Klivlend kelishuvi

Klivlend kelishuvi (chex. Clevelandská dohoda , Slovakiya. Clevelandská dohoda) — Birinchi jahon urushi boshida chexlar va slovaklar vakillari tomonidan imzolangan birinchi qoʻshma yozma hujjat. Uning maqsadi, shuningdek, keyingi shunga oʻxshash hujjatlarning maqsadi, ittifoqchilarga Avstriya-Vengriyaga qarshi milliy ozodlik uchun ikki xalqning birgalikdagi kurashini koʻrsatish edi.

Slovaklar vakillari hujjatni imzolashga, boʻlajak Chexo-Slovakiya davlati federatsiya boʻlishi kerakligi sharti bilan, rozi boʻlishgan.

Bir necha oy davom etgan muzokaralardan soʻng kelishuv 1915-yil 22-oktabrda Shimoliy Amerika Qoʻshma Shtatlarining Klivlend shahrida imzolangan.

Chexlar nomidan shartnomani Chexiya milliy assotsiatsiyasi vakillari Lyudvik Fisher va Yosef Tvrjitskiy-Kramer imzolaganlar. Slovaklardan Slovakiya Amerika Ligasi vakillari Ivan Daksner va Albert Pavol Mamatey.

Shartnoma chexoslovakizm gʻoyasi doirasida chexlar va slovaklar oʻrtasidagi hamkorlik shartlariga tegishli boʻlib, besh bandni oʻz ichiga olgan:

1. Chexiya va Slovakiyaning mustaqilligini eʼlon qilish.
2. Chexiya va slovak xalqlarining Slovakiya uchun toʻliq avtonomiyaga ega boʻlgan federal ittifoq davlatiga birlashishi, shu jumladan oʻz parlamenti, oʻz davlat boshqaruvi, toʻliq madaniy mustaqillik, shuningdek, slovak tili va oʻzining moliyaviy va siyosiy tizimidan slovak tilida keng foydalanish.
3. Umumjahon, ochiq va yashirin saylov huquqi.
4. Boshqaruv shakli: Angliyadagi kabi demokratik huquq tizimi bilan shaxsiy ittifoq.
5. Ushbu bandlar ikki tomonlama shartnomani tashkil qiladi va har ikki tomonning roziligi bilan oʻzgartirilishi, toʻldirilishi yoki kengaytirilishi mumkin.

Chexiya milliy assotsiatsiyasi va Slovakiya Amerika ligasi ushbu kelishuvga oʻzgartirish kiritish huquqini oʻzida saqlab qolgan.

Shuningdek, tomonlar janubiy slavyanlar vakillari bilan muzokaralar olib borish uchun maxsus jamgʻarma va qoʻmita tuzishga kelishib olganlar.

Birlashgan Chexo-Slovakiya davlati 1918-yil 28-oktabrda tashkil etilgan, ammo u faqat 1968-yilda federatsiyaga aylangan.

Havolalar

• Slovenska liga v AQSH, Klivlendska dohoda va Pittsburska dohoda (Wayback Machine saytida 2013-12-12 sanasida arxivlangan) Arxivnaya kopiya  (Slovak. )
• CLEVELANDSKÁ DOHODA (22. — 23. 10. 1915) Arxivnaya kopiya  (chex. )
• Clevelandská dohoda z roku 1915 žiadala samostatnosť Čiech a Slovenska Arxivnaya kopiya -da (Slovak. )

Adabiyotlar

• Československy politický systém I. (Wayback Machine saytida 2013-12-14 sanasida arxivlangan) Arxivnaya kopiya -da arxivlangan, PhDr. Petr Just, IPS FSV UK, 11.6.2006 da stránkách just.wz.cz (chex. )