Pihelshtayner
Pihelshtayner (nemischa: Pichelsteiner), shuningdek, Pihelsteiner ayntopf (Pichelsteiner Eintopf), Pihelstein goʻshti (Pichelsteiner Fleisch) va Bismark ragusi ― har xil turdagi goʻsht va sabzavotlardan odatiy Bavariya ragu, quyuq shoʻrva yoki ayntopf.
Etimologiya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bir versiyaga koʻra, Grattersdorf mehmonxonasi egasi Augusta Winkler retsepti bilan dastlab Bavariyaning Kirchberg im Vald shahridan kirib keldi. U 1871-yilda vafotigacha Grattersdorfdagi mehmonxonani boshqargan. Ragu, ehtimol, Bavariya oʻrmonidagi Byuxelshteyn togʻi sharafiga nomlangan boʻlib, u yerda 1839-yildan beri oʻrmon oʻtloqida Buxelshteyn festivali nishonlanardi. Ushbu qisqa vaqtda tayyorlanadigan issiq taom u yerda juda mashhur edi. 1879-yilda, festivalning 40-yilligi munosabati bilan, Byuxelshteyn taomini „ochiq havoda tayyorlash“ „odatiy“ deb hisoblangan. Bavariya oʻrmoni aholisining shevasida ü i kabi talaffuz qilinadi, Byuxelshtayner esa Pihelshtayner deb yoziladi.
Shu bilan birga, Regen shahri aholisi anʼanaga koʻra 1874-yildan beri har yili cherkovni muqaddaslash dushanba kuni Pichelshteyn kechki ovqatiga yigʻilib, Pihelshteyn bayramini nishonlashdi. Afsonaga koʻra, 1742-yilda Regendagi Wieshof tavernasini saqlagan dehqon ayol Trenck panduralarini u yerda joylashtirgan. Unda faqat karam va lavlagi (kartoshka hali tanilmagan edi) va goʻshtni olovda ilgakka osilgan katta qozonda (mahalliy „pihel“) bilan birga pishirgan edi. Yovvoyi panduralarga taom yoqdi va ular tinchgina ketishdi. Tadqiqotchi va yozuvchi Maks Peinkofer bu nazariyani „bemaʼni daʼvo“ va „oʻylab topilgan afsona“ deb taʼriflab, bu nomning kelib chiqishini Byuxelshteyn festivali bilan aniq bogʻladi[1]. Biroq, bu mavzu boʻyicha haqiqatan ham muhim iqtisodiy va geografik tahlil yoʻq[2].
Afsonaga koʻra, Otto fon Bismark 1893-yilda Bavariyaning Bad Kissingen kurortida taʼtil paytida, bu shoʻrvani tatib koʻrdi va unga juda yoqib tushdi, oʻshandan beri bu taom oʻzining ikkinchi nomini oldi — Bismark ragusi. 1894-yilda Pihelsteiner retsepti ilk bor Lindauerning oshxona kitobida paydo boʻldi[3]. Bugungi kunda uni nemis retseptlarining barcha toʻplamlarida topish mumkin. Nemis jurnalisti, muharriri va yozuvchisi Roland Gök uni dunyodagi yuzta mashhur retseptlardan biri deb atadi[4][5].
Tayyorlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mol goʻshti, choʻchqa goʻshti yoki qoʻy goʻshti qovuriladi. Keyin skovorodaga sabzavotlar qoʻshiladi: toʻgʻralgan kartoshka, sabzi va petrushka, karam, chiziqlar va boʻlaklarga kesilgan parey piyozi, sarimsoq, ziravorlar qoʻshish ham mumkin. Barchasining ustiga bulyon quyiladi va qaynatiladi. Svabiyada bulyondan olingan suyak iligi tayyor shoʻrvaga qoʻshiladi yoki tayyor shoʻrvaga qoʻshimcha sifatida marxamat qiladi. Raguning koʻrinishi odatda juda quyuq boʻladi. Oddiy tayyorlanishi tufayli Pihelsteiner koʻpincha ommaviy taom uchun tayyorlanadi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Max Peinkofer: Büchelsteinerfest und Büchelsteinerfleisch, in: Der Brunnkorb, 1977, S. 193
- ↑ Ulrich Pietrusky: Der Bayerische Wald — Im Fluge neu entdeckt, 1985, S. 60
- ↑ Wie Gerichte zu ihren Namen kamen: Pichelsteiner
- ↑ Pichelsteiner. Die Suppe die gesund macht!
- ↑ „Рагу Бисмарка или Пихельштайнер“. 2020-yil 23-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 24-fevral.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Markina L. G. PICHELSTEINER „PIXYeLShTAYNYeR“ // Kultura Germanii: lingvostranovedcheskiy slovar / pod obщey redaksiey prof. N. V. Muravlyovoy. — M.: AST, 2006. — S. 759. — 1181 s. — 3000 ekz. — ISBN 5-17-038383-5.
- Erhard Gorys. Pichelsteiner Fleisch // Das neue Küchenlexikon. Von Aachener Printen bis Zwischenrippenstück. — München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1997. — S. 401. — 599 S. — ISBN 3-423-36008-9.
- Eckhard Supp. Pichelsteiner // Wörterbuch Kochkunst: Von Amuse-Bouche bis Zierschnee. — Mannheim: Dudenverlag, 2011. — S. 94. — 128 S. — ISBN 978-3-411-70392-0.
- Charles Sinclair. Pichelsteinerfleisch // Dictionary of Food: International Food and Cooking Terms from A to Z. — Second Edition. — London: A & C Black, 2004. — P. 439. — 632 p. — ISBN 978-1-4081-0218-3.