Qirollik Statistika Jamiyati

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Qirollik Statistika Jamiyati (RSS) — tashkil etilgan statistika jamiyati. U uchta asosiy rolga ega: Britaniya statistika jamiyati, statistiklar uchun professional tashkilot va jamoat manfaati uchun statistikani targʻib qiluvchi xayriya tashkiloti.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

London Statistika Jamiyatining dastlabki muhri, Aliis exterendum shiori va bug'doy rasmi tasvirlangan.
Keyinchalik o'zgargan muhr

Jamiyat 1834-yilda London Statistika Jamiyati sifatida tashkil etilgan, garchi London Statistika Jamiyati bir-biri bilan aloqasi boʻlmagan boʻlsa-da, u 1824-yilda mavjud boʻlgan[1][2] Oʻsha paytda Britaniya boʻylab koʻplab viloyat statistika jamiyatlari mavjud edi, ammo ularning aksariyati saqlanib qolmagan. Manchester Statistika Jamiyati (LSSdan kattaroq) esa istisno hisoblanadi. Assotsiatsiyalar jamiyat haqida maʼlumot toʻplash maqsadi bilan tuzilgan.[3] Statistika gʻoyasi bir qator usullardan koʻra koʻproq siyosiy bilimlarga taalluqli edi. Aʼzolar oʻzlarini „statistlar“ deb atashdi va asl maqsad „...jamiyatning ahvoli va istiqbollarini koʻrsatish uchun faktlarni yigʻish, tartibga solish va nashr etish“ edi va maʼlumotlarni sharhlash yoki fikr bildirish gʻoyasi aniq belgilandi. Asl muhrda Aliis Exterendum shiori boʻlgan, lekin bu ajratish toʻsigʻi boʻlgani aniqlandi va shior keyingi logotiplarda olib tashlandi.[4][5]

Hamkasblar bahosi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qirollik Statistika Jamiyatining stipendiyasi statistikaga qiziqqan har bir kishi uchun ochiq.[6] Bu faqat fan boʻyicha yuqori natijalarga erishganlar bilan cheklanmaydi. Bu uni boshqa oʻqimishli jamiyatlardan ajratib turadi, bu yerda odatda hamkasb bahosi ushbu fan boʻyicha eng yuqori baho hisoblanadi.

Asoschilar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Richard Jons, Charlz Bebbaj, Adolf Kvetlet, Uilyam Uivel, Tomas Maltus va Uilyam Genri Saykslar London Statistika Jamiyatini tashkil etishda yordam berganlar. Uning mashhur aʼzolari orasida 1858-yilda jamiyatning birinchi ayol aʼzosi boʻlgan Florens Nightingale ham bor edi. Stella Cunliffe birinchi ayol prezident edi. Boshqa taniqli RSS prezidentlari orasida Uilyam Beverij, Ronald Fisher, Xarold Uilson va Devid Koks bor.

Faxriy kotiblarga Gerald Gudxardt (1982—1988) kiradi.

Qirollik Xartiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

LSS 1887-yilda Qirollik Nizomiga muvofiq RSS (Qirollik Statistik Jamiyati) ga aylandi[7] va 1993-yilda Statistika instituti bilan birlashtirildi. Birlashish jamiyatga bilimdon jamiyat rolini oʻz zimmasiga olishga imkon berdi. 2019-yil holatiga koʻra, jamiyat butun dunyo boʻylab 10 000 dan ortiq aʼzolarga daʼvo qiladi, ulardan 1,500 ga yaqini professional statistik (CStat) maqomiga ega. 2009-yil yanvar oyida RSS Buyuk Britaniya Ilmiy Kengashidan Chartered Scientist maqomini beradigan Litsenziyalangan organ maqomini oldi. 2009-yil fevral oyidan beri jamiyat tegishli malakali aʼzolarga Chartered Scientist maqomini berdi.

Tuzilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

RSSning London shahri chegarasiga yaqin, Islington tumanidagi Errol koʻchasida, EC1da, Old Street va Barbican stantsiyalari oʻrtasida joylashgan binolari (shu jumladan ofislar va majlislar xonalari) mavjud.

Jamiyat Buyuk Britaniyada turli xil mahalliy guruhlarga ega boʻlib, ular bilan birgalikda mavzuga oid boʻlimlar va maxsus qiziqish guruhlari mavjud. Ushbu boʻlim va guruhlarning har biri statistik mavzularda ma’ruzalar va seminarlar tashkil etadi.

Funksiyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jamiyat, ayniqsa, 2007-yilda Statistika va roʻyxatga olish xizmati toʻgʻrisidagi qonunning qabul qilinishi bilan shugʻullangan va uzoq vaqtdan beri statistika toʻgʻrisidagi qonun hujjatlarini muhokama qilgan.

Erishilgan natijalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

RSS yillik konferensiyani tashkil qiladi. Jamiyatning mukofotlari orasida Uilyam Gay sharafiga oltin, kumush va bronzadagi Gay medallari bor.

RSS jamoasi University Challenge : The Professionals 2006 tanlovining final bosqichiga chiqdi va u yerda Oksforddagi Bodleian kutubxonasi jamoasi tomonidan 230-125 hisobida magʻlub boʻldi.

Nashrlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ahamiyat jurnali

Jamiyat Qirollik Statistik Jamiyati jurnalini[8] nashr etadi, u hozirda uchta alohida jurnaldan iborat boʻlib, ularning mazmuni jamiyatning oddiy yigʻilishlarida taqdim etilgan maqolalarni oʻz ichiga oladi, xususan A seriyasi (Jamiyatdagi statistika), B seriyasi (Statistik metodologiya) va C seriyasi (Qoʻllaniladigan statistika), shuningdek, Amerika Statistik Assotsiatsiyasi bilan birgalikda nashr etilgan Muhimlik nomli umumiy auditoriya jurnaliga ega. 2013-yil sentabrida jamiyat statistika va maʼlumotlar olamidan yangiliklar, intervyular va fikr-mulohazalarni aks ettiruvchi StatsLife onlayn jurnali veb-saytini yaratdi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Statistical Illustrations... of the British Empire, London Statistical Society, Third Edition, 1827
  2. Willcox, WF (1934). „Note on the Chronology of Statistical Societies“. Journal of the American Statistical Association. 29-jild, № 188. 418–420-bet. doi:10.2307/2278614. JSTOR 2278614.
  3. Hilts, V. L. (1978). „Aliis Exterendum, or the Origins of the Statistical Society of London“. Isis. 69-jild, № 1. 21–43-bet. doi:10.1086/351931. JSTOR 230606.
  4. Hilts, V. L. (1978). „Aliis Exterendum, or the Origins of the Statistical Society of London“. Isis. 69-jild, № 1. 21–43-bet. doi:10.1086/351931. JSTOR 230606.
  5. Aldrich, J. (2010) "Mathematics in the London/Royal Statistical Society 1834-1934", Electronic Journ@l for History of Probability and Statistics, 6, (1).
  6. „Fellow Grade of Royal Statistical Society“. 13-avgust 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-sentabr 2022-yil.
  7. S. Rosenbaum (1984). „The Growth of the Royal Statistical Society“. Journal of the Royal Statistical Society. Series A (General). 147-jild, № 2. Blackwell Publishing. 375–388-bet. doi:10.2307/2981692. JSTOR 2981692.
  8. S. Rosenbaum (2001). „Precursors of the Journal of the Royal Statistical Society“. The Statistician. 50-jild, № 4. 457–466-bet. doi:10.1111/1467-9884.00290. JSTOR 2681228.