Amerika Qoʻshma Shtatlari demografiyasi sahifasining manbasini koʻrish

[[Fayl:Census-2000-Data-Top-US-Ancestries-by-County.svg|thumb|400x400px|Tuman boʻyicha eng koʻp tarqalgan nasl-nasab, 2000 yil.]]
'''AQSh demografiyasi''' nisbatan qirgʻoqqa yaqin joylashgan boʻlib, aholining 57 % dan ortigʻi qirgʻoqdan 100 milyadan ortiq ichki qismda yashaydi (2003).<ref>[http://www.census.gov/prod/2005pubs/06statab/pop.pdf Statistical Abstract of the United States]</ref> Aholi punkti doimiy ravishda gʻarb va janubga siljiydi. [[Kaliforniya]] va [[Texas]] eng koʻp aholi yashaydigan shtatlardir.

Ikkinchi jahon urushidan keyin tugʻilgan katta yosh guruhlari bundan mustasno, AQSh aholisining oʻsishi sekin deb taʼriflangan. AQSh aholisi 2006-yilda 300 million, 1967-yilda 200 million va 1915-yilda 100 milliondan oshdi.<ref>{{Citation |year= |title=2003 Estimates of US Urban Population |url=http://socds.huduser.org/ |access-date=2022-01-15 |archivedate=2007-11-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071111155535/http://socds.huduser.org/ }}</ref> AQSh aholisi 20-asrda uch baravar koʻpaydi, aholi soni yiliga taxminan 1,3 foizga oʻsdi. 2006-yil 17-oktabrda AQSh aholisi 300 milliondan oshdi.

== Statistika ==
{{Historical populations
|[[1790]]|3929214
|[[1800]]|5236631
|[[1810]]|7239881
|[[1820]]|9638453
|[[1830]]|12866020
|[[1840]]|17069453
|[[1850]]|23191876
|[[1860]]|31443321
|[[1870]]|38558371
|[[1880]]|49371340
|[[1890]]|62979766
|[[1900]]|76212168
|[[1910]]|92228531
|[[1920]]|106021568
|[[1930]]|123202660
|[[1940]]|132165129
|[[1950]]|155325798
|[[1960]]|186323175
|[[1970]]|206211926
|[[1980]]|228545805
|[[1990]]|250209873
|[[2000]]|282421906
|[[2010]]|309145538
|[[2020]]|332249281
}}

=== Qayd qilish boʻyicha aholi soni ===
{{main|AQSh aholisini qayd qilish}}
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1790)|1790]] — 3 929 214,
# [[AQSh aholisini qayd qilish(1800)|1800]] — 5 236 631,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1810)|1810]] — 7 239 881,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1820)|1820]] — 9 638 453,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1830)|1830]] — 12 866 020,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1840)|1840]] — 17 069 453,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1850)|1850]] — 23 191 876,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1860)|1860]] — 31 443 321,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1870)|1870]] — 38 558 371,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1880)|1880]] — 49 371 340,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1890)|1890]] — 62 979 766,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1900)|1900]] — 76 212 168,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1910)|1910]] — 92 228 496,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1920)|1920]] — 106 021 537,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1930)|1930]] — 123 202 624,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1940)|1940]] — 132 164 569,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1950)|1950]] — 151 325 798,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1960)|1960]] — 179 323 175,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1970)|1970]] — 203 211 926,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1980)|1980]] — 226 545 805,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (1990)|1990]] — 248 709 873,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (2000)|2000]] — 281 421 906,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (2010)|2010]] — 308 745 538,
# [[AQSh aholisini qayd qilish (2020)|2020]] — 331 449 281.

=== Tugʻilish va oʻlim ===
Ilk kolloniyachilarning avlodi bir oilada oʻrtacha 7-8 ta bolaga ega edi.<ref>[https://books.google.ru/books?id=aw4MbnSCfnMC&pg=PT236&dq=Philbrick,+Mayflower:+The+first+generation+of+settlers+had+averaged+an+astonishing+seven+to+eight+children+per+family,+and+by+the+1660s+those+children+wanted+farms+of+their+own.&hl=ru&sa=X&ved=0ahUKEwiUipHqzPjZAhWGYpoKHe1ECnYQ6AEIJzAA#v=onepage&q=Philbrick%2C%20Mayflower%3A%20The%20first%20generation%20of%20settlers%20had%20averaged%20an%20astonishing%20seven%20to%20eight%20children%20per%20family%2C%20and%20by%20the%201660s%20those%20children%20wanted%20farms%20of%20their%20own.&f=false Nathaniel Philbrick Mayflower: A Story of Courage, Community, and War]</ref>.

