Baguio sahifasining manbasini koʻrish

{{Bilgiquti aholi punkti
|mamlakat=Filippin
|mavqe=Departament
|asl nomi=Baguio
|bayroq=Baguioflag.png
|gerb=
|lat_deg = 16|lat_min = 24|lat_sec = 
|lon_deg = 120|lon_min = 35|lon_sec =
|CoordAddon=
|rahbar=
|maydon=
|AP markazi balandligi=853 
|aholi=366,358
|milliy tarkib=
|konfessiyaviy tarkib=
|vaqt mintaqasi=+8
|telefon kodi=+63
|pochta indeksi=2600
|avtomobil kodi=}}
'''Baguio''' (Tagalog talaffuzi: {{Respell|BAH|ghee|oh|,_-|OH}}) rasmiy ravishda '''Bagio shahri''' (Ilocano nomi bilan tanilgan) [[Filippin|Filippinning]] Cordilyera maʼmuriy mintaqasidagi 1-darajali [[Filippindagi shaharlar|yuqori darajada urbanizatsiyalashgan shahar]]. U oʻzining salqin iqlimi tufayli „Filippinning yozgi poytaxti“ sifatida tanilgan, chunki shahar dengiz sathidan taxminan 4810 metr balandlikda joylashgan. Shuningdek „Qaragʻaylar shahri“ deb ham ataladi<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.worldwildlife.org/ecoregions/im0302|sarlavha=Southeastern Asia: Island of Luzon in the Philippines|nashriyot=WWF|qaralgan sana=August 16, 2014}}</ref>.

Baguio [[Amerika Qoʻshma Shtatlari|Amerika Qoʻshma Shtatlari]] tomonidan 1900-yilda ''Kafagway'' deb nomlanuvchi Ibaloi qishlogʻi oʻrnida tepalik stantsiyasi sifatida tashkil etilgan. Bu Amerika Qoʻshma Shtatlarning Osiyodagi yagona tepalik stantsiyasi edi<ref>{{Cite journal|last=Estoque|first1=Ronald C.|last2=Yuji Murayama|date=February 2013|title=City Profile: Baguio|journal=Cities|volume=30|pages=240–51|doi=10.1016/j.cities.2011.05.002}}</ref>.

Baguio [[Filippindagi shaharlar|yuqori shaharlashgan shahar]] (HUC) sifatida tasniflanadi. U geografik jihatdan Benguet hududida joylashgan boʻlib, 1901-yildan 1916-yilgacha provinsiya markazi boʻlib xizmat qilgan<ref name="BaguioMidlandCourier3">{{Yangiliklar manbasi |last=Sanidad |first=Pablito |title=Which Baguio Centennial? |publisher=Baguio Midland Courier |issue=99th Baguio Charter Day Anniversary Issue |url=http://www.baguiomidlandcourier.com.ph/centennial_article.asp?mode=centennial%2Fsupplements%2Fsanidad.txt |url-status=dead |access-date=February 21, 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160310114417/http://www.baguiomidlandcourier.com.ph/centennial_article.asp?mode=centennial%2Fsupplements%2Fsanidad.txt |archive-date=March 10, 2016}}</ref>. Ammo u asosiy shaharga aylantirilgandan soʻng viloyatdan mustaqil ravishda boshqariladi. Shahar shimoliy Luzondagi biznes, savdo va taʼlim markazi, shuningdek , Cordilyera maʼmuriy hududining hukumat qarorgohidir<ref name="baguio.gov.ph">{{Veb manbasi|url=http://www.baguio.gov.ph/?q=content%2Fbusiness-0|sarlavha=Business &#124; Official website of the City Government of Baguio|qaralgan sana=May 17, 2021|arxivsana=November 6, 2014|arxivurl=https://web.archive.org/web/20141106174317/http://www.baguio.gov.ph/?q=content%2Fbusiness-0}}</ref>. 2020-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, Baguio 366,358 aholiga ega.

== Etimologiyasi ==
Baguio mahalliy xalqlar tomonidan „Kafagway“ deb nomlangan. „Baguio“ nomi Amerika davridan kelib chiqqan va ibaloicha ''bagiw'' (mox) soʻzidan olingan boʻlib, u keyinchalik „Baguio“ sifatida ispanlashtirilgan<ref>{{Veb manbasi|url=https://freecityofpines.wordpress.com/2017/04/18/brief-history-about-baguio-city/|sarlavha=Brief History about Baguio City|muallif=Jay|sana=April 18, 2017|ish=Baguio City|til=en|qaralgan sana=July 20, 2019}}</ref>. Shahar aholisi uchun „Ibagiw“ ''bagiwdan'' olingan. Bu, shuningdek, shaharning har yili oʻtkaziladigan sanʼat festivalining nomi<ref name="cgov">{{Veb manbasi|sarlavha=Baguio braces for ibagiw 2019|url=http://www.baguio.gov.ph/content/baguio-braces-ibagiw-2019|ish=The City Government of Baguio|qaralgan sana=March 3, 2020}}</ref><ref name="Pungayan">{{Veb manbasi|muallif=Pungayan|ism=Morr|sarlavha=Bagiw and the Ibagiws|url=http://www.baguiomidlandcourier.com.ph/baguio12_article.asp?mode=baguio_day2012/supplements/pungayan.txt|ish=Baguio Midland Courier|qaralgan sana=March 3, 2020|arxivsana=July 19, 2020|arxivurl=https://web.archive.org/web/20200719104308/http://www.baguiomidlandcourier.com.ph/baguio12_article.asp?mode=baguio_day2012%2Fsupplements%2Fpungayan.txt}}</ref>.

