Rakovnik sinagogasi
Rakovnikdagi sinagoga (chex. Synagoga v Rakovníku — Chexiya Respublikasining Rakovnik shahridagi 18-asrga oid sinagoga binosi. Chexiya Respublikasi madaniyat yodgorligi[1]. U Hus maydonidan 150 metr shimolda, Vysoka koʻchasida, 232-uyda joylashgan. Hozirda binoda Rabas galereyasi joylashgan. Barokko usulidagi sinagoga binosining noyob namunasi.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
1736-yilda ibodatxona oʻrnida turar-joy binosi qurildi, u ham ibodatxona boʻlib xizmat qildi va unda maktab ham bor edi. 1763-1764-yillarda uy barokko uslubida qayta qurilgan. Bino bir necha bor qayta qurilgan va kengaytirilgan. 1792-yilda qayta qurish natijasida u rokoko uslubining elementlarini oldi. 1865-yilda asosiy zal kattalashtirildi. 1920-yildagi yongʻin sinagogaga jiddiy zarar etkazdi, ammo 1927-yilga kelib u taʼmirlandi.
1938-yildan 1941-yilgacha shaharda yahudiy va nasroniy jamoalari oʻrtasida binoni boʻlishish toʻgʻrisida yagona kelishuv mavjud edi — shanba kuni yahudiylar va yakshanba kuni xristianlar. Ikkinchi jahon urushi davrida shahardagi yahudiylar jamoasi yoʻq qilingan[2].
1950-yilgacha sinagogada Chexoslovakiya gusitlari cherkovi joylashgan edi. 1950-yildan konsert zali va badiiy galereya sifatida foydalanilgan. Binoda 1990-yillarda keng qamrovli restavratsiya ishlari olib borildi[1][3].
Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sinagoga binoning sharqiy qismida joylashgan. Unga kirish vestibyulga olib boradi. Keyinchalik, erkaklar ibodatxonasiga bir necha zinapoyalar tushadi, ayollarniki esa vestibyul ustidagi galereyada joylashgan.
Asosiy zal deyarli kvadrat shaklida boʻlib, rasmlar bilan bezatilgan sakkiz burchakli gumbaz ostida joylashgan. Boʻyalgan derazalar tepasida, ehtimol, Bibliyadagi sahnalar tasvirlangan kartushlar mavjud. Tavrotning qutisi toj bilan qoplangan soyabon ostidagi kichik tepalikda joylashgan. Tosh darvoza tepasida ibroniy tilida zarhal qilingan yozuv bor: „Bu Xudoning solihlar oʻtib ketadigan darvozasi“[4].