1800-yildan 2010-yilgacha boʻlgan davrda AQShda tugʻilish sonining foiz miqdordagi koʻrinishi({{lang-en|Ansley J. Coale}}, Zelnik va "National Center for Health Statistics" ma'lumotlari boʻyicha).<ref name=scienceofpopulation>{{cite|url=https://books.google.co.ve/books?id=scOqCgAAQBAJ&pg=PA208&lpg=PA208&dq=total+fertility+rates+united+states1800+us+census+bureau#v=onepage&q=total%20fertility%20rates%20united%20states1800%20us%20census%20bureau|page=208|title=Demography: The Science of Population|author1=Jay Weinstein|author2=Vijayan K. Pillai|date=2016|edition= Second}}</ref>.
{| class="wikitable " style="text-align:right"
|-
! Yillar !!1800!!1810!!1820!!1830!!1840!!1850!!1860!!1870!!1880!!1890!!1900<ref name=scienceofpopulation/>
|-
| align="left"|AQShda tugʻilish sonining foiz miqdordagi||style="text-align:right; color:blue;"|7,0||style="text-align:right; color:blue;"|6,9||style="text-align:right; color:blue;"|6,7||style="text-align:right; color:blue;"|6,6||style="text-align:right; color:blue;"|6,1||style="text-align:right; color:blue;"|5,4||style="text-align:right; color:blue;"|5,2||style="text-align:right; color:blue;"|4,6||style="text-align:right; color:blue;"|4,2||style="text-align:right; color:blue;"|3,9||style="text-align:right; color:blue;"|3,6
|}

{| class="wikitable " style="text-align:right"
|-
! Yillar !!1910!!1920!!1930!!1940!!1950!!1960!!1970!!1980!!1990!!2000!!2010<ref name=scienceofpopulation/>
|-
| align="left"|AQShda tugʻilish sonining foiz miqdordagi ||style="text-align:right; color:blue;"|3,4||style="text-align:right; color:blue;"|3,2||style="text-align:right; color:blue;"|2,5||style="text-align:right; color:blue;"|2,2||style="text-align:right; color:blue;"|3,0||style="text-align:right; color:blue;"|3,5||style="text-align:right; color:blue;"|2,5||1,8||2,08||2,06||1,93
|}

{| class="wikitable"
|+ 1800—2000 yillarda AQShda tugʻilish va oʻlim<ref>[https://eh.net/encyclopedia/fertility-and-mortality-in-the-united-states/ Fertility and Mortality in the United States Michael Haines, Colgate University]</ref>
|-
!Sana||colspan="2"|Tugʻilish darajasi||colspan="2"|Ayollar va bolalar oʻrtasidagi nisbat||colspan="2"|Tugʻilish sonining foiz miqdori ||colspan="2"|Kutilayotgan umr davomiyligi||colspan="2"|Chaqaloqlar oʻlimining koeffitsenti 
|-
|||Oq tanlilar||Afroamerika
|Oq tanlilar||Afroamerika||Oq tanlilar||Afroamerika
|Oq tanlilar||Afroamerika
|Oq tanlilar||Afroamerika
|-
|1800||55,0||||1342||||7,04||||||||||
|-
|1810||54,3||||1358||||6,92||||||||||
|-
|1820||52,8||||1295||1191||6,73||||||||||
|-
|1830||51,4||||1145||1220||6,55||||||||||
|-
|1840||48,3||||1085||1154||6,14||||||||||
|-
|1850||43,3||58,6||892||1087||5,42||7,90(1)||39,5||23,0||216,8||340,0
|-
|1860||41,4||55,0||905||1072||5,21||7,58(2)||43,6||||181,3||
|-
|1870||38,3||55,4||814||997||4,55||7,69(3)||45,2||||175,5||
|-
|1880||35,2||51,9||780||1090||4,24||7,26(4)||40,5||||214,8||
|-
|1890||31,5||48,1||685||930||3,87||6,56||46,8||||150,7||
|-
|1900||30,1||44,4||666||845||3,56||5,61||51,8||41,8||110,8||170,3
|-
|1910||29,2||38,5||631||736||3,42||4,61||54,6||46,8||96,5||142,6
|-
|1920||26,9||35,0||604||608||3,17||3,64||57,4||47,0||82,1||131,7
|-
|1930||20,6||27,5||506||554||2,45||2,98||60,9||48,5||60,1||99,9
|-
|1940||18,6||26,7||419||513||2,22||2,87||64,9||53,9||43,2||73,8
|-
|1950||23,0||33,3||580||663||2,98||3,93||69,0||60,7||26,8||44,5
|-
|1960||22,7||32,1||717||895||3,53||4,52||70,7||63,9||22,9||43,2
|-
|1970||17,4||25,1||507||689||2,39||3,07||71,6||64,1||17,8||30,9
|-
|1980||15,1||21,3||300||367||1,77||2,18||74,5||68,5||10,9||22,2
|-
|1990||15,8||22,4||298||359||2,00||2,48||76,1||69,1||7,6||18,0
|-
|2000||13,9||17,0||343||401||2,05||2,13||77,4||71,7||5,7||14,1
|}

