Futbol klubi sahifasining manbasini koʻrish

'''Futbol klubi''' – [[futbol]] boʻyicha musobaqalarda ishtirok etuvchi [[sport tashkiloti]]. Klub tarkibida [[Futbolchi|sportchi-futbolchilardan]] tashqari [[Murabbiy|bosh murabbiy]] va uning yordamchilari, [[Menejer|klub menejerlari]], [[shifokor|shifokorlar]] va boshqa xizmat koʻrsatuvchi xodimlar ham boʻladi. Asosiy jamoa bevosita yigirma ikki nafar boʻlgan oʻyinchilardan tashkil topadi.

Bitta klub ixtiyorida har turli [[divizion|divizionlarda]] ishtirok etuvchi bir necha jamoa, oʻsmirlar jamoasi, sport maktablari, [[stadion]] va mashgʻulot oʻtkazish bazasi boʻlishi mumkin<ref>{{Cite web|url=http://sports.ru/tribuna/blogs/gorkynavkus/1625622.html|title=Клуб бундеслиги невозможно купить. Ни за какие деньги|access-date=2018-10-03|archive-date=2018-10-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20181004103747/https://www.sports.ru/tribuna/blogs/gorkynavkus/1625622.html|deadlink=no}}</ref>.

''<u>Futbol klubi-bu futbol oʻynashga bagʻishlangan professional jamoa. Klublar turli geografik hududlar va mamlakatlarni ifodalaydi va ichki va xalqaro musobaqalarda bir-biri bilan raqobatlashishi mumkin. Har bir futbol klubi oʻziga xos oʻyin uslubi, texnikasi va falsafasiga ega. Bundan tashqari, u yillar davomida saqlab qolishni istagan oʻz anʼanalariga ega boʻlishi mumkin. Futbol klublarida koʻplab muxlislar bor, ular oʻyinlarga kelishadi va jamoani qoʻllab-quvvatlaydilar va shu bilan oʻziga xos muhit yaratadilar. Futbol klubida ikkita asosiy guruh mavjud: futbolchilar va murabbiylar. Jamoa oʻyinchilari oʻyinda qoʻyilgan vazifalarni bajarish uchun javobgardir, ular maydondagi qiyinchiliklarni engish uchun jismoniy va ruhiy jihatdan tayyor boʻlishlari kerak. Murabbiylar jamoani toʻgʻridan-toʻgʻri oʻyinni boshqaradilar, ular har bir oʻyin uchun strategiya va taktikani tayyorlaydilar, mashgʻulotlar oʻtkazadilar, oʻyinchilarni tarbiyalaydilar va oʻqitadilar. Futbol klubida moliya bilan shugʻullanadigan va klubni boshqaradigan maʼmuriyat uchun ham muhim rol oʻynaydi. Maʼmuriyatsiz klub mavjud boʻlolmaydi. Bu odamlarning barchasi umumiy maqsadga erishish uchun birgalikda harakat qilishadi – oʻyinda gʻalaba qozonish. Har bir futbol klubi muhim turnirda gʻalaba qozonishni yoki hatto chempion boʻlishni orzu qiladi. Shunday qilib, futbol klubi jahon futbolining muhim tarkibiy qismidir. Klublar tufayli biz professional futbolchilar va murabbiylar tomonidan yaratilgan noyob oʻyinlardan bahramand boʻlishimiz mumkin. Har bir klub yillar davomida davom etib kelayotgan, butun dunyo muxlislarining eʼtiborini va qiziqishini jalb qiladigan noyob hikoyani taqdim etadi.</u>''


'''<big>Futbol tarixi:</big>''' <big><u>Futbol klublari 19-asrdan boshlab amalda boʻlib, klublar 1850-yillarga borib taqaladi.[3][4] 1860-yillarning boshlarida Angliyada Sheffild qoidalari boʻyicha davlat maktablarida, shuningdek sanoat shimolida oʻynaladigan turli futbol oʻyinlarini birlashtirish va yarashtirishga urinishlar kuchayib bordi. Butun Buyuk Britaniyadagi ishchilar sinfi, sanoat shaharlari 1800-yillarning oxirlarida, 1873-yilda Shotlandiya futbol assotsiatsiyasidan 1878-yilda Lankashir FAgacha boʻlgan oʻz Futbol Assotsiatsiyalarini tashkil qila boshladilar. Hali ham mavjud boʻlgan jamoalar paydo boʻla boshladi, baʼzilari cherkov yordamida; masalan, Aston Villa 1874 yilda, Vulverxempton 1877 yilda, Bolton Uonderers 1874 yilda va Everton 1878 yilda tashkil etilgan.</u></big>

