Marcel Hug

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Marcel Hug
Mamlakat Shveysariya
Tugʻilishi 16-yanvar 1986-yil (1986-01-16) (38 yosh)
Pfyn, Switzerland
Boʻyi 172
Professionallik 2010
Murabbiy Paul Odermatt
Rasmiy sayti marcelhug.com

 Marsel Erik Hug (1986-yil 16-yanvarda tugʻilgan) — nogironlar aravachasida T54 toifasidagi poyga musobaqalarida qatnashadigan Shveysariyalik paralimpiyachi sportchi. „Kumush oʻq“ laqabli Hug Shveysariya uchun toʻrtta yozgi Paralimpiya oʻyinlarida qatnashgan va 2004-yilda Afinadagi birinchi oʻyinlarida ikkita bronza medalini qoʻlga kiritgan. 2010-yilda u toʻrt kun ichida toʻrtta jahon rekordini oʻrnatdi va 2011-yilgi Jahon chempionatida u 10 000 metrga yugurishda oltin va toʻrtta kumush medalni qoʻlga kiritdi va uzoq muddatli raqibi Devid Veyrga uchta musobaqada oltinni boy berdi. Bu raqobat 2012-yilda Londonda boʻlib oʻtgan Yozgi Paralimpiya oʻyinlarida davom etdi, u yerda Xug 800 metrga yugurish va marafonda ikkita kumush medaliga ega chiqdi. 2013-yilgi Jahon chempionatida Hug beshta oltin va kumush medalni qoʻlga kiritib, maydonda ustunlik qildi. 2016-yilda Rioda boʻlib oʻtgan yozgi Paralimpiya oʻyinlarida Hug T54 toifasidagi eng barqaror raqobatchilardan biri boʻlib, 800 m va marafonda ikkita oltin va 1500 va 5000 m masofalarga yugurishda ikkita kumush medalni qoʻlga kiritdi.[1]

Koʻplab jahon va Yevropa medallari bilan bir qatorda, Hug ham jahon darajasidagi marafon sportchisi boʻlib, Berlinda (2011, 2012, 2021), Nyu-York shahrida (2013, 2016, 2017, 2021) erkaklar oʻrtasida nogironlar aravachasida oʻtkazilgan elita musobaqasida gʻolib chiqqan. London (2014, 2016), Chikago (2016) va Boston marafonlari (2015, 2016, 2017, 2018, 2021).

Karyera tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Erta karyera[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hug 1986-yilda Shveysariyaning Pfyn munitsipalitetida tugʻilgan.[2] Hug fermada oʻsgan, toʻrt aka-ukaning eng kichigi boʻlgan.[3] Bolaligida u shveysariyalik nogironlar aravachasi poygachisi va Hugning sport kumiri Frans Nietlispax bilan tanishgandan soʻng, uning yengil atletika bilan shugʻullanish istagi paydo boʻldi.[2] Oʻn yoshli Hugga sport oʻqituvchisi eski poyga aravachasini olib kelganida poyga bilan tanishdi.[2] Bu Hugning oʻsha yili nogironlar aravachasidagi birinchi poygasida qatnashishiga olib keldi, 3 km yoshlar poygasi Schenkon marafonining bir qismi edi.[2] Ushbu tadbirda gʻalaba qozonish uni nogironlar aravachasidagi atletika bilan shugʻullanishga ilhomlantirdi va u Nottvildagi Shveysariya paraplegiya markaziga qoʻshildi va u erda murabbiy Pol Odermatt bilan hamkorlik qildi.[2][3]

