1994 sahifasining manbasini koʻrish

'''1994''' {{Yillar|1994|1995|1996|1997|1998|1960|1970|1980|1990|2000|2010|2020|XIX asr|XX asr|XXI asr|события}}

<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn boshi -->
* [[6-yanvar|6-yanvar]] — Muborak gazni qayta ishlash zavodida yangi 14-blok ishga tushirildi.

* 6-yanvar — „[[Toshkent]]—[[Jizzax (shahar)|Jizzax]]“ elektr poyezdi qatnovi yoʻlga qoʻyildi.

* [[25-yanvar|25-yanvar]] — Toshkentda [[Yevropa]] va [[Osiyo]] mamlakatlari sanoatchilar va ishbilarmonlar xalqaro kongressi kengashining yigʻilishi ish boshladi.

* [[4-fevral|4-fevral]] — [[Oʻzbekiston]] Avtomobil transporti xalqaro uyushmasiga aʼzo boʻldi.

* [[11-fevral|11-fevral]] — [[Nukus|Nukusda]] Orol muammosiga bagashlangan xalqaro anjuman boʻlib oʻtdi.

* [[24-fevral|24-fevral]] — Norvegiyaning Lillixammer stadionida 17-qishki Olimpiadada hamyurtimiz Lina Cheryazova fristayl boʻyicha olimpiada chempioni boʻldi.

* [[15-mart|15-mart]] — Qashqadaryo viloyat davlat qoʻgʻirchoq teatri tashkil etildi.

* [[19-mart|19-mart]] — Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti farmoniga binoan 1994-yil „Mirzo Ulugʻbek yili“ deb eʼlon qilindi.

* [[Mart]] — Buxoro viloyatining Kogon shahrida grafit-gips kombinatining birinchi navbati ishga tushirildi.

* [[8-aprel|8-aprel]] — „Toshkent“ Respublika fond birjasi tashkil etildi (birja 1995-yildan „Yevrosiyo“ fond birjalari federatsiyasiga, 2001-yildan MDH birjalari assotsiatsiyasiga aʼzo).

* 8-aprel — Oʻzbekiston Respublikasi tovar-xom ashyo birjasi tashkil etildi.

* [[13-aprel|13-aprel]] — „Oʻzbekinvest“ eksportimport milliy sugʻurta kompaniyasi tashkil etildi.

* [[23-aprel|23-aprel]] — Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti „Respublika Maʼnaviyat va maʼrifat“ jamoatchilik markazi tashkil qilish toʻgʻrisida" farmon chiqardi.

* [[Aprel]] — Oʻzbekiston Respublikasi jahon pochta ittifoqiga aʼzo boʻldi.

* Aprel — Uzunligi 94&nbsp;km boʻlgan Gazli — Nukus gaz quvurining birinchi navbati ishga tushirildi.
* 2-may — Xursand Oʻrozboyev tugʻilgan.

* [[5-may|5-may]] — Oʻzbekistonning oliy darajadagi unvoni — „Oʻzbekiston Qahramoni“ taʼsis etildi.

* 5-may — „Mustaqillik“, „Doʻstlik“ ordenlari, „Jasorat“, „Shuhrat“ medallari taʼsis etildi.

* [[12-may|12-may]] — „Savdogarbank“ aksiyadorlik tijorat banki tashkil etildi.

* [[24-may|24-may]] — Toshkentda Qozogʻiston Respublikasi elchixonasi ochildi.

* [[30-may|30-may]] — Toshkentda birinchi marta „Prezident kubogi“ uchun xalqaro tennis musobaqasi boʻlib oʻtdi.

* [[May]] — „Andijonirmash“ zavodi negizida tashkil etilgan „OʻzEKS“ Oʻzbekiston—Rossiya qoʻshma korxonasi dastlabki besh ekskavatorni tayyorladi.

* May — Nukusda Oʻzbekiston Fanlar Akademiyasining Qoraqalpogʻiston boʻlimi tarkibida Bioekologiya ilmiytadqiqot instituti ochildi.

* [[8-iyun|8-iyun]] — Oʻzbekistonda birinchi „Vaqt“ milliy depozitariysi — ochiq turdagi aksiyadorlik jamiyati shaklida tashkil etildi.

* [[21-iyun|21-iyun]] — „Trastbank“ aksiyadorlik birja banki tashkil etildi.

* [[1-iyul|1-iyul]] — Oʻzbekiston Respublikasining milliy valyutasi — soʻm muomalaga kiritildi.

