Sulton Xusrav-mirzo
Shahzoda Sulton Xusrav Mirzo (1587-yil 16-avgust – 1622-yil 26-yanvar) – Boburiylar sulolasidan boʻlgan shahzoda, Boburiylar hukmdori Jahongirning toʻngʻich oʻgʻli.
Yoshligi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shahzoda Xusrav 1587-yil 16-avgustda Lahorda tugʻilgan. U shahzoda Salimning (1569—1627), boʻlajak Boburiylar hukmdori Jahongirning (1605—1627) toʻngʻich oʻgʻli. Uning onasi Manxavati Bay (inglizcha) (taxminan 1570—1604), Jaypurlik Rajaning qizi va Rajput Kachva urugʻining boshligʻi Amir al-Umar Das (1527—1589). Oʻgʻli tugʻilgandan keyin Manxavati Bay Shoh Begim Sohib unvonini olgan. Xusrav Mirzoning onasi 1604-yil 16-mayda afyun ichib, oʻz joniga qasd qilgan[1].
Oilasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Shahzoda Xusravning birinchi va asosiy rafiqasi Xon Aʼzam nomi bilan mashhur boʻlgan yirik arbobi Mirzo Aziz Kokiyning (1542—1624) qizi boʻlgan. U Boburiylar hukmdori Akbarning hamshirasi Angning oʻgʻli. Er-xotinning shahzoda Davar Baxsh (taxminan 1607—1628) va shahzoda Buland Axtar Mirzo (1609- yil 11-martda tugʻilgan) ismli ikki oʻgʻli boʻlib, goʻdakligida vafot etgan.
Xusravning ikkinchi xotini Jonibek Tarxonning qizi va Mirzo Gʻozibekning singlisi boʻlgan.
Shahzodaning uchinchi xotini Muxtor Fozil Rikabdorning oʻgʻli Mukimning qizi boʻlgan. U 1616-yil 8-aprelda tugʻilgan shahzoda Garshasp Mirzoning onasi.
Xusravning Hoshmandning Bonu Begim ismli qizi boʻlib, taxminan 1605-yilda tugʻilgan va shahzoda Hushan Mirzoga (1604—1628) uylangan, shahzoda Doniyol Mirzoning oʻgʻli va Podishah Akbarning nabirasi.
Qoʻzgʻolon va uning oqibatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
1605-yil 27-oktabrda Boburiylar hukmdori Akbar vafot etgan. U oʻz merosxoʻri, Xusrav Mirzoning otasi shahzoda Jahongirdan qattiq hafsalasi pir boʻlgan. 1606-yil 6-aprelda shahzoda Xusrav 350 otliq qoʻshin bilan yaqin atrofdagi Sikandradagi Akbar qabrini ziyorat qilish bahonasida Agrani tark etgan. Mathurada Husayn begim 3000 otliq otryadi bilan unga qoʻshilgan. Panipatda unga Lahor viloyati devon (maʼmuri) Lahor Abdul-Rahim qoʻshilgan. Xusrav Amritsar yaqinidagi Taran-Taranga yetib borgach, guru Arjan Devning duolarini olgan[2].
Xusrav Mirzo Lahorni qamal qilgan va ushbu hududni Dilavarxon himoya qilgan. Boburiylar hukmdori Jahongir tez orada katta qoʻshin bilan Lahorga yetib kelgan. U va uning tarafdorlari Kobul tomon qochishga harakat qilishgan, lekin Chenab daryosidan oʻtayotganda Jahongir qoʻshini tomonidan asirga olingan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Jahangir, Emperor; Rogers, Alexander; Beveridge, Henry (1909). The Tuzuk-i-Jahangiri; or, Memoirs of Jahangir. Translated by Alexander Rogers. Edited by Henry Beveridge. London Royal Asiatic Society. pp. 78, 81, 279.
- ↑ Jahangir, Emperor; Rogers, Alexander; Beveridge, Henry (1909). The Tuzuk-i-Jahangiri; or, Memoirs of Jahangir. Translated by Alexander Rogers. Edited by Henry Beveridge. London Royal Asiatic Society. pp. 78, 81, 279.
- ↑ Jahangir, Emperor; Rogers, Alexander; Beveridge, Henry (1909). The Tuzuk-i-Jahangiri; or, Memoirs of Jahangir. Translated by Alexander Rogers. Edited by Henry Beveridge. London Royal Asiatic Society. pp. 78, 81, 279.