Boshqaruv futbol klubi muvaffaqiyatida hal qiluvchi rol oʻynaydi. Bu klub faoliyatining turli jihatlariga taʼsir qiladi va uning natijalariga sezilarli taʼsir koʻrsatishi mumkin. Boshqaruv futbol klubi muvaffaqiyati uchun muhim boʻlgan bir nechta muhim jihatlar:
* === 1. Strategik rejalashtirish: futbol klubini boshqarish moliyaviy, sport va transfer jihatlarini oʻz ichiga olgan kelajak strategiyasini aniqlashga yordam beradi. Yaxshi rejalashtirilgan strategiya klubning uzoq muddatli maqsadlariga erishish uchun asosdir. ===
2. Moliya va byudjetlashtirish: futbol klubi moliyasini boshqarish barqarorlik va rivojlanishni taʼminlash uchun ayniqsa muhimdir. Byudjetdan samarali foydalanish, homiylar va egalarni topish, daromad va xarajatlarni boshqarish muvaffaqiyatli boshqaruvning ajralmas qismidir.
* === 3. Infratuzilmani rivojlantirish va akademiyalar: muvaffaqiyatli klublar, shuningdek, stadionlar, oʻquv bazalari va yoshlar jamoalari uchun akademiyalarni oʻz ichiga olgan oʻz infratuzilmasini rivojlantirishga eʼtibor berishadi. Yaxshi rivojlangan infratuzilma isteʼdodli oʻyinchilarni jalb qilish va rivojlantirishga yordam beradi. ===
4. Transfer siyosati: futbol klubini boshqarish futbolchilarning transferlarini amalga oshirish uchun ham javobgardir. Toʻgʻri rejalashtirilgan transfer siyosati isteʼdodli oʻyinchilarni jalb qilish va ushlab turish, shuningdek, muvozanatli va kuchli tarkibni yaratishga imkon beradi.
* === 5. Etakchilik: Menejment klub va jamoani boshqarishni oʻz ichiga oladi. Yaxshi etakchilik uslubi oʻyinchilarni ragʻbatlantirishga, jamoaviy ruhni shakllantirishga va klub ichida qulay muhit yaratishga yordam beradi. ===
6. Marketing va jamoatchilik bilan aloqalar: Menejment klubni targʻib qilish, muxlislar va homiylarni jalb qilish va jamoatchilik bilan yaxshi munosabatlarni saqlashga qaratilgan. Bu barqaror va muvaffaqiyatli tashkilot qurish uchun muhim jihatdir.

