Mullo Erkayev

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Mullo Irkaevich Irkaev (1910 yil 9 may — 1996 yil 12 dekabr) — sovet olimi va oʻqituvchisi, SSSR Fanlar akademiyasi muxbir aʼzosi (1967).

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

1910-yil 9-mayda Oʻzbekistonning Boysun tumani, Sayrab qishlogʻida dehqon oilasida tugʻilgan, ota-onasidan erta ayrilgan, 1925—1927-yillarda Dushanbedagi bolalar uyida yashagan, shundan soʻng Toshkentga oʻqishga yuborilgan. .

1929 yilda institutni tugatgach, oʻqituvchilik, ilmiy va ijtimoiy faoliyat bilan shugʻullanadi.

1941-yilgacha Dushanbedagi pedagogika texnikumi va boshqa oʻquv muassasalarida oʻqituvchi, oʻquv boʻlimi mudiri boʻlib ishlagan.

1939 yilda T. P. Shevchenko nomidagi Stalinobod davlat pedagogika institutining tarix fakultetini tamomlagan.

1941—1950-yillarda — partiyaviy ishlarda — Tojikiston Kommunistik partiyasi bir qator viloyat komitetlarida masʼul lavozimlarda ishlagan.

1949—1975-yillarda V. I. Lenin nomidagi Tojikiston davlat universitetida ishlagan, 1950-yildan KPSS tarixi kafedrasi mudiri.

1953-yilda Dushanbe davlat pedagogika institutining aspiranturasini sirtdan tamomlab, nomzodlik dissertatsiyasini himoya qildi.

1963 yilda unga professor ilmiy unvoni berilgan.

1964 yilda „Tojikistonda fuqarolar urushi tarixi“ mavzusida doktorlik dissertatsiyasini himoya qildi.

1967 yilda SSSR Pedagogika fanlari akademiyasining haqiqiy aʼzosi etib saylandi.

Ilmiy faoliyat Ilmiy qiziqishlari: oʻlkashunoslik, Tojikiston tarixi, taʼlim tarixi.

Rus, tojik va oʻzbek tillarida 30 dan ortiq monografiya va risolalar, 60 dan ortiq ilmiy maqolalar va 80 ga yaqin materiallar muallifi.

Uning rahbarligida 50 dan ortiq fan nomzodi va doktorlari yetishib chiqdi.

Asosiy ishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yu. A.Nikolaev bilan hamkorlikda „Sovet Tojikistoni uchun janglarda“; "Tojik xalqi tarixiga oid materiallar (sovet davri). Tojikistonda Sovetlar hokimiyati uchun. Xotiralar toʻplamini tuzuvchilardan biri boʻlgan bosmachilarga qarshi inqilob va kurash qatnashchilarining xotiralari; Yu. Nikolaev va Ya. Sharipov bilan hamkorlikda tuzilgan „Ocherklar tarixi Sovet Tojikistoni“ (1958), Tojikistonning Oktyabr inqilobidan to 1950-yillargacha boʻlgan qisqacha tarixini koʻrsatadi; „Tarixi fuqarolar urushi Tojikistonda“, u Tojikiston hududidagi fuqarolar urushi tarixini umumlashtiradi, unda u Tojikistondagi fuqarolar urushining ilgari qabul qilingan xronologiyasidan (1921-1924) voz kechdi va yangi sanani asosladi: 1921 −1926, bu davrni uch bosqichga boʻlish: I — yoz 1921-1923; II — 1923 yil yozi — 1924 yil oxiri; III — 1925-s. 1926, ki, umumii, maqomoti guzaronidani soveti Tojikiston soveti maqul va qabul karda meshavad.