ref> kuzatilgan keskin oʻzgarishlar hamda birdaniga moliya bozorlari inqirozga yuz tutgani sammit chogʻida muhokama qilingan. [[Seul|Seul shahri]] G20 sammitlari tarixida ilk bor mezbonlikni qoʻlga kiritgan.<ref>Oliver, Christian. "Seoul: S Korea looks forward to its own party, " ''Financial Times'' (UK). 25-iyun 2010-yil.</ref>
|-
| [[3-noyabr|3]]-[[4-noyabr|4]] [[noyabr]] [[2011-yil]] || {{FRA}} ||[[Fayl:Cannes Palais des Festivals et des Congrès.jpg|250px]]||[[Kannidagi G-20 sammiti (2011)]] Sammit [[2011-yil]]ning [[3-noyabr|3]]—[[4-noyabr]]larida [[Fransiya]]ning [[Kanni]] shahrida bolib otgan.Sammit oldiga qoyilgan asosiy mavzulardan biri bu [[Bank]]lar taftishini kuchaytirish va qattiq nazoratga olish kozda tutilib va G20 azolari vakillari banklar faoliyatini qattiq tartibda nazorat qilish qonuni qabul qilingan.
|-
| [[18-iyun|18]]-[[19-iyun|19]] [[iyun]] [[2012-yil]] || {{MEX}} ||[[Fayl:Los-Kabos Kelishuvi Markazi.jpg|250px]]||[[Los-Kabosdagi G-20 sammiti (2012)]] [[2012-yil]] [[18-iyun|18]]-[[19-iyun|19]] [[iyun]] kunlari Katta yigirmattalikga aʼzo mamlakatlar vakillari ishtirokidagi 7-chi sammit halqaro ravishda [[Meksika]]ning [[Los-Kabos]] shahrida boʻlib oʻtgan. Ushbu sammitda [[Jahon moliya inqirozi]]ga tobora botib borayotgan jahon iqtisodiyotini qutqarish masʼalalari koʻtarilgan hamda asosiy diqqat Yevropa inqirozidan aziyat koʻrgan davlatlarning iqtisodiy savollariga javob topish muammolari sammit mavzusi sifatida koʻrilgan.
|-
| [[5-sentabr|5]] - [[6-sentabr|6]] [[sentabr]] [[2013]] || {{RUS}} ||[[Fayl:Constantine Palace in Strelna.jpg|250px]]||[[Sankt-Peterburgdagi G-20 sammiti (2013)]] [[2013-yil]]ning [[5-sentabr|5]] - [[6-sentabr]]ida [[Rossiya]]ning [[Sankt-Peterburg]] shahrida Katta yigirmatalik tarkibidagi mamlakatlar ishtirokidagi navbatdagi sakkizinchi uchrashuv boʻlib oʻtgan.
Sherpoy — [[Rossiya Prezidenti]]ning rivojlangan industrial mamlakatlar guruhi boʻyicha raisi va Katta yigirmatalik ishtirokidagi mamlakatlar raislari bilan bogʻliq [[Rossiya Prezidenti]]ning ekspert boshqaruvi boshligʻi etilib Kseniya Yudaeva tayinlangan<ref>[http://blog.russkie-prostori.com/russia/russia-will-host-g20-summit-in-2013/ Russia will host G20 summit in 2013] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20120619155812/http://blog.russkie-prostori.com/russia/russia-will-host-g20-summit-in-2013/ |date=2012-06-19 }} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120619155812/http://blog.russkie-prostori.com/russia/russia-will-host-g20-summit-in-2013/ |date=2012-06-19 }}, at russkie-prostori.com, 6-mart 2012-yil</ref><ref>[http://en.ria.ru/business/20111104/168420185.html Russia to host G20 summit in 2013] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130208073143/http://en.ria.ru/business/20111104/168420185.html|date=2013-02-08}}, [[RIA Novosti]],4-noyabr 2011-yil</ref><ref>[http://english.ruvr.ru/2012_04_12/71468446/ Saint Petersburg to hold G20 Summit of 2013] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130208025851/http://english.ruvr.ru/2012_04_12/71468446/|date=2013-02-08}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130208025851/http://english.ruvr.ru/2012_04_12/71468446/|date=2013-02-08}}, [[Voice of Russia]], 12-aprel 2012-yil</ref><ref>{{veb manbasi |url=http://www.strategic-culture.org/news/2012/04/12/saint-petersburg-to-hold-g20-summit-of-2013.html |title=Saint Petersburg to hold G20 Summit of 2013 |publisher=Strategic-culture.org |date=12-aprel 2012-yil |accessdate=19-iyun 2012-yil |archivedate=2013-02-18 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130218030845/http://www.strategic-culture.org/news/2012/04/12/saint-petersburg-to-hold-g20-summit-of-2013.html }} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130218030845/http://www.strategic-culture.org/news/2012/04/12/saint-petersburg-to-hold-g20-summit-of-2013.html |date=2013-02-18 }}</ref>.
Sammitda koʻrilishi uchun taqdim etilgan asosiy mavzular:
# Mustahkamlilik, ishonarli va ikki tomonlama oʻsishga asoslangan Ramoch roziligini hayotda tadbiq etish;
# Mashgʻullikni taʼminlash;
# Halqaro moliyaviy valyuta sistemasiga oʻzgartirishlar kiritish;
# Moliyaviy izchillikni oʻzgartirish;
# Globallashgan energetik bozorni rivojlanishini mustahkamlash;
# Halqaro rivoshlanishni xarakatlantirish;
# Koʻptomonli shakllangan savdoni taraqqiylashtirish;
# Poraxoʻrlikga qarshi kurashish.
|-
| [[15-noyabr|15]]-[[16-noyabr|16]] [[noyabr]] [[2014-yil]] || {{AUS}} ||[[Fayl:Brisben Kelishuvi Markazi.jpg|250px]]||[[Brisbendagi G-20 sammiti (2014)]] [[15-noyabr|15]]-[[16-noyabr|16]] [[noyabr]] kunlari [[Avstraliya]]ning [[Brisben]] shahrida 9-nchi sammitini oʻtqazgan. [[Avstraliya Bosh vaziri]] [[Tony Abbott|Toni Ebbot]] [[Tinch okeani]] boʻyidagi [[Brisben]] shahrida G20 sammitini ochayotib, davlatlarni global iqtisodiyotni kengaytirishga undagan.Dunyoning eng qudratli 20 davlati asosiy eʼtiborni iqtisod, mintaqaviy mojarolar va iqlimdagi muammolarga qaratishi kerak, deya oʻz fikrini bildirgan Abbott.

