Hujum qilmaslik to‘g‘risidagi pakt va Finlandiya va Sovet Ittifoqi o‘rtasidagi nizolarni tinch yo‘l bilan hal qilish to‘g‘risidagi shartnoma

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Hujum qilmaslik toʻgʻrisidagi pakt va Finlandiya va Sovet Ittifoqi oʻrtasidagi nizolarni tinch yoʻl bilan hal qilish toʻgʻrisida 1932-yil 21-yanvarda Finlandiya (Tashqi ishlar vaziri Aarno Yrjo-Koskinen) va Sovet Ittifoqi (SSSRning Finlandiyadagi elchisi Ivan Mayskiy) vakillari tomonidan imzolangan davlatlararo shartnoma. 1939-yil 28-noyabrda Sovet Ittifoqi shartnomani[1] bir tomonlama bekor qildi va bunga Maynil voqeasi sabab boʻlgan.

Muzokaralar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sovet Ittifoqi Yevropadagi qoʻshni davlatlar bilan hujum qilmaslik toʻgʻrisidagi shartnomalar boʻyicha muzokaralar olib bora boshladi , Yaponiyaning Manchuriyaga bostirib kirishi tufayli SSSR oʻz chegaralarini shu tarzda himoya qilishga harakat qildi. Sovet Ittifoqi ilgari Estoniya , Latviya va Polsha bilan ham xuddi shunday shartnomalar imzolagan edi. Faqat Finlandiya qolgan edi. Keyinchalik, ikkala tomon ham davlatlar oʻrtasidagi chegaralarni hurmat qilishlarini kafolatladilar va betaraf qolishga kelishib oldilar. Bahsli munozaralar va mojarolar xolis, tinch yoʻl bilan hal etilishi vaʼda qilindi.

Shartnoma 1932-yil 9-avgustda kuchga kirdi. Uning muddati 3 yil etib belgilandi (8-modda). 1934-yil 7-apreldagi bayonnoma shartnomani 1945-yil 31-dekabrgacha uzaytirdi. Bayonnomani Moskvadagi Finlandiya elchisi Aarno Yuryo-Koskinen va Sovet Ittifoqi tashqi ishlar xalq komissari Maksim Litvinov imzoladilar.

Sovet Ittifoqi Finlandiyaga bostirib kirishidan ikki kun oldin 1939-yil 28-noyabrda Finlandiya Sovet qishlogʻiga[2] hujum qilganini daʼvo qilib, shartnomani bekor qildi. Bitimning beshinchi moddasiga, shuningdek, 1932-yil 22-aprelda ushbu modda asosida tuzilgan kelishuv[3] toʻgʻrisidagi Konventsiyaga koʻra, ikkala tomon ham voqeani tekshirish uchun kelishuv komissiyasini tuzishi kerak edi va Finlandiya buni amalga oshirishga[4] harakat qildi, ammo Sovet Ittifoqi bu tashabbusni rad etdi[5], chunki Finlandiya taklifiga binoan Sovet qoʻshinlari chegaradan Leningrad shahar chegarasigacha olib chiqilishi kerak edi, bu SSSR uchun muddao emas edi.

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]