* [[18-iyul|18-iyul]] — Toshkentda Konrad Adenauer fondi taqdimoti boʻlib oʻtdi.

* [[2-avgust|2-avgust]] — Toshkentda „Yunusobod“ sport maj-mui ochildi (1-navbati —1994-yil, 2-navbati 1997-yil, suv havzasi 2001-yilda qurib bitkazilgan). Hozir „Oʻzbekiston“ sport majmui nomi bilan ataladi.

* [[Avgust]] — Qoʻngʻirot tumanida karbid ishlab chiqaruvchi zavod, Namangan viloyatining Uychi tumanida asfalt zavodi ishga tushirildi. Avgust. Toshkentda „Tafakkur“ jurnalining 1-soni nashrdan chiqdi. Avgust. „Gʻallabank“ aksiyadorlik tijorat banki tashkil etildi.

* [[2-sentyabr|2-sentyabr]] — Toshkentda Oʻzbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi akademiyasi tashkil etildi.

* 2-sentyabr — Oʻzbekiston Respublikasi Jinoyat kodeksi va Jinoyat protsessual kodeksi qabul qilindi.
* [[8-sentyabr|8-sentyabr]] — Qatar davlatining poytaxti Doʻhada boʻlib oʻtgan oʻsmirlar Osiyo chempionatida toshkentlik shaxmatchi Rustam Qosimjonov oltin medalni qoʻlga kiritdi.
* [[22-sentyabr|22-sentyabr]] — Oʻzbekiston Respublikasining Oliy Majlisi toʻgʻrisida Konstitutsiyaviy Qonun qabul qilindi.

* 22—[[23-sentyabr|23-sentyabr]] — Toshkentda 12-chaqiriq Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Kengashining 16-sessiyasida „Yer osti boyliklari toʻgrisida“ qonun qabul qilindi.

* 24—[[25-sentyabr|25-sentyabr]] — Xorazmda davlat arbobi va shoir Feruz tavalludining 150 yilligi nishonlandi.

* [[Sentyabr|Sentyabr]] — Toshkentda Yevropa hamjamiyatining TASIS dasturi doirasida ishbilarmonlik aloqalari Markazi ochildi.

* Sentyabr — Jizzax shahrida „Oʻzbekmebel“ davlat-aksiyadorlik birlashmasi tizimida Jizzax mebel fabrikasi tashkil etildi.

* [[3-oktyabr|3-oktyabr]] — Toshkentda Jahon sayyohlik tashkilotining „Ipak yoʻli“ xalqaro konferensiyasi ochildi. „Ipak yoʻli boʻylab sayyohlik boʻyicha Samarqand deklaratsiyasi“ qabul qilindi.

* [[6-oktyabr|6-oktyabr]] — Nukusda buyuk olim, mashhur astronom Mirzo Ulugʻbek haykali ochildi.

* [[12-oktyabr|12-oktyabr]] — Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining „Tashqi iqtisodiy faoliyat milliy bankining galereyasini tashkil qilish toʻgʻrisida“gi qaroriga binoan Oʻzbekiston Tasviriy sanʼat galereyasiga asos solindi (2004-yilda maxsus qurilgan binoga joylashtirildi).

* 13—[[15-oktyabr|15-oktyabr]] — Toshkent va Samarqandda Mirzo Ulugʻbek tavalludining 600 yillik yubileyi tantanalari boʻlib oʻtdi. Toshkentda „[[Mirzo Ulugʻbek]] va uning jahon taraqqiyotiga qoʻshgan hissasi“ mavzuida xalqaro ilmiy konferensiya oʻtkazildi.

* [[14-oktyabr|14-oktyabr]] — Jinoyat-qidiruv politsiyasi (Interpol) Bosh assambleyasining 63-sessiyasida Oʻzbekiston Interpolning Xalqaro tashkilotiga qabul qilindi.

* [[16-oktyabr|16-oktyabr]] — [[Yaponiya|Yaponiyaning]] [[Xirosima]] shahrida futbol boʻyicha Oʻzbekiston milliy terma jamoasi 12-Osiyo oʻyinlari chempioni boʻldi.

* [[7-noyabr|7-noyabr]] — „Oʻzbekiston temir yoʻllari“ davlat-aksiyadorlik kompaniyasi tashkil etildi.

* [[8-noyabr|8-noyabr]] — [[Samarqand]] davlat chet tillar instituti tashkil etildi.