''1. 1850—1859 yillar davri uchun oʻrtacha. 

2. 1860—1869 yillar davri uchun oʻrtacha.

3. 1870—1879 yillar davri uchun oʻrtacha.

4. 1860—1864 yillar davri uchun oʻrtacha.

== Irqlar ==
[[Fayl:United States Population by Age Sex and Marital Status.svg|thumb|2014 yil demografiyasi]]
[[Irqlar|Irq]] asosan siyosiy va ijtimoiy masala boʻlib, uning taʼriflari va turli irqiy tasniflari mamlakatdan mamlakatga farq qiladi. AQSh maʼmuriyati aholini roʻyxatga olish va statistikada foydalanish uchun bir qator „poyga“ ni belgilab qoʻydi. Bu irqiy sinflar ilmiy yoki antropologik tushunchalar emas, ijtimoiy-siyosiydir .<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.whitehouse.gov/omb/fedreg/1997standards.html|title=Revisions to the Standards for the Classification of Federal Data on Race and Ethnicity|date=October 30, 1997|publisher=OFFICE OF MANAGEMENT AND BUDGET|accessdate=2022-01-15|archivedate=2004-02-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040208185224/http://www.whitehouse.gov/omb/fedreg/1997standards.html}} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20040208185224/http://www.whitehouse.gov/omb/fedreg/1997standards.html |date=2004-02-08 }}</ref> Etnik kelib chiqishiga va shaxsning kelib chiqishiga qarab toifalar mavjud. AQSh aholini roʻyxatga olish kontekstida doimiy yashovchilar oʻzlarining etnik kelib chiqishini hisobga olishadi . Oʻz hisobotlariga koʻra, aholini roʻyxatga olish byurosi odamlarni olti xil irqqa ajratadi: oqlar (bu guruhga Yevropa, Yaqin Sharq yoki Shimoliy Afrikadan kelganlar kiradi), qora va [[Afro-amerikaliklar]], tubjoy amerikaliklar va alyaskaliklar, osiyoliklar (ishlari Sharqiy Osiyoda boʻlganlar). Janubi-Sharqiy Osiyo yoki Janubiy Osiyo) . Tinch okeani orollari va nihoyat „boshqa irq“. Latino (ispan) irqidan qatʼi nazar, ispan madaniyatiga mansub yoki ildizlari boʻlgan odamlarni oʻz ichiga oladi<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.census.gov/prod/2001pubs/cenbr01-1.pdf|title=Overview of Race and Hispanic Origin|publisher=United States Census Bureau|date=22.12.2008|language=en}}</ref>.

