Robin Skynner
Robin Skynner (1922-yil 16-avgustda Kornuollda — 2000-yil 24-sentyabrda Islington, Londonda)[1] psixiatrik olim va ruhiy kasalliklarni davolashda innovator edi.
Ikkinchi jahon urushi paytida yosh yigit sifatida Skynner Qirollik havo kuchlarining (RAF) uchuvchisi boʻlib, u Mosquito egizak dvigatelli qiruvchi bombardimonchi samolyotini boshqargan va u ishtirok etishi kerak boʻlgan halokat uni psixiatriyaga jalb qilgan. Guruhlarni tahlil qilish boʻyicha oʻqitilgan, bolalar psixiatri va oilaviy terapevt sifatida ishlagan, u ushbu terapevtik rejimda guruh-tahlil tamoyillarini qoʻllagan. U iqtidorli oʻqituvchi va shaxslar, guruhlar, oilalar, juftliklar va muassasalar bilan psixoterapiya boʻyicha amaliyotchi edi. U sermahsul yozuvchi ham edi.
Yoshlik yillari[tahrir | manbasini tahrirlash]
1922-yil 16-avgustda Sent-Ostel, Kornuoll shtatidagi Charlstaun shahrida tugʻilgan Skynner besh oʻgʻilning eng kattasi edi. U Sent-Austell okrugi maktabida va Blundell maktabida tahsil olgan, shundan soʻng 18 yoshida u Qirollik havo kuchlarida koʻngilli boʻlib xizmat qilgan va boʻlajak bombardimonchi uchuvchi sifatida tanlangan. U ishtirok etishi kerak boʻlgan halokat va qirgʻin unga salbiy taʼsir koʻrsatdi, bu turli murakkab sabablarga koʻra uni psixiatriyaga yakuniy kasb sifatida jalb qildi.
Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]
RAF xizmatidan demobilizatsiya qilingandan soʻng, Skynner Universitet kolleji kasalxonasiga talaba sifatida roʻyxatdan oʻtdi va 1952-yilda MB, BS (Lond) malakasini oldi. Keyin u psixiatrik mashgʻulotlarni boshladi. 1957-yilda u „Psixologik tibbiyot“ diplomini oldi. 1971-yilda u MRCPsych etib saylandi, 1976-yilda FRCPsychni davom ettirdi. U ketma-ket Woodberry Down bolalarga yordam berish boʻlimi direktori, Qirolicha Yelizaveta bolalar kasalxonasining mas’ul shifokori, Psixiatriya institutida psixoterapiya boʻyicha katta murabbiy va Maudsley kasalxonasida faxriy maslahatchi boʻlgan.
Doktor Foulkes, psixoanalitik va psixiatr, Britaniyadagi guruh tahlilining asoschilaridan biri boʻlib, Foulkesning Birmingemdagi Northfield kasalxonasida urush qurbonlarini davolashidan kelib chiqqan guruh yondashuviga asos soldi. Foulkes kashshof boʻlgan va tezda ruhiy salomatlik bilan ogʻrigan bemorlarga munosabatni oʻzgartirishni xohlaydigan boshqalarning eʼtiborini tortdi. Skynnerni Foulkes va kuch toʻplayotgan terapevtik jamoa harakatining dastlabki bosqichlari qiziqtirdi. U Foulkesning shogirdi, keyinroq esa guruhdagi bemoriga aylandi. Robin Skynner oʻzi davolanishga muhtojligini osongina tan oladi.
1959-yilda doktor Foulkesning shogirdlari bilan birgalikda Skynner guruh, oilaviy va nikoh terapiyasiga ixtisoslashgan Group Analytic Practice kompaniyasiga asos soldi. Guruh terapiyasi boʻyicha oʻqitishning aniq maqsadi uchun Guruhlarni tahlil qilish institutining paydo boʻlishi mantiqiy rivojlanish boʻldi. Biroq, 1977-yilda Oila terapiyasi institutiga asos solgan va keyingi ikki yil davomida unga rahbarlik qiladi.
Keyinchalik Skynner Londonning Sharqiy Enddagi eng kambagʻal tumanlaridan tortib xususiy amaliyotgacha boʻlgan juda keng ijtimoiy-iqtisodiy maqomga ega boʻlgan kattalar va bolalar bilan ishladi. Uning asosiy qiziqishi jismoniy shaxslar, guruhlar, oilalar, juftliklar va muassasalar bilan psixoterapiya amaliyoti va oʻrgatish edi. U muvaffaqiyatli egallagan muhim lavozimlar Psixiatriya institutida katta oʻqituvchi (psixoterapiya), Bethlem Royal va Maudsley kasalxonasida faxriy yordamchi maslahatchi psixiatr va Londondagi Qirolicha Yelizaveta bolalar kasalxonasida psixiatriya boʻlimiga mas’ul shifokor edi.
Oilaviy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Skynner ikki marta oila qurdi: 1948-yildan 1959-yilgacha Jeraldin Foleyga; keyin, 1959-yilda u 1987-yilda vafot etgan Prudens Fawcettga uylandi.
Oʻlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]
U Londonning Haygeyt qabristonida Prudens yonida dafn etilgan. Uning bir oʻgʻli, bir qizi va toʻrt nevarasi qolgan.
Terapevtik usullar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Skynner oilaviy terapiyaning uchta asosiy tamoyilini taʼkidladi:
- Oila ichidagi muloqotni osonlashtirishning ahamiyati.
- Aniq hokimiyat tuzilishi yoki oilaviy ierarxiyaga boʻlgan ehtiyoj.
- Oilaviy muammolarda individual rivojlanish hayot bosqichlarining markaziyligi.[2]
U oʻtkazish va qarama- qarshi oʻtkazmalarni terapevtik vositalar sifatida ishlatib, tartib va ravshanlikni oshirish uchun oilaviy hokimiyat tuzilmalarini oʻzgartirishga harakat qildi va prognozlar tashuvchisining aybi va huquqbuzarligidan qochish uchun psixologik prognozlarni qaytarib olishni ragʻbatlantirdi.[3]
Ishlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kitoblari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Bir tana: alohida shaxslar, oila va nikoh psixoterapiyasi tamoyillari (1976)
- Oilalar bilan tadqiqotlar: Guruh tahlili va oilaviy terapiya (1987)
- Institutlar va ulardan qanday omon qolish mumkin: ruhiy salomatlik boʻyicha trening va maslahat (1989)
- Oila masalalari (1995)
- Oilalar va ulardan qanday omon qolish kerak (1983)
- Hayot va undan qanday omon qolish kerak .
Maqolalari[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Skynner, AC (1984). Guruh tahlili va oilaviy terapiya. Guruh psixoterapiyasining xalqaro jurnali; 34: 215-224.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Schlapobersky, John. „Obituary: Robin Skynner“. The Guardian (28-sentabr 2000-yil). Qaraldi: 18-iyul 2015-yil.
- ↑ D. Capuzzi, Foundations of Couples, Marriage, and Family Counselling (2015) p. 134
- ↑ S. Stewart, Mastering Resistance (1983) p. 15-17