* [[Noyabr]] — Ellikqalʼada „Elteks“ toʻqimachilik kombinati ishga tushirildi. 6-dekabr. Toshkentda buyuk adib Abdulla Qodiriy tavalludining 100 yilligiga bagʻishlangan tantanali kecha boʻlib oʻtdi.

* [[19-dekabr|19-dekabr]] — Toshkentda Oʻzbekistonning Xalqaro bolalar jamgʻarmasi (YUNISEF)ga aʼzo boʻlib kirishi toʻgʻrisidagi bitim imzolandi.

* [[20-dekabr|20-dekabr]] — Buxoroda binokorlik uchun marmar plitalar ishlab chiqaradigan zavod ishga tushirildi.

* [[23-dekabr|23-dekabr]] — Toshkent moliya-qurilish korporatsiyasi tashkil etildi.

* [[25-dekabr|25-dekabr]] — Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi hamda xalq deputatlari viloyat, tuman va shahar kengashlariga saylovlarning 1-turi boʻlib oʻtdi.

* [[29-dekabr|29-dekabr]] — Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi „Amir Temur tavalludining 660 yilligini nishonlash toʻgʻrisida“ qaror qabul qildi.

* 29-dekabr — Oʻzbekiston Respublikasining YUNESKO ishlari boʻyicha Milliy komissiyasi tashkil etildi.

* [[Dekabr]] — „Nukus—Moskva“ yoʻnalishi boʻyicha tezyurar poyezdlarning muntazam qatnovi boshlandi.

* 1994 — Toshkentda Oʻzbekiston — Buyuk Britaniya „OʻzBAT“ qoʻshma korxonasi tashkil etildi.

* 1994 — Samarqand shahrida 4 yulduzli „Afrosiyob“ mehmonxonasi qurib bitkazildi;1994 — „Yogʻdu“ kinostudiyasi tashkil etildi.
<!-- Bot tomonidan qoʻshilgan matn oxiri -->

== Voqealar ==
{{Yana qarang|Turkum:1994-yil voqealari‎}}
* [[Yanvar]] — [[Rossiya]]da Davlat Dumasining faoliyati boshlandi.
* [[Aprel]] — [[Ruanda]]da general [[Jyuvenal Xabyarimon]] vafot etganligi eʼlon qilindi. Mamlakatda tutsi va xutu xalqlari oʻrtasida fukarolar urushi boshlanib, unda tutsi xalqi gʻolib chikdi.
* [[Aprel]] — [[dekabr]] — [[Italiya]]da [[Silvio Berluskoni]] boshchiligida oʻng koalitsion hukumat tuzildi.
* [[May]] — [[Isroil]] qoʻshinlari [[Ierixon]] va [[Gʻazo]] mintaqasidan olib chiqib ketildi. [[Falastin Ozodlik Tashkiloti]] (FOT) va [[Isroil]] yarashuvi uchun birinchi qadamlar qoʻyildi.
* [[Iyul]] — [[Rossiya Federatsiyasi]] vositachiligida [[Armaniston]] va [[Ozarbayjon]] oʻrtasida harbiy harakatlarni toʻxtatish toʻgʻrisida kelishuvga erishildi.
* [[Iyul]] — Koreya Mehnat partiyasi MK Bosh kotibi, KXDR prezidenti [[Kim Ir Sen]] vafot etdi. U mamlakatni Ikkinchi jahon urushidan keyin qariyb 50 yil boshqardi. Shimoliy Koreya prezi denti lavozimini uning ugli Kim Chen Ir egalladi.
* [[2-sentyabr|2]]-[[13-sentyabr|13 Sentyabr]] — [[Qirg'iziston]]da parlament inqirozi va [[Jogorku Kengesh|Oliy Kengash]]ning oʻz-oʻzini tarqatishi.
* [[Oktabr]] — [[Falastin Ozodlik Tashkiloti]] va [[Isroil]] rahbarlarining [[Yaqin Sharq]] muammosini hal etishdagi xizmati tan olinib, [[Yosir Arafot]], [[Shimon Peres]] va [[Ishoq Rabin]]ga tinchlik oʻrnatishdagi xizmatlari uchun [[Nobel mukofoti]] berildi.
* [[Oktabr]] — [[Iordaniya]] va [[Isroil]] oʻrtasida tinchlik shartnomasi imzolandi va ushbu davlatlar orasi da 46 yil davom etgan urushga chek qoʻyildi.
* [[Noyabr]] — Afgoniston siyosiy maydonida yangi kuch-tolibonlar harakati paydo boʻldi.
* [[Belarus Respublikasi]]da boʻlgan prezident lik saylovlarida [[Aleksandr Georgievich Lukashenko]] mazkur davlatning birinchi prezidenti etib saylandi.
* [[Rossiya]]da oʻz mustaqilligini talab qilgan [[Checheniston]]ga qarshi urush boshlandi. Bu urush „chechen ekstremist-separatistlarga qarshi urush“ deb niqoblandi.
* Vibori prezidentov Ukraini, Belorussii.
* [[18-yanvar|18 Yanvar]] — nachalo raboti [[Государственная дума|Gosdumi]]
* [[29-aprel|29 Aprel]] — Korporatsiya [[Commodore]] obʼyavlyaet o svoey likvidatsii i nachinaet protseduru bankrotstva.
* [[20-iyul|20 Iyul]] — sostoyalas inauguratsiya prezidenta [[Белоруссия|Belorussii]] [[Лукашенко, Александр Григорьевич|Lukashenko, Aleksandra Grigorevicha]].
* [[20-iyul|20 Iyul]] — na baze Gumanitarnoy Akademii VS RF i Voennoy akademii ekonomiki, finansov i prava VS RF sozdan [[Военный университет]] Voorujyonnix Sil Rossiyskoy Federatsii
* [[11-oktyabr|11 Oktabr]] — obvalnoe padenie kursa [[рубль|rublya]] po otnosheniyu k [[доллар]]u („chyorniy vtornik“).
* [[Oktabr]] — [[Бернерс-Ли, Тим|Tim Berners-Li]] osnoval [[W3C|Konsorsium Vsemirnoy pautini (W3C)]].
* [[8-noyabr|8 Noyabr]] — [[Буш, Джордж Уокер|Djordj Bush]] (George W. Bush) stal gubernatorom shtata [[Техас]] ([[США]])