2000-yilgi aholini roʻyxatga olishda 97,6 foiz faqat bitta poyga borligini maʼlum qilgan. 75,1 % oq , 12,3 % qora tanli yoki afro-amerikalik , 0,9 % tubjoy amerikalik yoki eskimos , 3,6 % osiyolik , 0,1 % Tinch okeani tub aholisi va 5 % 5 „boshqa irq“ ekanligini maʼlum qilgan. Xuddi shu aholini roʻyxatga olishda 15,2 % nemis (amerikalik) , 12,9 % afro-amerikalik , 10,9 % irland (amerikalik) , 8,7 % britaniyalik , 7,3 % hisoblangan 3 % [[Meksikaliklar|meksikalik]], 5,6 % [[Italyanlar|italyan]] (amerikalik), 3,9 % fransuz tilida soʻzlashuvchi (fransuz, kajun va kanada), 3,6 % latino (oʻziga xos Lotin Amerikasi mamlakati deb eʼlon qilganlar bundan mustasno), 3,2 % oʻz oilasini [[Polyaklar|polyak]], 1,7 % shotland, 1,6 % deb hisoblaydi. [[Gollandlar]], 1,6 % [[norveglar]] (amerikalik norveglar) va 1,5 % shotland-irlandlar. 1,5 % oʻzini hindistonlik deb bilgan<ref>{{Veb manbasi|url=http://pewhispanic.org/reports/report.php?ReportID=85|title=U.S. Population Projections: 2005–2050|date=2.11.2008|publisher=Pew Research Center|qaralgan sana=2022-01-15|arxivsana=2011-11-30|arxivurl=https://web.archive.org/web/20111130013950/http://pewhispanic.org/reports/report.php?ReportID=85}}</ref>.
[[Fayl:Percent_Population_change_by_state_from_2010_-_2020.svg|thumb|350px|2010- va 2020-yillarda AQSh shtatlari aholisini qayd qilish boʻyicha aholi sonini %larda oʻzgarishi
{|width="100%" border="0" cellspacing="0" cellpadding="0" style="background:transparent"
|-
|valign="top"|
{{legend|#2b0000|2,00 % va undan kam}}
{{legend|#ff0000|0,01 % dan -1,99 % gacha}} 
{{legend|#ff6600|0 % dan 0,99 % gacha}}
{{legend|#ffff00|1 % dan 2,49 % gacha}}
|valign="top"|
{{legend|#99ff55|2,5 % dan 4,99 % gacha}}
{{legend|#55d400|5 % dan 8,99 %gacha}}
{{legend|#338000|9 % dan 11,99 %}}
{{legend|#225500|12 % va undan koʻp}}
|}
]]
2005-yilda AQSh aholisining 14 % ispaniy edi. Mavjud tendentsiyalar davom etsa, 2050-yilga kelib latinolarning ulushi 29 foizga koʻtariladi va barcha oq tanlilar ulushi 47 foizga tushadi. Ispaniyalik boʻlmagan oq tanlilarning mutlaq soni ortib bormoqda, ammo ularning ulushi kamayib bormoqda. Immigrantlarning umumiy aholi sonidagi ulushi 12 foizdan 19 foizga oshadi.<ref>{{Kitob manbasi|title=Szucs, Loretto Dennis & Hargreaves Luebking, Sandra (Ed.): The Source - A Guidebook to American Genealogy , s. 361. Üçüncü baskı. Ancestry Yayıncılık, 2006. ISBN 1593312776 . Kitabın çevrimiçi versiyonu .}}</ref>

Qoʻshma Shtatlarda taxminan bir million loʻli bor. Ular irqi yoki diniga qarab tasniflanmagan va koʻpchilik loʻlilar oʻzlarining etnik kelib chiqishini yashirishadi. Romanlarning eng katta aholisi Oregon shtatida joylashgan. Birinchi rumliklar mamlakatga, ehtimol Kristofer Kolumbning uchinchi sayohatida kelgan va shundan beri Yevropadagi taʼqiblari uchun surgun qilingan. Immigratsiyaning eng katta toʻlqinlari 1850-yilda Britaniya orollaridan, 1864-yildan keyin Sharqiy Yevropadan va 1989-yilda kommunizm qulagandan keyin kelgan. Roman tili hali ham Qoʻshma Shtatlarda yashaydigan tildir.<ref>{{Kitob manbasi|title=Heikinheimo, Mikko: Romanit, s. 138–142. Mediapinta, 2015. ISBN 978-952-235-886-8.}}</ref>

== Din ==
[[AQSh konstitutsiyasi]] barcha dinlarni himoya qiladi va dinlar va davlat oʻrtasidagi yevropacha aloqalarni taqiqlaydi. Shimoliy Amerikaga kelgan ilk muhojirlarning koʻpchiligi Yevropadagi diniy taʼqiblardan qochib ketishgan. Masalan, 1620-yilda yuzdan ortiq puritanlar Mayflower kemasida Angliyani tark etib, Yangi Angliyada birinchi doimiy aholi punkti — Plimut shahrini tashkil etishdi. Diniy va etnik taʼqiblar shundan soʻng Shimoliy Amerikaga qochib ketdi, bunga yahudiylarning fashistlar Germaniyasidan surgun qilinishi misol boʻla oladi. Diniy taʼqiblar Qoʻshma Shtatlarda ham qochib ketdi, masalan, mormonlar choʻlning oʻrtasida joylashgan Solt-Leyk-Siti mintaqasiga koʻchib oʻtishdi.