== Tarixi ==
Baguio mahalliy kiyiklar, Filippin burgutlari, Filippin siğil choʻchqalari va koʻplab flora turlari kabi turli xil yovvoyi hayvonlar bilan toʻlib-toshgan yam-yashil oʻrmonlari boʻlgan keng togʻli hudud edi. Bu hudud mahalliy xalqlarning, xususan, Ibalois va boshqa Igorot etnik guruhlarining ov joyi boʻlgan. Ispanlar Filippinga kelganlarida, Cordilyeradagi mahalliy Igorotlarning intensiv mudofaa taktikasi tufayli bu hudud hech qachon Ispaniya tomonidan toʻliq boʻysunmagan<ref name="PhilStudies2">{{Cite journal|last=Habana|first1=Olivia M.|date=2000|title=Gold Mining in Benguet to 1898|url=http://www.philippinestudies.net/files/journals/1/articles/1662/public/1662-1761-1-PB.pdf|journal=Philippine Studies|volume=48|pages=475–476|access-date=October 13, 2018}}</ref>.
 
[[Fayl:Surrender_of_Japanese_Forces_in_the_Philippines_1945.jpg|thumb| General Yamashita (oʻrtada, stolning yaqin tomonida) 1945-yil 3-sentyabrda John Hay Campidagi taslim boʻlish marosimida.]]
[[Fayl:Session_Road_Ruins.jpg|thumb| Session yoʻli ]]

== Geografiyasi ==
Baguio dengiz sathidan taxminan 1400 metr balandlikda joylashgan boʻlib, shimoliy [[Luson (orol)|Luzondagi]] Cordilyera markaziy togʻ tizmasini oʻz ichiga oladi. Shahar Benguet provinsiyasi bilan oʻralgan<ref name="BaguioGovPH-About2">{{Veb manbasi|url=http://www.baguio.gov.ph/about-baguio-city|sarlavha=About Baguio City|ish=City Government of Baguio|arxivurl=https://web.archive.org/web/20180903153021/http://www.baguio.gov.ph/about-baguio-city|arxivsana=September 3, 2018|qaralgan sana=March 29, 2019}}</ref>.

=== Barangaylar ===
Baguio 129 barangaydan iborat. Ularni oʻz kapitanlari boshqaradi, ularga 7 kishidan iborat barangay kengashi yordam beradi<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.dilgcar.com/index.php/baguio-city|sarlavha=Baguio City}|nashriyot=Department of the Interior and Local Government, Cordillera Administrative Region|qaralgan sana=June 17, 2018}}</ref>.

=== Saylangan mansabdor shaxslar ===
2022-yil 30-iyun holatiga koʻra shahar hukumati tarkibi<ref>{{Veb manbasi|url=https://halalanresults.abs-cbn.com/local/city-of-baguio|sarlavha=Halalan 2022 Philippine Election Results|ish=ABS-CBN News|til=en|qaralgan sana=September 1, 2022}}</ref><ref>{{Veb manbasi|url=http://www.mauriciodomogan.com/index.php?option=com_content&view=article&id=2470:lawana-is-new-abc-president&catid=1:latest-news&Itemid=1|sarlavha=Lawana is new ABC President|ish=www.mauriciodomogan.com|qaralgan sana=July 18, 2019}}</ref><ref>{{Veb manbasi|url=https://www.baguioheraldexpressonline.com/protest-versus-elected-sk-president-junked/|sarlavha=Protest versus elected SK president junked – HERALD EXPRESS {{!}} News in Cordillera and Northern Luzon|sana=June 11, 2018|til=en-US|qaralgan sana=July 18, 2019}}</ref>.
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
|+Bagio shahar hukumati
! scope="col" | Lavozim
! scope="col" | Ism
! scope="col" | Saylangan yil
! scope="col" | Muddat raqami.
|-
! scope="row" | Kongressmen
| Markes O. Go
| 2016-yil
| 3
|-
! scope="row" | Mayor
| Benjamin B. Magalong
| 2019
| 2
|-
! scope="row" | Mer oʻrinbosari
| Faustino A. Olovan
| 2019
| 2
|-
! rowspan="12" scope="row" | Maslahatchi
| Benni O. Bomogao
| 2016-yil
| 3
|-
| Xose M. Molintas
| 2022
| 1
|-
| Artur L. Allad-iw
| 2016-yil
| 3
|-
| Betti Lourdes F. Tabanda
| 2019
| 2
|-
| Leandro B. Yañgot Jr.
| 2022
| 1
|-
| Isabelo B. Cosalan Jr.
| 2019
| 2
|-
| Mariya Mylen Viktoriya G. Yaranon
| 2016-yil
| 3
|-
| Elmer O. Datuin
| 2022
| 1
|-
| Piter C. Fianza
| 2022
| 1
|-
| Vladimir D. Cayabas
| 2019
| 2
|-
| Fred L. Bagbagen
| 2019
| 2
|-
| Liliya A. Farinas
| 2016-yil
| 3
|-
! scope="row" | Maslahatchi<br /><br /><br /><br />''(sobiq aʼzo)''<br /><br /><br /><br />
| Maykl L. Lawana
| 2013-yil
| 1
|-
! scope="row" | Maslahatchi<br /><br /><br /><br /> ''(sobiq aʼzo)''<br /><br /><br /><br />
| Levy Lloyd B. Orkales
| 2018
| 1
|}

== Manbalar ==

[[Turkum:Koordinatalar Vikimaʼlumotlarda]]
[[Turkum:Filippin]]