Vpr

Vpr inson immunitet tanqisligi virusi geni va oqsil mahsulotidir.

Vpr „Virusli protein R“ degan maʼnoni anglatadi. Vpr, 96 aminokislotali 14 kDa oqsili, OIV-1 integratsiyadan oldingi kompleksining yadroviy importini tartibga solishda muhim rol oʻynaydi va makrofaglar kabi boʻlinmaydigan hujayralarda virusning koʻpayishi uchun zarurdir. Vpr shuningdek, immun disfunktsiyaga olib kelishi mumkin boʻlgan koʻpayish hujayralarida G2 hujayra siklini toʻxtatish va apoptozni keltirib chiqaradi^[1]^[2].

Vpr shuningdek, sitoplazmada yalligʻlanishga qarshi transkripsiya faollashtiruvchisini sekvestrlash qobiliyati tufayli immunosupressiv hisoblanadi. OIV-2 tarkibida ham Vpr oqsili, ham tegishli (ketma-ketlik homologiyasi boʻyicha) Vpx oqsili (Viral oqsil X) mavjud. OIV-1 dagi Vpr ning ikkita funksiyasi OIV-2 da Vpr va Vpx oʻrtasida boʻlinadi, HIV-2 Vpr oqsili hujayra siklini toʻxtatish va yadroviy import uchun zarur boʻlgan Vpx oqsili bilan boʻlinadi.

Vpr bogʻlovchi oqsili[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vpr-bogʻlovchi oqsil (VprBP) 1507 aminokislotadan iborat inson oqsili boʻlib, u saqlangan domenlarni, jumladan YXXY takrorlari, Lis homologiyasi motivi va WD40 takrorlarini oʻz ichiga oladi^[3]. VprBP, CUL4 -DDB1 E3 ubiquitin ligaza kompleksining bir qismi sifatida DNKni shikastlovchi protein 1 (DDB1) bilan bogʻlanganda substratni aniqlash birligi sifatida ishlaydi^[3]. Vpr bilan bogʻlanganda, VprBP Vpr ga CUL4-DDB1 kompleksining katalitik faolligini modulyatsiya qilish imkonini beradi, bu esa infektsiyalangan hujayralarda G2 hujayra siklini toʻxtatishni keltirib chiqaradi.

VprBP shuningdek, p53-induktsiyali transkripsiya va apoptotik yoʻllarni tartibga soladi. p53 muhim oʻsma bostiruvchi boʻlib, DNK shikastlanishiga javoban hujayra siklini toʻxtatish yoki apoptozni keltirib chiqaradi^[4].