2014-yilgi soʻrov natijalariga koʻra, AQSh aholisining 46,5 foizi [[Protestantizm|protestant]], 20,8 foizi katolik , 1,6 foizi mormon va 1,2 foizi boshqa nasroniylardir. 1,9 % [[yahudiylar]] , 0,9 % [[Musulmon|musulmonlar]] , 0,7 % [[Buddist|buddistlar]] , 0,7 % [[hindular]] va 1,8 % boshqa dinlar . Aholining 22,8 foizi dindor emas<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.pewforum.org/2015/05/12/americas-changing-religious-landscape/|title=America’s Changing Religious Landscape|date=12.05.2015|publisher=Pew Research Center}}</ref>.

Eng katta yagona konfessiya [[katolik cherkovi]] boʻlib, undan keyin Janubiy Baptistlar Konventsiyasi joylashgan boʻlib, u asosan afro-amerikalik va kavkaz jamoatlariga boʻlingan.

== Tillar ==
[[Fayl:Religions of the United States.png|thumb|350x350px|2007 yilda Qo'shma Shtatlardagi dinga e'tiqod qiluvchi aholi soni]]
Mamlakatda rasmiy til yoʻq, ammo shtatlar oʻz tilini tanlashda erkindir. AQSh aholisining aksariyati ingliz tilida soʻzlashadi (aholining 82 foizi). Native English, American English, Buyuk Britaniyada soʻzlashadigan ingliz tilidan oʻzining lugʻat boyligi va urgʻusi bilan farq qiladi.

[[Ispan tili]] Qoʻshma Shtatlarda ikkinchi eng koʻp gapiriladigan tildir. Bu tilda asosan Lotin Amerikasi va Ispaniyadan kelgan muhojirlar yoki immigrantlarning avlodlari gaplashadi. Xuddi shunday, ispan tilida ravon soʻzlashadigan koʻplab ispaniy boʻlmagan amerikaliklar bor. Ispan tili odatda ikkinchi til sifatida oʻrgatiladi. Xususan, ispan tili Texas , Nyu-Meksiko , Arizona , Kaliforniya , Florida va Nyu-York kabi ispaniylar yashaydigan hududlarda oʻqitiladi. 30 milliondan ortiq amerikaliklar, aholining qariyb 12 foizi ispan tilida soʻzlashadi, bu Qoʻshma Shtatlarni ispan tilida soʻzlashuvchi aholi soni boʻyicha Meksika, Kolumbiya, Ispaniya va Argentinadan keyin beshinchi oʻrinni egallaydi.

Xitoy, asosan kanton tili, Qoʻshma Shtatlarda uchinchi eng koʻp gapiriladigan tildir. Bu Amerika Xitoy aholisi orasida deyarli butunlay gapiriladi. 2 milliondan ortiq amerikaliklar xitoy lahjalarida gaplashadi.

Boshqa Yevropa tillari ham keng tarqalgan. [[Fransuz tili|Fransuz tili]] toʻrtinchi eng katta til boʻlib, asosan fransuz, gaiti yoki kanada fransuzlarining kichik aholisi gapiradi. Sobiq fransuz mustamlakasi tarkibiga kirgan Meyn va Luiziana shtatlarida u keng tarqalgan boʻlib, ingliz tilidan tashqari, shtatning de-fakto rasmiy tili sifatida hamon foydalaniladi.

[[Tagal tili|Tagalog]] va [[Vyetnam tili|Vetnam tillari]] Qoʻshma Shtatlarda milliondan ortiq soʻzlashuvchilarga ega, deyarli butunlay yangi immigrantlar orasida.

