Boltiqboʻyi qoʻshiq va raqs bayrami

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Boltiqboʻyi qoʻshiq va raqs bayrami (latv. Visparejie Dziesmu un Deju svetki, lit. Dainu ir sokiu sventes, est. Laulupidu) ― Latviya, Litva va Estoniyada milliy bayrami. Boltiqboʻyi qoʻshiq va raqs bayramllari har besh yilda bir marta (Litvada har toʻrtinchi yilda) oʻtkaziladi va mintaqaviy tanlovlarda gʻolib chiqqan mamlakatlarning eng yaxshi xor jamoalarini birlashtirgan xalq xor sanʼati yutuqlarini keng koʻrib chiqishning tantanali yakuni hisoblanadi.

2003-yil 7-noyabrda YUNESKO Boltiq boʻyi qoʻshiq va raqs bayramini insoniyatning ogʻzaki va maʼnaviy merosi asarini eʼlon qildi.Ispaniyalik yozuvchi Xuan Goytisolo boshchiligidagi 18 tasanʼat va madaniyat mutaxassislaridan tashkil topgan hakamlar hay’ati YUNESKO tomonidan jahon maʼnaviy merosi roʻyxatiga kiritilishi kerak boʻlgan 56 asarlaridan 18 ta dasturini tanladi[1][2].

XII qoʻshiq festivali.
Katta sahna, Mezaparklar, Riga, 1955-yil
Qoʻshiq festivali 1986-yil Shaulyai, Litva
Estoniyada 25-Laulupidu bayrami

Latviya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Latviyada qoʻshiq va raqs bayramlari (Latviya. Vispārējie Dziesmu un deju svētki) 1873-yilda boshlangan Latviya xalqining ijtimoiy va madaniy hayotida koʻp yillik anʼanadir[3]. Bayram Rossiya imperiyasi, SSSR va mustaqil Latviya davrida oʻtkazilgan[4].

Bayram kunlari (bir haftadan ortiq) Riga shahrida koʻchalar, maydonlar va bogʻlarni qamrab oladigan turli bayram tadbirlari oʻtkaziladi. Maʼruzachilar soni oʻn minglab. Shunday qilib, 2018-yilgi festivalda 43 ming ishtirokchi qatnashdi[4].

1965-yildan boshlab, jamlama xorning doimiy bosh dirijyori Imants Kokars (1921-2011) edi[5].

Litva[tahrir | manbasini tahrirlash]

Litvada qoʻshiq va raqs bayrami 4 yilda bir marta oʻtkaziladi[6].

Estoniya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Estoniya qoʻshiq festivali (Est. Laulupidu) har besh yilda, iyul oyida Tallinda boʻlib oʻtadigan tadbirdir. Birinchi bayram 1869-yilning yozida Tartuda boʻlib oʻtgan[7]. Ularning birinchi tashkilotchilaridan biri Yoxan Voldemar Jansen edi. Oxirgi bayram 2019-yilda boʻlib oʻtgan.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. YuNYeSKO opredelilo Baltiyskiy prazdnik pesni kak shedevr ustnogo i duxovnogo naslediya chelovechestva Latviyskiy Vestnik, № 45 / 2003
  2. „The Baltic Song and Dance Celebrations“. UNESCO Culture Sector. 2012-yil 23-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2-may. (ingl.)
  3. Dziesmu un Deju svētki na Facebook
  4. 4,0 4,1 „Праздник песни и танца“ (deadlink). 2018-yil 27-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 27-avgust. (Wayback Machine saytida 2018-03-27 sanasida arxivlangan)
  5. Imants Kokars (Wayback Machine saytida 2013-10-19 sanasida arxivlangan)
  6. Eesti Laulu — ja Tantsupeo SA
  7. Eesti Laulu — ja Tantsupeo SA

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Arvo Ratassepp: Eesti laulupeod. Tallinn 1985
  • 130 aastat eesti laulupidusid. Tallinn 2002 (ISBN 9985-813-24-3)

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]