1080i sahifasining manbasini koʻrish

'''1080i''' ('''Full HD''' yoki '''BT.709''', deb ham ataladi) [[HDTV|yuqori aniqlikdagi]] [[video]] turidir. „1080p“dagi „1080“ soni tasvir kattaligi [[horizontal]]iga (eniga) 1080 ta [[piksel]]dan iboratligini anglatadi. „i“ harfi esa [[inglizcha]] „interlaced“ soʻzining abbreviaturasidir.

== Tavsifi ==
1080i standartlari 1999-yil avgust oyida CCIR komissiyasi tomonidan tasdiqlangan HDTV tasvir oʻlchamlari boʻyicha xalqaro shartnomaning CIF (Common Image Format) paketiga kiritilgan. Tasvir oʻlchamlari avvalgi analog standartlar 1125/60 va 1250/50 dan farqli oʻlaroq, kvadrat pikselni nazarda tutuvchi ITU-R BT.709.3 tavsiyasiga mos keladi. „1080“ raqami teskari kadrlarni skanerlashni hisobga olgan holda tasvirni qurishda ishtirok etgan faol chiziqlar sonini bildiradi. Standartning umumiy qatorlari soni 1125 tani tashkil etadi, ammo raqamli televidenieda qabul qilingan zamonaviy belgi faqat vertikal boʻylab faol elementlarning sonini hisobga oladi. 74,25 MGts [6] ning interlaced HDTV video namuna olish tezligi standartiga muvofiq gorizontal ravshanlik har bir chiziq davomiyligi uchun 2200 ta namunani tashkil etadi, ulardan 1920 tasi faol, yaʼni ramkada koʻrinadi. CIF standarti sekundiga 60, 50, 30, 25 va 24 kvadrat boʻlishi mumkin boʻlgan turli xil kadr tezligidan foydalanishni nazarda tutadi, shu jumladan nominalning 1,001 kasrli [1-eslatma] qiymatlari. 60, 50 va 24 kvadrat tezligi „progressiv“ 1080p standartida qoʻllanadi, 1080i tizimi esa sekundiga atigi ikkita kvadrat, ikki barobar maydonda sekundiga 30 va 25 kvadrat uchun moʻljallangan.<ref>"High Definition (HD) Image Formats for Television Production", EBU-TECH 3299, EBU.UER, Geneva, January 2010, page 7</ref>

Kadr tezligining bunday xilma-xilligi sizga kino va televizorning texnik vositalarini eng oddiy tarzda birlashtirishga imkon beradi. 480i standart aniqlikdagi televizorga ega mamlakatlarda (AQSh, Kanada, Yaponiya va Braziliya) 60 ta maydon, anʼanaviy ravishda 576i standartidan foydalanadigan mintaqalarda (Yevropa, Avstraliya, Osiyo va Afrikaning koʻp qismi, Janubiy Amerikaning baʼzi mamlakatlari) 50 ta maydon qoʻllanadi. Ikkala variant ham asosiy raqamli televidenie standartlari bilan birgalikda ishlatilishi mumkin: ATSC va DVB. Yevropa EBU hujjatlarida 50-maydonli 1080i pastga namuna olish standarti tizim 2 (S2) deb nomlanadi va SMPTE 274M-2008 standartiga mos keladi. 1080i standarti toʻgʻridan-toʻgʻri baʼzi CRT HDTV-larga mos keladi, bu yerda u oʻzaro bogʻlangan shaklda koʻrsatilishi mumkin.<ref name="glas">{{статья
 |автор       = Константин Гласман
 |заглавие = Конференция IBC-2004
 |ссылка     = http://rus.625-net.ru/archive/0105/konferibc.htm
 |язык         = ru
 |издание   = «625»
 |тип           = журнал
 |год           = 2005
 |номер       = 1
 |страницы = 
 |doi              = 
 |issn             = 0869-7914
 |archiveurl       = https://web.archive.org/web/20140405134019/http://rus.625-net.ru/archive/0105/konferibc.htm
 |archivedate      =}}</ref> Ammo faqat progressiv skanerlashdan foydalanadigan zamonaviy LCD va plazma televizorlarida ko'rsatish uchun qabul qilingan signalni deinterlacing qo'llash kerak, aks holda tasvir buzilishi mumkin.

Sun'iy yo'ldosh, kabel va yer usti platformalaridagi barcha Britaniya HD kanallari, shu jumladan BBC HD va ITV1 HD ushbu standartda efirga uzatiladi. AQShda 1080i CBS, NBC va The CW uchun asosiy standart hisoblanadi, garchi ba'zi hamkorlar (ayniqsa, ikkita HD raqamli subkanalni translyatsiya qiluvchilar) 720p formatda eshittirishlarni o'rnatgan. Fox va ABC/ESPN 720p da efirga uzatiladi, garchi Hearst Television va Belo korporatsiyasiga tegishli bo'lgan ko'plab ABC filiallari ham 1080 qatorda efirga uzatiladi, bu dasturlarning aksariyati 720p gacha interpolyatsiya qilinishi kerak.

Vertikal aniqlikdagi 1080 qatorga moʻljallangan baʼzi video yozish formatlari raqamli anamorfizm va gorizontal choʻzilgan toʻrtburchaklar pikseldan foydalanadi. Standart 16:9 aspekt nisbati bilan elementlar soni 1440×1080, 2:1 toʻrtburchak piksel boʻlsa, ramka oʻlchami 960×1080 elementlarga toʻgʻri keladi. Gorizontal ruxsatning yarmini va har bir kadrning faqat bitta maydonini antialiasing filtrlash bilan ishlatish 540p deb nomlanuvchi parchalanish standartiga olib keladi, bu freym hajmi 960x540 va soniyasiga 30 yoki 25 kvadrat.

== Yana qarang ==
* [[720p]]
* [[1080p]]
* [[PAL]]
* [[NTSC]]
* [[SECAM]]

== Manbalar ==
{{Video formatlari}}

[[Turkum:Video formatlari]]