== Taʼlim ==
[[Fayl:Vet Student Wisc 2005.jpg|thumb|Amerikalik talabalar]]
Qoʻshma Shtatlardagi taʼlim, birinchi navbatda, shtatlar zimmasida. Maktab taʼlimi maktabgacha taʼlimdan keyin boshlanadi va uch bosqichga boʻlinadi: boshlangʻich, oʻrta va oʻrta maktab, keyin siz oliy taʼlimga oʻtishingiz mumkin.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www2.ed.gov/about/offices/list/ous/international/usnei/us/edlite-structure-us.html|title=Structure of U.S. Education|date=26.11.2011|publisher=U.S. Department of Education}}</ref> Taʼlim qonunlari va talablari shtatdan shtatga sezilarli darajada farq qiladi. Eng koʻp uchraydigan yosh — olti, oxirgi yosh — oʻn olti. Oʻrta maktab, 7-12 yoki 8-12. U sinflarni qamrab oladi va baʼzan ikki boʻlimga (kichik va katta) boʻlinadi. Koʻpgina oʻrta maktablarda IB darajasiga ega boʻlish mumkin, ammo bu qoʻshimcha semestrni talab qilishi mumkin<ref>{{Veb manbasi|url=http://globaled.us/wwcu/background/United-States.htm|title=United States of America - Education system|publisher=Higher Education Systems Database|date=26.11.2011}}</ref>.

2009-yilgi PISA solishtirishda savodxonlik va fan boʻyicha AQSh talabalari OECD oʻrtachasiga yaqin,<ref>{{Veb manbasi|url=http://nces.ed.gov/surveys/pisa/pisa2009highlights_2.asp|title=Reading Literacy Performance of 15-year-olds|publisher=PISA 2009 Results|date=26.11.2011|language=en}}</ref> lekin matematika boʻyicha oʻrtacha koʻrsatkichdan ancha past edi.<ref>{{Veb manbasi|url=http://nces.ed.gov/surveys/pisa/pisa2009highlights_3.asp|title=Mathematics Literacy Performance of 15-year-olds|date=26.11.2011|language=en|publisher=National Center for Education Statistics}}</ref>

2009-yilda davlat maktablarida 49,4 million va xususiy maktablarda<ref>{{Veb manbasi|url=http://nces.ed.gov/pubs2011/snf200910/findings.asp|sarlavha=Public Elementary asand secondary scholl enrollment School year 2009-2010|sana=18.3.2012|til={{en}}}}</ref> 4,7 million talaba bor edi. Xususiy maktablarning 68 % diniy yoʻnaltirilgan.

2007-yilda ota-onalarning maktabning diniy va axloqiy qadriyatlari, muhiti yoki taʼlim darajasidan noroziligi tufayli 1,5 million uyda taʼlim olgan oʻquvchilar bor edi.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.educationnews.org/parenting/study-shows-parents-struggling-to-save-for-college/|sarlavha=Study Shows Parents Struggling to Save for College|nashriyot=Education News|sana=3.3.2012|til={{en}}|access-date=2022-03-23|archive-date=2012-03-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20120317061330/http://www.educationnews.org/parenting/study-shows-parents-struggling-to-save-for-college/}}</ref>

Qoʻshma Shtatlardagi kollejlar davlat yoki xususiydir. Oliy maktab o‘quvchilarining qariyb 70 % davlat maktablarida o‘qiydi, bu ko‘pincha xususiy maktablarga qaraganda arzonroqdir. Toʻrt yillik davlat universitetida oʻquv yili oʻrtacha 15 000 dollarni tashkil qiladi, lekin xususiy savdo kollejida bu narx ikki baravar oshishi mumkin. Koʻpgina kunduzgi talabalar stipendiya (qarz yoki stipendiya) oladi, bu xarajatlarning yarmini qoplaydi. Grantlar nafaqat akademik yutuqlar, balki badiiy yoki sport qobiliyatlari yoki ozchilik guruhiga aʼzolik uchun ham mavjud. Shunga qaramay, koʻp ota-onalar oʻz farzandlarini kollejga yillar davomida saqlab qolishadi. Turli xil taqqoslashlar bilan aytganda, dunyodagi eng yaxshi universitetlarning aksariyati amerikaliklardir. Roʻyxatda Garvard, Berkli va Stenford universitetlari yetakchilik qilmoqda.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.arwu.org/|title=Academic ranking of World universities 2011|date=3.3.2012|language=en|publisher=ARWU}}</ref>

== Manbalar ==
{{manbalar}}

== Havolalar ==
* [https://www.census.gov/ Census.gov]{{Commons turkum|Demographics of the United States}}
* [https://www.socialexplorer.com/ Social Explorer]

{{Tashqi havolalar}}

[[Turkum:Amerika Qoʻshma Shtatlari loyihasi maqolalari]]
[[Turkum:Amerika Qo'shma Shtatlari demografiyasi]]