Oxir oqibat, yaxshi boshqaruv futbol klubining muvaffaqiyatiga hissa qoʻshadi, oʻyin maydonida ham, klub menejmenti masalalarida ham rivojlanish va yuqori natijalarga erishish uchun asosiy shart-sharoitlarni yaratadi.[[Fayl:Djurgårdens IF Fans.jpg|alt=Futbol klublari turli xil qiyinchiliklarga duch kelishi mumkin. Futbol klublari duch keladigan eng keng tarqalgan muammolarga quyidagilar kiradi: 1. Moliyaviy qiyinchiliklar: futbol klublari oʻyinchilar va murabbiylarning maoshlarini toʻlash, infratuzilmani saqlash, mashgʻulotlar oʻtkazish va musobaqalarda qatnashish uchun barqaror moliyaviy yordamga muhtoj. Etarli mablagʻning etishmasligi klubning moliyaviy qiyinchiliklariga olib kelishi mumkin. 2. Boshqaruv: futbol klubini boshqarish yaxshi tashkil etish, samarali rejalashtirish va etakchilik koʻnikmalarini talab qiladi. Notoʻgʻri boshqaruv klub ichidagi muammolarga olib kelishi va jamoa natijalariga salbiy taʼsir koʻrsatishi mumkin. 3. Transfer siyosati: oʻyinchilarni sotib olish va sotish klub strategiyasining muhim qismidir. Biroq, bu sohadagi notoʻgʻri qarorlar iqtidorli oʻyinchilarni yoʻqotishiga yoki yangilarini notoʻgʻri tanlashga olib kelishi mumkin. 4. Oʻyinchilar salomatligi: oʻyinchilarning jarohatlari va kasalliklari jamoa natijalariga sezilarli taʼsir koʻrsatishi mumkin. Klublar jarohatlar xavfini minimallashtirish uchun toʻgʻri tibbiy yordam va oʻquv dasturini taqdim etishlari kerak. 5. Raqobat: futbol raqobatbardosh sohadir va klublar koʻpincha kuchli raqiblarga duch kelishadi. Oʻyinning oldindan aytib boʻlmaydiganligi va ishlashi uni hayajonli qiladi, ammo muvaffaqiyatga erishishda qiyinchiliklar tugʻdirishi mumkin. 6. Muxlislar bazasi: futbol klublari oʻz muxlislariga bogʻliq. Muxlislar tomonidan qoʻllab-quvvatlanmaslik moliyaviy va hissiy jihatdan hal qilinishi mumkin. Bu futbol klublari duch kelishi mumkin boʻlgan baʼzi qiyinchiliklar. Biroq, ushbu muammolarni muvaffaqiyatli hal qilish klubning gullab-yashnashi va muvaffaqiyatiga hissa qoʻshishi mumkin.|thumb|Footbol hayoti qiyinchiliklari va mashaqattalari Futbol klublari turli xil qiyinchiliklarga duch kelishi mumkin. Futbol klublari duch keladigan eng keng tarqalgan muammolarga quyidagilar kiradi: 1. Moliyaviy qiyinchiliklar: futbol klublari oʻyinchilar va murabbiylarning maoshlarini toʻlash, infratuzilmani saqlash, mashgʻulotlar oʻtkazish va musobaqalarda qatnashish uchun barqaror moliyaviy yordamga muhtoj. Etarli mablagʻning etishmasligi klubning moliyaviy qiyinchiliklariga olib kelishi mumkin. 2. Boshqaruv: futbol klubini boshqarish yaxshi tashkil etish, samarali rejalashtirish va etakchilik koʻnikmalarini talab qiladi. Notoʻgʻri boshqaruv klub ichidagi muammolarga olib kelishi va jamoa natijalariga salbiy taʼsir koʻrsatishi mumkin. 3. Transfer siyosati: oʻyinchilarni sotib olish va sotish klub strategiyasining muhim qismidir. Biroq, bu sohadagi notoʻgʻri qarorlar iqtidorli oʻyinchilarni yoʻqotishiga yoki yangilarini notoʻgʻri tanlashga olib kelishi mumkin. 4. Oʻyinchilar salomatligi: oʻyinchilarning jarohatlari va kasalliklari jamoa natijalariga sezilarli taʼsir koʻrsatishi mumkin. Klublar jarohatlar xavfini minimallashtirish uchun toʻgʻri tibbiy yordam va oʻquv dasturini taqdim etishlari kerak. 5. Raqobat: futbol raqobatbardosh sohadir va klublar koʻpincha kuchli raqiblarga duch kelishadi. Oʻyinning oldindan aytib boʻlmaydiganligi va ishlashi uni hayajonli qiladi, ammo muvaffaqiyatga erishishda qiyinchiliklar tugʻdirishi mumkin. 6. Muxlislar bazasi: futbol klublari oʻz muxlislariga bogʻliq. Muxlislar tomonidan qoʻllab-quvvatlanmaslik moliyaviy va hissiy jihatdan hal qilinishi mumkin. Bu futbol klublari duch kelishi mumkin boʻlgan baʼzi qiyinchiliklar. Biroq, ushbu muammolarni muvaffaqiyatli hal qilish klubning gullab-yashnashi va muvaffaqiyatiga hissa qoʻshishi mumkin.]]<u>Boshqaruv sifati futbol klubining muvaffaqiyati uchun juda muhim boʻlishi mumkin. Bu yerda jamoaning maydondagi muvaffaqiyatiga taʼsir qilishi mumkin boʻlgan klub rahbarining baʼzi fazilatlari:</u>

<u>1. Vizyon: rahbar jamoaning uzoq muddatli maqsadlari uchun oʻz ligasida qaysi oʻrinni egallashini va ushbu maqsadlarga erishish uchun qadamlar qanchalik aniq koʻrsatilishini belgilaydigan jamoa strategiyasini belgilashi kerak. Rahbar shuhratparast, ammo Real maqsadni yaratishi va oʻyinchilarni ushbu maqsadga ishontirishi kerak.</u>

