Issiqkoʻl (viloyat) sahifasining manbasini koʻrish

{{Qirgʻiziston hududlari
|RuNm       = Issiq-Koʻl
|RuPostfix  = viloyati
|OfNm1      = Ысык-Көл областы
|FSFlag     = 
|FSCoA      = 
|FlagLnk    = 
|CoALnk     = 
|Map        = KyrgyzstanIssykKul.svg
|FSCtrWhat  = Markazi
|FSCtrNm    = [[Qorakoʻl]]
|AreaRnk    = 
|TotArea    = 43 100
|WaterPrcnt = 
|PopRnk     = 
|PopQty     = 444 500
|PopCtDate  = 2011
|PopDens    = 10,31
|ISO3166-2  = KG-Y
|Avtomobil kodi = I
|OfLangs    = [[Qirgʻiz tili]], [[rus tili]]
|HeadTtl    = Gubernator
|HeadNm     = {{s|[[Mirbek Asanakunov]]}}
}}
'''Issiqkoʻl viloyati''' - [[Qirgʻiziston Respublikasi]] tarkibidagi [[viloyat]]. 1970-yil 11-dekabrda tashkil etilgan. Respublikaning sharqiy qismida. [[Shimol|Shimolida]] [[Qozogʻiston]], janubi sharqda [[Xitoy]] bilan chegaradosh. Maydoni 43,5&nbsp;km². [[Aholi]]si 427 ming kishi (1990) yillar oʻrtalari, asosan, [[qirgʻizlar]], shuningdek, [[oʻzbeklar|oʻzbek]], [[qozoqlar|qozoq]], [[ruslar|rus]], [[ukrainlar|ukrain]], [[tatarlar|tatar]], [[uygʻurlar|uygʻur]] va boshqa ham yashaydi. Maʼmuriy markazi — [[Qoraqoʻl]] shahri.
== Geografiyasi ==
Issiqkoʻl viloyati [[Tyan-Shan|Tyaniian]] toglarida joylashgan. Viloyat shimolidagi [[Issiqkoʻl soyligi]]da [[Issiqkoʻl (koʻl)|Issiqkoʻl]] koʻli bor. Issiqkoʻl soyligi shimolida [[Kungay Olatov]] (balandligi 4770 m gacha), janubda [[Terskay Olatovi|Terskay Olatov]] (balandligi 5216 m gacha) tizmalari bilan chegaralanadi. Terskay Olatovning jan. yon bagʻirlari pasayib borib balandligi 2500–3850 m li sirtlarga qoʻshilib ketadi. [[Sirt (yuza)|Sirt]]larni jan.sharqda [[Qaqshaltov tizmasi]] ([[Gʻalaba choʻqqisi|Gʻa-laba choʻqqisi]], 7439 m) oʻrab turadi. Gʻalaba choʻqqisidan shim. da [[Xontangri]] choʻqqisi (6995 m) bor. Issiqkoʻl soyligining [[iqlim]]i moʻʼtadil [[kontinental iqlim|kontinen-tal]]. Yozi iliq, iyulning oʻrtacha temperaturasi 16,9° (Koraqoʻl), 17,5° (Tamgʻa). Qishi yumshoq, yanvar ning oʻrtacha temperaturasi —2° (Tamgʻa), —5, 7° (Qoraqoʻl). Yiliga gʻarbda 100–200&nbsp;mm, sharqda 400–500&nbsp;mm yogʻin yogʻadi. [[Soylik]]ning sharqiy shemila 2—3 oygacha qor erimay turadi. Sirtlarda iyulning oʻrtacha temperaturasi 11 — 12°, yanvar niki —15° dan —16°gacha; yiliga 300&nbsp;mm yogʻin yogʻadi. Togʻlarda 4500 m dan balandda temperatura yil boʻyi 0° dan past boʻladi. Sovuqsiz kunlar sharqda 141, gʻarbda 158, shim. da 169, jan. da 182 kun. Viloyat hududida [[Inilchiq]], Qaindi kabi [[muzlik]]lar bor. Yirik daryolari: Tup, Jirgʻalan, [[Chu]], Sarijaz va uning [[irmoq|irmok]]lari. Issiqkoʻl soyligining gʻarbida [[choʻl]] va [[chala choʻl zonalari|chala choʻl]], sharqida 2100 m balandlikkacha [[dasht]], 2100 m dan 3200 m balandlikkacha oʻtloqidasht va [[oʻrmon]]lar, 3200–3300 m balandlikdan alp [[oʻtloq]]lari, 3500– 3600 m dan balandda [[qor]] va muzliklar, yalang [[qoya]]lar bor. [[Sut emizuvchilar|Sutemizuvchilar]]dan [[silovsin]], qoʻngʻir [[ayiqlar|ayiq]], [[boʻrsiq]], [[suvsarlar|suvsar]], bars, [[yelik]], togʻ [[taka (echki)|taka]]si, [[arhar]] yashaydi. Kulrang sugʻur va iqlimlashtirilgan ondatra hamda tiyin ovlanadi. Issiqkoʻlda suv parrandalari koʻp. I. v. da [[Issiqkoʻl davlat qoʻriqxonasi|Issiqkoʻl qoʻriqxonasi]] bor.
== Tarixi ==
== Hududiy bo'linishi ==
Viloyatda 5 tuman va 2 ta shahar mavjud.
:[[Issiq-ko'l tumani]]
:[[Jeti O'g'uz tumani]]
:[[Tup tumani]]
:[[To'n tumani]]
:[[Aksu tumani]]