''Qayerga qaramang, muammo va qiyinchiliklar. Yaqin Sharqda urushlar, Sharqiy Yevropada ham notinchlik. Afrikada ham ahvol og'ir. Umid va optimizm bilan harakat qilishimiz, rivojlangan mamlakatlar bir yoqadan bosh chiqarib, masalalarni hal etishimiz kerak''- degan Avstraliya rahbari.

Sammitda har bir davlat kelasi besh yilda oʻz iqtisodiyotini koʻtarish uchun qanday rejaga ekanini tushuntirib berishi kutilgan. Global ishlab chiqarish miqdorini 2 trillion dollarga yetkazish rejalangan.<ref>http://www.amerikaovozi.com/content/g20-economy/2521557.html</ref>
|-
|}

== Yana qarang ==

* [[Katta sakkizlik]]

== Adabiyotlar ==
* Shkolyar N. A. Predsedatelstvo v „dvadsatke“: ot Meksiki k Rossii. [[Международная жизнь]]. — 2012. — № 11

== Manbalar ==
{{manbalar|2}}

== Havolalar ==
{{commonscat|G20}}
* [http://www.g20.org Ofitsialniy sayt G-20] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20110208153614/http://www.g20.org/ |date=2011-02-08 }}
* [http://www.hse.ru/org/hse/iori/g20 O „Gruppe dvadsati“ na sayte NIU VShE] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140422232404/http://www.hse.ru/org/hse/iori/g20 |date=2014-04-22 }}
* [http://g20yeasummit.com Sammit molodix predprinimateley 2013 v ramkax vstrechi bolshoy dvadsatki] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20180916020435/http://www.g20yeasummit.com/ |date=2018-09-16 }}

{{G 20 sammitlari}}
{{Katta yigirmattalik}}