<u>2. Motivatsiya: rahbar maydonda oʻyinchilarni ragʻbatlantirishi kerak. Yaxshi rahbar har doim oʻyinchilarga qiyinchiliklarni engishga va professional kareralarida oʻsishga yordam berish yoʻllarini izlaydi. Motivatsiya ularga har bir oʻyinda oxirigacha kurashishga yordam beradi va hisob ularning foydasiga boʻlmaganda taslim boʻlmaydi.</u>

<u>3. Kommunikativlik: rahbar oʻyinchilar va jamoaning boshqa aʼzolari bilan aniq va aniq muloqot qila olishi kerak. Bunga nafaqat mashgʻulotlar va oʻyinlar paytida, balki boshqa jamoalar bilan transferlar, sheriklar va homiylar bilan muloqot qilish va media-resurslar bilan aloqa qilish boʻyicha muzokaralar olib borish kabi maydon tashqarisida ham muloqot qilish kiradi.</u>

<u>4. Etakchilik qobiliyati: muvaffaqiyatli jamoa rahbari muvozanatli qarorlar qabul qilishi va oʻzgaruvchan muhitga tezda javob berishi kerak. Bunga oʻyin davomida oʻyinchilarni almashtirish, turli jamoalar va maydonlar uchun taktikalarni tanlash va jamoa byudjetini boshqarish boʻyicha strategik qarorlar kiradi.</u>

<u>5. Oʻz vaʼdalarini bajarish qobiliyati: rahbar oʻyinchilar va muxlislarga bergan vaʼdalarini bajara olishi kerak. U oʻz majburiyatlarini bajaradigan va vaʼda qilingan maqsadlarni amalga oshiradigan va nafaqat oʻyinchilarga, balki muxlislarga ham quvonch keltiradigan soʻz odami boʻlishi kerak.</u>

<u>6. Xarizma: jamoa rahbari vaziyatdan xabardor boʻlish va jamoani nafaqat maydonda, balki undan tashqarida ham nazorat qilish uchun xarizmaga ega boʻlishi kerak. Muxlislar bilan muloqot qilish, jamoani osonlik bilan boshqarish yoqimli boʻlishi kerak, chunki jamoani boshqarish oson emas, lekin baribir oʻz oʻyinchilarini mahorat bilan rivojlantirish va umuman klubni rivojlantirishga yordam beradi.</u>

<u>Jamoa etakchisida ushbu fazilatlarga ega boʻlish maydonda muvaffaqiyatli natijalarga erishish uchun ham, umuman klubning muvaffaqiyati uchun ham muhim omil boʻlishi mumkin.</u>

'''<big>Maʼmuriy infratuzilma: <u>Futbol klubi xoʻjalik yurituvchi subyekt sifatida mavjud. Klub oʻyinchilar bilan bir qatorda oʻyinda qatnashmaydigan xodimlar bilan ham tijorat shartnomasi tuzadi. Har qanday xoʻjalik yurituvchi sub’ekt kabi uning oʻz kotibi yoki kotibiyat boʻlimi, shuningdek, moliya, yuridik, buxgalteriya va boshqa boʻlimlari mavjud. Klubda koʻpincha boʻlim yoki uni ommalashtiradigan yoki klub nomidan jamoatchilik bilan muloqot qiladigan (jamoatchilik bilan aloqa) boʻlgan kishi ham mavjud. Klubda oʻz agronomi yoki butun qishloq xoʻjaligi boʻlimi ham boʻlishi mumkin.</u></big>'''

<big>'''Futbol klubi: koʻpincha oʻz oʻyinchilariga birinchi yoki shoshilinch tibbiy yordam va jismoniy reabilitatsiya yoki tiklanish rejalari shaklida tibbiy yordam koʻrsatadi.'''</big>









{{Stub}}

== Manbalar ==
<references />

== Qoʻshimcha oʻqish uchun ==

* [[Keith Booth (scorer)|Booth, Keith]]. Zamonaviy sportning otasi: Charlz V. Alkokning hayoti va davri, Parrs Vud Press. 2002-yil. {{ISBN|1-903158-34-6}}
{{Authority control}}
[[Turkum:Futbol klublari]]
[[Turkum:Milliy futbol terma jamoalari]]
[[Turkum:Futbol tashkilotlari assotsiatsiyasi]]
[[Turkum:Futbol terminologiyasi]]
[[Turkum:Tadbirlarni boshqarish]]
[[Turkum:Sport sanoati]]
[[Turkum:Sport terminologiyasi]]