== Aholisi ==
== Iqtisodi ==
I. v. chorvachilik rivojlangan, sanoati va kurort-sanatoriy xoʻjaligi rivojlanayotgan viloyat. Yetakchi tarmoq ishlov beruvchi sanoatdir. Issiqkoʻl elektrotexnika birlashmasi (jumladan, Qoraqoʻl va Qajisoydagi zavodlar), tikuvchilik fabrikasi, oziq-ovqat sano-ati korxonalari (Qoraqoʻl, Grigoryev-ka), yogʻochsozlik, kemasozlik, qurilish materiallari korxonalari (Oqbuloq, Qoraqoʻl, Baliqchi) bor. [[Toshkoʻmir]] (Jirgʻalan) va qoʻngʻir koʻmir (Qajisoy) qazib olinadi. Qalay koni (Sarijaz daryosi havzasida) topilgan.

Qishloq xoʻjaligi ning asosiy tarmogʻi — [[chorvachilik]], asosan, mayin junli [[qoʻychilik]], goʻshtsut chorvachiligi va zotli [[yilqichilik]] rivojlangan. [[Qoʻy]], [[echki]], [[qoramol]], [[yilqi]] boqiladi. [[Gʻalla ekinlari|Gʻalla]] va [[donli ekinlar|don]], [[dukkakli don ekinlari|dukkaklilar]], [[kartoshka]] ekiladi. [[Bogʻdorchilik]] katta ahamiyatga ega. Issiqkoʻlda baliq ovlanadi. [[Bishkek]]-Baliqchigacha [[temir yoʻl]], [[avtomobil yoʻli]] bor. Issiqkoʻlda munta-zam kema qatnaydi. GTed. instituti, muzeylar mavjud. Issiq-koʻlning shim. [[sohil]]ida [[kurort]] zonasi ([[Choʻlponota]] kurorti)> Qoraqoʻl atro- Fida issiq [[buloqlar|buloq- lar]] va shifobaxsh balchiq asosida Oqsuv va [[Jetioʻgʻuz]] balneologik kurortlari joylashgan.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>

== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Qirgʻiziston hududiy boʻlinishi}}

[[Turkum:Qirgʻiziston viloyatlari]]
[[Turkum:Issiqkoʻl viloyati]]