Keyingi yillarda Hug yosh sportchidan elit poygachiga aylandi va u Shveysariyada ham, chet elda ham musobaqalarda qatnasha boshladi.[4] 2001-yilda u Wheelchair Sport Shveysariyaning (Rollstuhlsport Schweiz) yengil atletika jamoasini tuzdi va oʻsha yili Kreuzlingendagi sport maktabiga qabul qilindi. Hug maktabdagi nogironlar aravachasidagi yagona sportchi ekanligini „shaxsiy rivojlanishim uchun juda muhim“ deb eʼtirof etadi.[5] 2002-yilda Hug sportdan tashqari taʼlim uning keyingi hayotida muhim ahamiyatga ega boʻlishiga ishonib, Romanshorndagi Schule fur Beruf und Weiterbildung (Bandlik va qoʻshimcha taʼlim maktabi) ga qabul qilindi.[2]

Elita karyera[tahrir | manbasini tahrirlash]

Hug milliy terma jamoa tarkibiga kirmaganiga qaramay, 2004-yilda Afinada boʻlib oʻtgan yozgi Paralimpiya oʻyinlarida Shveysariyani vakillik qilish uchun tanlandi va oʻzining birinchi jahon miqyosidagi xalqaro musobaqasida qatnashdi. U nogironlar aravachasida 4 × 100 m T53-T54 va 4 × 400 m T53-T54 estafetalarida qatnashdi, ammo Shveysariya ikkala musobaqada ham finalga chiqa olmadi. Shaxsiy sifatida u toʻrtta poygada qatnashib, har birida finalga chiqdi.[6] U 400 va 5000 m masofalarga yugurishda medal ololmadi, biroq 800 m (1:32,66) va 1500 m (3:05,48) ga yugurishda uchinchi oʻrinni egallab, ikkita bronza medalini qoʻlga kiritdi.[6] Oʻyinlardan qaytgach, u Credit Suisse Sports Award tomonidan 2004-yilning eng yaxshi sportchisi deb topildi va keyingi yili Shveysariya terma jamoasini tugatdi.[7][8]

2006-yilda Hug Niderlandiyaning Assen shahrida boʻlib oʻtgan IPC atletika boʻyicha jahon chempionatida Shveysariya uchun kurash olib bordi. U erda u T54 (23:06.71)da erkaklar oʻrtasida 10 000 m masofaga yugurishda gʻalaba qozonib, oʻzining birinchi yirik xalqaro oltin medalini qoʻlga kiritdi. U oʻyinlarda yana uchta medalni qoʻlga kiritdi: 400 m (48,97), 800 m (1:39,10) va 5000 m (11:20,68) ga yugurishda kumush.[9] 400 metrga yugurishda u britaniyalik poygachi Devid Ueyrga oltinni qoʻldan boy berdi, bu ikki sportchi oʻrtasida keyingi yillardagi trek va marafonlardagi koʻplab poygalarini belgilab beradigan raqobatni boshladi.[10][6]

2008-yilda Xug yozgi Paralimpiya oʻyinlarida ishtirok etish uchun Shveysariya terma jamoasi bilan Pekinga yoʻl oldi. U erda u toʻrtta trek boʻyicha musobaqalarda qatnashdi: 400m, 800m, 1500m va 5000m; va marafon . Oʻzining eʼtirofiga koʻra, u oʻyinlarda umidsizlikka uchragan, chunki u 1500 metrga yugurishda ham, marafonda ham bitta shohsupani qayd eta olmadi.[11][6] Keyingi ikki yil ichida uning taqdiri oʻzgardi va bu 2010-yilgi mavsumdagi natijalari bilan taʼkidlangan. 2010-yil 24 va 27-iyun kunlari Hug Shveysariyadagi poyga uchrashuvida ishtirok etdi. U erda u T54 toifasida toʻrtta musobaqada yangi jahon rekordlarini oʻrnatdi: 800 m (1:31,12), 1500 m (2:54,51), 5000 m (9:53,05) va 10,000 m (19:50,04).[6]

