Yashil nur(roman)
"Yashil nur" (fransuzcha: Le Rayon vert — fransuz yozuvchisi Jyul Vernning sarguzasht romani, " Favqulodda sayohatlar " turkumiga kiruvchi. 1882-yilda yozilgan. Kitobda Jyul Vernning doʻsti Inyar bilan 1859-yilning yozida Angliya va Shotlandiyaga qilgan sayohati taassurotlari aks ettirilgan.
Nashrlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Roman birinchi marta 1882-yil 17-maydan 23-iyungacha Le Temps jurnalida nashr etilgan. „Ovda oʻn soat“ hikoyasini ham oʻz ichiga olgan birinchi kitob nashri 1882-yil 24-iyulda nashr etilgan. Bu hikoya va roman 1882-yil 23-oktabrda nashr etilgan tasvirlangan nashrga ham kiritilgan (roman uchun 44 ta illyustratsiya Léon Benet tomonidan yaratilgan); ular " Robinzonlar maktabi " romani bilan birgalikda 1882-yil 13-noyabrda nashr etilgan " Gʻayrioddiy sayohatlar " ning oʻn yettinchi „ikki“ jildini tashkil etdilar.[1]
Mazmuni[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kitob 23 bobga boʻlingan.
Erka yosh yetim qiz Helina Kempbell, aka-uka Melvilllarning amakisini uyida yashaydi. Ular uni Yelenaning oʻzini yoqtirmaydigan aristokrat Aristobulus Ursiklosga, daho olimga turmushga chiqishini xohlashadi. U istalmagan nikohni qoldirmoqchi boʻlib, yashil nurni koʻrmaguncha turmushga chiqmasligini aytadi. Melvillar, Xelena, ularning xizmatkori Yelizaveta va ularning bosh qaroli Patrij butun Gebrid orollari boʻylab yashil nurni „quvib“ qoʻrqinchli va kulgili vaziyatlarga tushib qolishadi. Sayohat davomida Helina jasur va romantik yosh rassom Oliver Sinkler bilan uchrashadi va uni sevib qoladi.
Romanning janri va syujeti oʻziga xosligi[tahrir | manbasini tahrirlash]
"Nodir nafislik asari"[2], „Yashil nur“ „Gʻayrioddiy sayohatlar“ siklida bir oz ajralib turadi. Mahalliy tadqiqotchining fikriga koʻra, bu kitobni roman deb atash qiyin: "bu suv elementi haqidagi sheʼr "[3], bu yerda dengiz deyarli asosiy „belgi“. Bu yerda sevgi munosabatlari katta rol oʻynaydi (kitob ustida ishlayotganda Vern, ayniqsa, oʻziga xoslik va hatto ekssentriklikni tabiiylik bilan uygʻunlashtirishi kerak boʻlgan bosh qahramonning xarakteri haqida tashvishlanardi[4]), Shotlandiya afsonalarining taʼsirini ham kuchli his qildi. Roman qahramonlarning Shotlandiya marshrutini aniq qayta tiklaydi va Valter Skott asarlariga havolalar bilan toʻla boʻlib, kitobning asosiy epizodi mashhur Fingal gʻorida (19-asr oʻquvchilari birinchi navbatda Feliks Mendelson bilan bogʻliq) boʻlib oʻtadi. Bundan tashqari, aynan shu roman tufayli ilgari tabiatshunoslarning tor doirasiga maʼlum boʻlgan " yashil nur " kabi ilmiy hodisa keng omma mulkiga aylangan[5].
Qiziq faktlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Roman 1882-yilda Rossiyada tarjima qilingan.
- Gavana sigaretlari navlari roman sharafiga nomlangan.
- Roman Shotlandiyaning Yashil nur haqidagi afsonasi asosida yaratilgan boʻlib, uni koʻrgan har bir kishiga baxt baxsh etadi.
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Jyul Vern
- Angliya va Shotlandiyaga qaytish
- yashil nur
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Жюль Верн «Зелёный луч»“. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 11-may.
- ↑ Jan Jyul-Vern. Jyul Vern. Per. N.Rikovoy, N. Svetovidovoy. — M.: Chelovek, 2007. — S. 225.
- ↑ Kirill Andreev. Tri jizni Jyulya Verna. — M.: Molodaya gvardiya, 1960. — S. 257.
- ↑ Correspondance inédite de Jules Verne et de Pierre-Jules Hetzel (1863-1886). — T.3. 1879-1886. — Genève: Slatkine, 1999. — P. 135.
- ↑ „Le Rayon-Vert (1882), la révélation d'un phénomène atmosphérique“. 2021-yil 23-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 23-dekabr.
 | Bu maqola birorta turkumga qoʻshilmagan. Iltimos, maqolaga aloqador turkumlar qoʻshib yordam qiling. (Aprel 2024) |