Maria Bueno

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Maria Esther Bueno
Bueno 2016-yil
Toʻliq ismi Maria Esther Andion Bueno
Istiqomat joyi  Braziliya
Tugʻilishi 1939-yil 11-oktyabr

San-Paulu, Braziliya

Oʻlimi 2018-yil 8-iyun (78 yosh)

San-Paulu, Braziliya

Boʻyi 1.70 m (5 ft 7 in)
Professionallik 1950
Nafaqaga chiqishi 1977
Ishlatadigan qoʻli Oʻng qoʻl

Mariya Ester Andion Bueno (1939-yil 11-oktyabr — 2018-yil 8-iyun) — braziliyalik professional tennischi. 1950-1960 yillardagi 11 yillik faoliyati davomida u 19 marta Katta dubulgʻa chempionligini qoʻlga kiritdi (yakkalik bahslarida 7 ta, ayollar juftlik bahslarida 11 ta va aralash juftlik bahslarida bitta). U Janubiy Amerika tarixidagi eng muvaffaqiyatli va Wimbledonda gʻalaba qozongan yagona ayol tennischi hisoblanadi[1]. Bueno 1959 va 1960-yillarda yil yakunlari boʻyicha birinchi raqamli ayol tennischi boʻlgan[2].

1960-yilda Bueno juftlik bahslarida (bir yilda toʻrtta asosiy musobaqada) uchtasi Darlen Xard va bittasi Christine Truman bilan bir taqvim yilida „Katta dubulgʻa“da gʻolib chiqqan birinchi ayol boʻldi[3].

Tennisdagi faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bueno 1964-yil iyul oyida Gollandiyadagi turnirda.

Bueno San-Pauluda tugʻilgan[4]. Uning rasmiy veb-saytiga koʻra, uning otasi biznesmen va klub tennisi bilan shugʻullangan. Uning akasi Pedro ham tennischi edi[5]. U olti yoshida tennis oʻynashni San-Pauludagi Clube de Regatas Tieteda boshladi va hech qanday rasmiy tayyorgarlikdan oʻtmasdan, 12 yoshida oʻzining birinchi turnirida gʻolib chiqqan[6]. U o‘z mamlakatining yakkalik ayollar o‘rtasidagi chempionligini qo‘lga kiritganida 15 yoshda edi[7]. U birinchi marta 1957-yilda 17 yoshida xorijga chiqdi va AQShning Florida shtatida oʻtkazilgan Orange Bowl oʻsmirlar turnirida gʻolib chiqdi[8][9].

1958-yilda xalqaro turnirga qoʻshilgan Bueno Italiya chempionatida yakkalik bahslarida gʻolib chiqdi. Oʻsha yili u Althea Gibson bilan Wimbledonda ayollar oʻrtasidagi juftlik bahslarida gʻalaba qozonib, „ Katta dubulgʻa“ ning birinchi unvonini qoʻlga kiritdi[10]. Keyingi yili Bueno finalda Darlene Hardni magʻlub etib, Wimbledonda birinchi yakkalik chempionligini qoʻlga kiritdi[11]. U, shuningdek, finalda Kristin Trumanga qarshi toʻgʻridan-toʻgʻri gʻalaba qozonib, 1959-yil uchun jahon reytingida 1-oʻrinni va Associated Press tomonidan yilning eng yaxshi ayol sportchisi mukofotini qoʻlga kiritganidan soʻng AQSh chempionatining yakkalik bahslarida gʻolib chiqdi[12]. Bueno xuddi shu kalendar yilida Wimbledonda ham, AQSh chempionatida ham gʻolib chiqqan birinchi amerikalik ayol boʻldi. Oʻzining vatani Braziliyada u milliy qahramon sifatida qaytdi, u mamlakat prezidenti tomonidan hurmatga sazovor boʻldi[13].

Oʻlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bueno 2018-yilning 8-iyunida 78 yoshida og‘iz saratoni tufayli Braziliyaning San-Paulu shahridagi shifoxonada vafot etdi[14]. Nekroloqlardan birida aytilishicha, unga 2016-yilda noyob va oʻta agressiv teri saratoni boʻlgan virulent Merkel hujayrali karsinomasi tashxisi qoʻyilgan[15].

Katta dubulgʻa finallari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bueno „Katta Dubulgʻa“ finallarining 19 tasida gʻalaba qozongan va 16 tasida magʻlub boʻlgan[16][17].

Turnir 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969-1975 1976 1977 SR
Avstraliya ochiq chempionati A A A QF A A A A F A A A A A A / A 0/2
Fransiya ochiq chempionati 1R SF QF SF QF A A F SF SF QF QF A 1R A 0 / 11
Wimbledon chempionati A QF V V A SF QF V F F 4R QF A 4R 3R 3/12
Amerika ochiq chempionati A QF V F A SF V V SF V 2R SF A 3R 2R 4/12
SR 0 / 1 0 / 3 2/3 1/4 0 / 1 0/2 1/2 2/3 0 / 4 1/3 0 / 3 0 / 3 0 / 0 0 / 3 0/2 7/37

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Schudel, Matt. „Maria Bueno, Brazilian tennis star who won 3 Wimbledon singles titles, dies at 78“. The Washington Post (2018-yil 9-iyun). Qaraldi: 2018-yil 11-iyun.
  2. „Maria BUeno, 60 years on – The Championships, Wimbledon 2021 – Official Site by IBM“. wimbledon.com. 2022-yil 21-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
  3. „O Globo – 4 July 2017“ (en-GB). Maria Esther Bueno. 2022-yil 21-fevralda asl nusxadan arxivlangan.
  4. „Maria Bueno, Brazilian tennis star, dies aged 78“. The Guardian (2018-yil 9-iyun).
  5. „The early years: Fast track to the top: 1939 to 1959“. Maria Esther Bueno. Qaraldi: 2018-yil 10-iyun.
  6. Leigh Walsh. „Throwback Thursday: Maria Bueno Wins Her Third Wimbledon“. wimbledon,com. AELTC (2014-yil 29-may). 2014-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan.
  7. „Maria Bueno“. tennisfame.com. International Tennis Hall of Fame.
  8. „Europeans rate Bueno as next tennis champ“. The Miami News (1958-yil 16-avgust).
  9. Paul Newman. „From the archive: Maria Bueno, pride of Brazil“. wimbledon.com. AELTC (2016-yil 16-avgust).
  10. „Australians Fail in Wimbledon Doubles Attempt“. The Canberra Times (1958-yil 7-iyul), s. 12. Qaraldi: 2018-yil 10-iyun.
  11. „Fraser And Emerson Tale Doubles Title“. The Canberra Times (1959-yil 6-iyul), s. 6. Qaraldi: 2018-yil 10-iyun.
  12. „Maria Bueno: A Brazilian Tennis Legend“. wtatennis.com. WTA (2014-yil 26-fevral).
  13. „Wimbledon Champions: Women's top 25“. The Telegraph (2008-yil 28-iyun).
  14. „Brazilian Tennis Great Maria Bueno Dies After Cancer Battle“. The New York Times (2018-yil 8-iyun).
  15. Obituaries, Telegraph. „Maria Bueno, three-times women's singles champion at Wimbledon – obituary“. The Telegraph (2018-yil 10-iyun).
  16. Robertson, Max. The Encyclopedia of Tennis. London: Allen & Unwin, 1974 — 175, 213 bet. ISBN 9780047960420. 
  17. Collins, Bud. The Bud Collins History of Tennis, 2nd, [New York]: New Chapter Press, 2010 — 555 bet. ISBN 978-0942257700.