Hug uchun navbatdagi yirik musobaqa Yangi Zelandiyaning Kraystcherch shahrida boʻlib oʻtgan 2011 IPC atletika boʻyicha jahon chempionati edi. Chempionatga yangi jahon chempioni sifatida kirishiga qaramay, 2010-yilda Hug rekordini yangilagan Devid Ueyr 2012-yilda oʻzining poytaxti Londonda boʻlib oʻtgan Paralimpiya oʻyinlari finaliga koʻz yumgan edi. Hug oʻzi uchun mavjud boʻlgan sakkizta tadbirning barchasiga shuhrat bilan yakunladi. U 100 m va 200 m masofaga yugurish boʻyicha oʻzining unchalik yaxshi koʻrmagan turlaridan diskvalifikatsiya qilindi, ammo 400 m oʻrta masofada u kumush medalni qoʻlga kiritdi va xitoylik Liu Chengmingdan keyin ikkinchi oʻrinni egalladi. 800 m, 1500 m va 5 000 m masofalarda Hug finalda Veyr bilan toʻqnash keldi va britaniyalik raqibini magʻlub eta olmadi va uchta musobaqada Weirdan keyin kumush medalni qoʻlga kiritdi. Hug 10 000 m masofani bosib oʻtganida hamon chempionatni oltin medal bilan tark etishga muvaffaq boʻldi, ammo marafonni yakunlay olmadi.[12][13] Aynan shu chempionatlarda Hug poyga paytida kiyadigan kumush dubulgʻasiga nisbatan berilgan „Kumush oʻq“ laqabini oldi.[14]

2011-yilda Hug 2011-yilda Berlin marafonida birinchi boʻlib kelganida oʻzining birinchi yirik shahar marafonida gʻalaba qozondi.[15]

Hug oʻzining kumush dubulgʻasida 2013-yilgi London marafonida Devid Ueyrga qarshi kurashmoqda.

2011-yilgi jahon chempionati Londonda boʻlib oʻtgan 2012-yilgi yozgi Paralimpiya oʻyinlariga tayyorgarlik koʻrish uchun zamin yaratdi. Hug beshta musobaqada qatnashib, ularning barchasida finalga chiqdi. 400 metrga yugurishda u ikkinchi oʻrinni egalladi, ammo finalda beshinchi oʻrinni egalladi. 800 m masofada u ikkinchi oʻrinda Devid Veyrga etib keldi va natija finalda takrorlandi. 1500 va 5000 metrga yugurishda u medallardan tashqarida toʻrtinchi oʻrinni egalladi.[9] Paralimpiya oʻyinlarining engil atletika dasturining yakuniy poygasi boʻlgan marafonda faqat ikkinchi boʻlib Ueyr oltin, Hug kumush va avstraliyalik Kurt Fernli bronza medalini qoʻlga kiritdi. Hug 2012-yilni Berlin marafonida gʻalaba qozonib, nemis tilidagi marafon tojini saqlab qoldi.[15]

Weirning Liondagi 2013 IPC atletika boʻyicha jahon chempionatida qatnashmaslik haqidagi qarori maydonni ochdi. Hug vaziyatdan toʻliq foydalandi va T54 trek voqealarida ustunlik qildi. U oltita musobaqada qatnashib, beshtasida oltin medalni qoʻlga kiritdi: 400 metr, 1500 metr, 5000 metr, 10000 metr va marafon . Chempionatda uni yenggan yagona shaxs janubiy koreyalik Kim Gyu-Dae boʻldi, u Xugni 800 metrga boʻlga poygata magʻlub etdi.


Marsel Hug 2018-yilda Boston marafonining yarmiga yaqin.

