Neytrinsiz qo'sh beta parchalanishi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Neytrinosiz qo'sh beta parchalanishi (0nb) keng tarqalgan taklif qilingan va eksperimental ravishda qo'llaniladigan nazariy radioaktiv parchalanish jarayoni bo'lib, u neytrino zarrasining Majorana tabiatini isbotlaydi. [1] [2] Shu kungacha u topilmadi. [2] [3] [4]

Neytrinosiz qo'sh beta parchalanishining kashfiyoti mutlaq neytrino massalari va ularning massa ierarxiyasini (neytrino massasi) yoritishi mumkin edi. Bu lepton sonining umumiy saqlanishi buzilganligi haqidagi birinchi signalni anglatadi. Neytrinolarning Majorana tabiati neytrino o'zining antizarrasi ekanligini tasdiqlaydi.

Neytrinosiz qo'sh beta parchalanishini izlash uchun hozirda bir qator tajribalar olib borilmoqda, kelajakda sezgirlikni oshirish uchun bir nechta tajribalar taklif etiladi.

Nazariy munozaraning tarixiy rivojlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1939 yilda Wendell H. Furry beta-parchalanish bilan bog'liq bo'lgan neytrinoning Majorana tabiati haqidagi g'oyani taklif qildi. [5] Furrining ta'kidlashicha, neytrino kamroq qo'sh beta parchalanishi uchun o'tish ehtimoli hatto yuqori bo'ladi. [5]  Bu lepton sonining saqlanishi buzilishini izlash uchun taklif qilingan birinchi g'oya edi. [1] O'shandan beri u neytrinolarning tabiatini o'rganish uchun foydali bo'lganligi uchun unga e'tibor qaratdi (iqtibosga qarang).

Italiyalik fizik Ettore Majorana birinchi bo'lib zarracha o'zining antizarrasi degan tushunchani kiritdi. Zarrachalarning tabiati keyinchalik uning sharafiga Majorana zarralari deb nomlangan. Neytrinosiz qo'sh beta parchalanishi neytrinolarning mumkin bo'lgan Majorana tabiatini izlash usullaridan biridir.

  1. 1,0 1,1 Grotz, K.. The weak interaction in nuclear, particle, and astrophysics. Hilger, 1990. ISBN 978-0-85274-313-3.  Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "GrotzKlapdor1990" defined multiple times with different content
  2. 2,0 2,1 Oberauer, Lothar. Solar neutrino physics : the interplay between particle physics and astronomy. Wiley-VCH, 2020 — 120–127 bet. ISBN 978-3-527-41274-7. 
  3. Rodejohann, Werner (2 May 2012). "Neutrino-less double beta decay and particle physics". International Journal of Modern Physics E 20 (9): 1833–1930. doi:10.1142/S0218301311020186. 
  4. Deppisch, Frank F.. A modern introduction to neutrino physics. Morgan & Claypool Publishers, 2019. ISBN 978-1-64327-679-3. 
  5. 5,0 5,1 Furry, W. H. (15 December 1939). "On Transition Probabilities in Double Beta-Disintegration". Physical Review 56 (12): 1184–1193. doi:10.1103/PhysRev.56.1184. https://archive.org/details/sim_physical-review_1939-12-15_56_12/page/1184.