Vpr ning in vitro tadqiqotlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vpr yoʻqligida viruslar bilan infektsiyalanganda replikatsiya etishmovchiligini koʻrsatadigan in vitro hujayra madaniyati tizimining yoʻqligi Vpr funksiyasida baʼzi sirlarga olib keldi. Yaqinda in-vitro infektsiya tizimidan foydalangan holda monositlardan olingan dendritik hujayralar (MDDC) ustida tajribalar oʻtkazildi. Ushbu infektsiyalangan inson dendritik hujayralari OIV-1 hujayralarida Vpr oqsilidan mahrum boʻlganda replikatsiyaning sekinroq tezligini koʻrsatdi. Ushbu replikatsiya farqi infeksiyaning bir bosqichida sodir boʻldi. Bu integratsiyalangan OIV virusi genomidan transkripsiyaning kamayishi bilan bogʻliq ekanligi koʻrsatilgan. Mutatsion tahlil (nukleotidlar ketma-ketligidagi mutatsion oʻzgarishlarning biokimyoviy identifikatsiyasi) yordamida hujayra siklining mitozga oʻtishining oldini olish LTR vositachiligidagi virusni ifodalash uchun zarur ekanligi koʻrsatilgan. Ushbu topilmalar Vpr (Virusli oqsil R) ning evolyutsion himoyalangan G2 hujayra siklini toʻxtatish funksiyasi OIV-1 replikatsiyasi uchun zarur ekanligini koʻrsatadi. Bundan tashqari, ushbu in-vitro madaniyatining innovatsion tizimi tadqiqotchilarga OIV-1 replikatsiyasini Vpr vositachiligida kuchaytirish mexanizmlarini hal qilish imkonini beradi^[5].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ „Viral protein R of HIV-1“. Reviews in Medical Virology. 9-jild, № 1. 1999. 39–49-bet. doi:10.1002/(SICI)1099-1654(199901/03)9:1<39::AID-RMV235>3.0.CO;2-3. PMID 10371671.
↑ „The HIV-1 Vpr and glucocorticoid receptor complex is a gain-of-function interaction that prevents the nuclear localization of PARP-1“. Nature Cell Biology. 8-jild, № 2. February 2006. 170–9-bet. doi:10.1038/ncb1352. PMC 3142937. PMID 16429131.
↑ ^3,0 ^3,1 „Vpr-binding protein antagonizes p53-mediated transcription via direct interaction with H3 tail“. Molecular and Cellular Biology. 32-jild, № 4. February 2012. 783–96-bet. doi:10.1128/MCB.06037-11. PMC 3272969. PMID 22184063.
↑ „Vpr-binding protein antagonizes p53-mediated transcription via direct interaction with H3 tail“. Molecular and Cellular Biology. 32-jild, № 4. February 2012. 783–96-bet. doi:10.1128/MCB.06037-11. PMC 3272969. PMID 22184063.Kim K, Heo K, Choi J, Jackson S, Kim H, Xiong Y, An W (February 2012). „Vpr-binding protein antagonizes p53-mediated transcription via direct interaction with H3 tail“. Molecular and Cellular Biology. 32 (4): 783-96. doi:10.1128/MCB.06037-11. PMC 3272969. PMID 22184063.
↑ „Virion-Associated Vpr Alleviates a Postintegration Block to HIV-1 Infection of Dendritic Cells“. Journal of Virology. 91-jild, № 13. July 2017. doi:10.1128/JVI.00051-17. PMC 5469257. PMID 28424288.

[1] „Viral protein R of HIV-1“. Reviews in Medical Virology. 9-jild, № 1. 1999. 39–49-bet. doi:10.1002/(SICI)1099-1654(199901/03)9:1<39::AID-RMV235>3.0.CO;2-3. PMID 10371671.

[pmid16429131-2] „The HIV-1 Vpr and glucocorticoid receptor complex is a gain-of-function interaction that prevents the nuclear localization of PARP-1“. Nature Cell Biology. 8-jild, № 2. February 2006. 170–9-bet. doi:10.1038/ncb1352. PMC 3142937. PMID 16429131.

[pmid22184063-3] 3,0 ^3,1 „Vpr-binding protein antagonizes p53-mediated transcription via direct interaction with H3 tail“. Molecular and Cellular Biology. 32-jild, № 4. February 2012. 783–96-bet. doi:10.1128/MCB.06037-11. PMC 3272969. PMID 22184063.

[4] „Vpr-binding protein antagonizes p53-mediated transcription via direct interaction with H3 tail“. Molecular and Cellular Biology. 32-jild, № 4. February 2012. 783–96-bet. doi:10.1128/MCB.06037-11. PMC 3272969. PMID 22184063.Kim K, Heo K, Choi J, Jackson S, Kim H, Xiong Y, An W (February 2012). „Vpr-binding protein antagonizes p53-mediated transcription via direct interaction with H3 tail“. Molecular and Cellular Biology. 32 (4): 783-96. doi:10.1128/MCB.06037-11. PMC 3272969. PMID 22184063.

[5] „Virion-Associated Vpr Alleviates a Postintegration Block to HIV-1 Infection of Dendritic Cells“. Journal of Virology. 91-jild, № 13. July 2017. doi:10.1128/JVI.00051-17. PMC 5469257. PMID 28424288.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]