2016-yilda Xug ketma-ket toʻrtinchi Paralimpiya oʻyinlarida qatnashish huquqini qoʻlga kiritdi va Rio-de-Janeyroga yoʻl oldi va u erda 2016-yilgi Yozgi Paralimpiya oʻyinlarida toʻrtta musobaqada qatnashdi. U barcha toʻrtta musobaqada medallarni ega chiqdi, 1500 va 5000 metrga yugurishda ikkita kumush va oʻzining birinchi Paralimpiya oltin medalini, bittadan 800 metrga yugurishda, soʻngra oxirgi kuni erkaklar oʻrtasidagi T54 marafonida ham gʻolib chiqdi.[16][17] Riodan keyin Hug Butunjahon marafon poygasida qatnashishda davom etdi va oktyabr oyida u oʻzining birinchi Chikago marafonida gʻolib chiqdi va Kurt Fernlini suratga olishda magʻlub etdi.[18] Noyabr oyida u ikkinchi Nyu-York marafonida gʻolib chiqdi.[19]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Wey, Alexandra. „Marcel Hug, Champion von Rio“. nzz.ch. Qaraldi: 2016-yil 18-sentyabr.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Scheuringer. „The Swiss silver bullet“. Swiss News. thefreelibrary.com (2012-yil 1-sentyabr). Qaraldi: 2014-yil 13-aprel.
  3. ↑ 3,0 3,1 „Biography“. marcelhug.com. 2016-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 13-aprel.
  4. ↑ „Biography“. marcelhug.com. 2016-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 13-aprel.
  5. ↑ Scheuringer. „The Swiss silver bullet“. Swiss News. thefreelibrary.com (2012-yil 1-sentyabr). Qaraldi: 2014-yil 13-aprel.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 „IPC Athletics: Marcel Hug“. paralympic.org. Qaraldi: 2014-yil 13-aprel.
  7. ↑ Scheuringer. „The Swiss silver bullet“. Swiss News. thefreelibrary.com (2012-yil 1-sentyabr). Qaraldi: 2014-yil 13-aprel.
  8. ↑ „Biography“. marcelhug.com. 2016-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 13-aprel.
  9. ↑ 9,0 9,1 „Hug, Marcel“. ipc.infostradasports.com. 2022-yil 28-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 28-iyul.
  10. ↑ Scheuringer. „The Swiss silver bullet“. Swiss News. thefreelibrary.com (2012-yil 1-sentyabr). Qaraldi: 2014-yil 13-aprel.
  11. ↑ Scheuringer. „The Swiss silver bullet“. Swiss News. thefreelibrary.com (2012-yil 1-sentyabr). Qaraldi: 2014-yil 13-aprel.
  12. ↑ Scheuringer. „The Swiss silver bullet“. Swiss News. thefreelibrary.com (2012-yil 1-sentyabr). Qaraldi: 2014-yil 13-aprel.
  13. ↑ „IPC Athletics: Marcel Hug“. paralympic.org. Qaraldi: 2014-yil 13-aprel.
  14. ↑ „Weir: I’d put money on Marcel Hug to win gold“. paralympic.org (2013-yil 5-iyul). Qaraldi: 2014-yil 13-aprel.
  15. ↑ 15,0 15,1 „World Champions Marcel Hug and Manuela Schär Join New York City Marathon Wheelchair Field“. nyrr.org (2013-yil 22-oktyabr). Qaraldi: 2014-yil 13-aprel.
  16. ↑ „Rio Recap: Gold at last for Hug, Brazil into football final“. aol.co.uk (2016-yil 16-sentyabr). Qaraldi: 2016-yil 9-oktyabr.
  17. ↑ „Rio Paralympics: Weir out of marathon - as it happened“. BBC Sport (2016-yil 18-sentyabr). Qaraldi: 2016-yil 9-oktyabr.
  18. ↑ „Marcel Hug Ruled Winner of 2016 Chicago Marathon Men's Wheelchair Race After Stunning Photo Finish“. nbcchicago.com (2016-yil 9-oktyabr). Qaraldi: 2016-yil 9-oktyabr.
  19. ↑ Fleisher. „Tatyana McFadden Wins Fourth Straight Wheelchair New York City Marathon“. nbcnewyork.com (2016-yil 6-noyabr). Qaraldi: 2016-yil 6-noyabr. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Marcel_Hug&oldid=3727775" dan olindi