Lambrequin arch

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Tinmal masjididagi lambrequin archi

Lambrequin arch[1][2][3][4], shuningdek, (yoki unga aloqador) muqarnas[5] deb ham ataladi, boʻlaklari va nuqtalarining bezakli profiliga ega boʻlgan ravoq turidir.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

„Muqarnas“ bu turdagi arkning boshqa nomi, shuningdek, ichki yuzalari muqarnas haykaltaroshlikdan iborat boʻlgan, oʻziga xos bir turdagi ravoqdir. Baʼzi olimlarning taxminiga koʻra, lambrequin archning oʻzi ark yoʻllarida muqarnaslardan foydalanish natijasida olingan[6]. Bundan tashqari, lambrequin arklar haqiqatan ham archning ichki qismi boʻylab muqarnas haykaltaroshlik qilishda keng qoʻllanilgan[7][8]. Tarixdan islom dunyosi yetib borgan joylarda islom meʼmorchiligi rivojlangan lambrequin ham shu jarayonda paydo boʻlgan uslublardan hisoblanadi. Arkning bu turi Magʻrib va Andalusiya hududlariga Murobitlar sulolasi davrida (11—12-asrlar) kiritilgan boʻlib, Qaraviyyin masjidining (Fezda) dafn marosimida 12-asr boshlariga toʻgʻri keladi. Keyinchalik u Almohad, Marinid va Nasrid meʼmorchiligida keng tarqalgan boʻlib, koʻp hollarda masjidning mehrob maydoni yaqinidagi arklarni taʼkidlash uchun ishlatilgan[9][10]. Muqarnas arklari Granadadagi Algambra saroylarida, xususan, Arslonlar saroyida ham koʻp uchraydi. Uslub Andalusiya va Shimoliy Afrikaning keyingi binolarida paydo boʻladigan odatiy archlar kabi Ifriqiya va Misrdagi Fotimiylar arxitekturasida, masalan, Bab Zuveylada (1091-yilga oid) pretsedentlarga ega. Jorj Marseisning taʼkidlashicha, Kordovadagi Buyuk masjid ham, Ifriqiyadagi Fotimiylar meʼmorchiligi ham islom dunyosining gʻarbiy mintaqalarida lambrequin archlarning qabul qilinishi va rivojlanishiga olib kelgan eng dolzarb pretsedentlar boʻlgan.

  • Saragosadagi Aljaferiyadagi (11-asr) ibtidoiy „aralash chiziqli“ misol
    Saragosadagi Aljaferiyadagi (11-asr) ibtidoiy „aralash chiziqli“ misol
  • Tinmal masjidining qibla yoʻlagidagi lambrequin archlar (12-asr oʻrtalari)
    Tinmal masjidining qibla yoʻlagidagi lambrequin archlar (12-asr oʻrtalari)
  • Fes madrasasi al-Attarinada (1323-1325) muqarnas bezakli lambrequin yoki „muqarnas“ archi
    Fes madrasasi al-Attarinada (1323-1325) muqarnas bezakli lambrequin yoki „muqarnas“ archi
  • Granada, Algambradagi Sherlar hovlisi galereyasidagi lambrequin arch (tepasi) (14-asr)
    Granada, Algambradagi Sherlar hovlisi galereyasidagi lambrequin arch (tepasi) (14-asr)

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Parker, Richard. A practical guide to Islamic Monuments in Morocco. Charlottesville, VA: The Baraka Press, 1981. 
  2. ↑ Erzini, Nadia „The Survival of Textile Manufacture in Morocco in the Nineteenth Century“,. Islamic Art in the 19th Century: Tradition, Innovation, And Eclecticism Behrens-Abouseif: . Brille, 2006 — 176 bet. ISBN 9789004144422. 
  3. ↑ Bloom, Jonathan M.. Architecture of the Islamic West: North Africa and the Iberian Peninsula, 700-1800. Yale University Press, 2020. ISBN 9780300218701. 
  4. ↑ De Montéquin, François-Auguste (1991). "Arches in the Architecture of Muslim Spain: Typology and Evolution". Islamic Studies 30 (1/2): 67-82. 
  5. ↑ Ragette, Friedrich. Traditional Domestic Architecture of the Arab Region. Edition Axel Menges, 2003 — 47 bet. ISBN 9783932565304. 
  6. ↑ Marçais, Georges. L'architecture musulmane d'Occident. Paris: Arts et métiers graphiques, 1954. 
  7. ↑ Maslow, Boris. Les mosquées de Fès et du nord du Maroc. Paris: Éditions d'art et d'histoire, 1937. 
  8. ↑ Parker, Richard. A practical guide to Islamic Monuments in Morocco. Charlottesville, VA: The Baraka Press, 1981. 
  9. ↑ Salmon, Xavier. Maroc Almoravide et Almohade: Architecture et décors au temps des conquérants, 1055-1269. Paris: LienArt, 2018. 
  10. ↑ Salmon, Xavier. Marrakech: Splendeurs saadiennes: 1550-1650. Paris: LienArt, 2016. ISBN 9782359061826.  
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Lambrequin_arch&oldid=3634570" dan olindi