== Tugʻilgan ==
{{Yana qarang|Turkum:1994-yilda tugʻilganlar}}

== Vafot etgan ==
{{Yana qarang|Turkum:1994-yilda vafot etganlar}}
* [[9-mart]] — [[Буковски, Чарльз|Charlz Bukovski]], amerikanskiy poet i pisatel.
* [[22-aprel]] — [[Никсон, Ричард|Richard Nikson]], 37-y [[президент]] [[США]] ([[1969]]—[[1974]]) (rod. [[1913]]).
* [[5-aprel]] — [[Кобейн, Курт|Kurt Kobeyn]] (rod. [[1967]]), [[лидер]] i [[вокалист]] [[рок-группа|gruppi]] „[[Nirvana (рок-группа)|Nirvana]]“.
* [[1-may]] — [[Сенна, Айртон]], tryoxkratniy chempion mira po Formule-1.
* [[14-iyun]] — [[Манчини, Генри|Genri Manchini]] ({{langi|en2|Henry Mancini}}; rod. [[1924]]), [[США|amerikanskiy]] [[кинокомпозитор]] i dirijyor. Poluchil za svoyu muziku 4 priza „Oskar“ i 20 „Gremmi“ („Rozovaya pantera“, „Bolshaya gonka“, „Lunnaya reka“, i dr.).
* [[20-iyun]] — [[Майнер, Джей|Djey Mayner]] (rod. [[1932]]), sozdatel pervogo v mire [[мультимедиа|multimediynogo]] [[персональный компьютер|personalnogo kompyutera]] [[Amiga]] ([[Amiga 1000]]).
* [[13-avgust]] — [[Канетти, Элиас|Elias Kanetti]], avstriyskiy [[писатель]], laureat [[Нобелевская премия по литературе|Nobelevskoy premii po literature]] ([[1981]]).
* [[12-sentyabr]] — [[Егоров, Борис Борисович]], sovetskiy vrach i kosmonavt.
* [[14-dekabr]] — [[Чичибабин, Борис Алексеевич]], poet, laureat Gos. premii ([[1990]]).

== [[Nobel mukofoti]] laureatlari ==
* [[Fizika]] — Bertram N. Brockhouse va Clifford Glenwood Shull
* [[Kimyo]] — George Andrew Olah
* [[Fiziologiya]] va [[tibbiyot]] — Alfred G. Gilman va Martin Rodbell
* [[Iqtisodiyot]] — Reinhard Selten, John Forbes Nash va John Harsanyi
* [[Adabiyot]] — [[Kenzaburō Ōe]]
* [[Tinchlik]] — [[Yosir Arofat]], Shimon Peres va [[Yitzhak Rabin]]
{{rus}}

{{OʻzME}}

[[Turkum:1994|*]]