Kikn (Poseydonning o‘g‘li)
Kikn (qadimgi yunoncha: Κύκνος — „oqqush“) — qadimgi yunon mifologiyasining qahramoni[1]. Poseydon va Kalikaning oʻgʻli[2], Troadadan (yoki Garpala yoki Skamandrodik)[3]. Onasi uni qirgʻoqda qoldirib ketgan, dengiz qushlari (oqqushlar) unga yemish olib kelib turishgan, keyin baliqchilar uni topishgan[4].
Tugʻilish boʻyicha Frakiyalik[5]. Kolonda (Troada) hukmronlik qilgan[6]. Uning boshi oq edi[7]. Xotini Prokliya, bolalari Tenes va Gemifeya. Uning ikkinchi xotini Filonoma, uni yoʻldan ozdirganlikda Tenesni yolgʻon ayblaydi. Kikn haqiqatni bilib, xotinini yerga koʻmib tashlaydi[8]. U oʻgʻlining oldiga suzib borib, kechirim soʻraydi va kemani arqon bilan daraxtga bogʻlaydi, ammo Tenn arqonlarni bolta bilan kesib tashlaydi (shuning uchun „Tenedos boltasi“ degan gap yuradi)[9]. Troyada Paris kenotafi ustida oʻtkazilgan oʻyinlarda, poygalarda qatnashgan[10].
U mustahkam edi[11], yunonlarning qoʻnishiga xalaqit bergan[12]. U Troya urushi[13] boshida Axill tomonidan tashlangan toshdan vafot etgan. Yoki Axill uni boʻgʻib oʻldirgan[14]. Taxminga koʻra, u Protesilayni oʻldirgan[15]. Ovidiyning soʻzlariga koʻra, u minglab dushmanni oʻldirgan, ammo kuchli olishuvda Axill tomonidan oʻldirilgan, dubulgʻa kamari bilan boʻgʻilgach, oqqushga aylangan[16].
Esxilning „Kikn“ tragediyasi, Sofoklning „Choʻponlar“ tragediyasi, ehtimol, Axey Eretriyskining „Kikn“ tragediyasining qahramoni[17].
Xet manbalarida Alaksandusning salafi Vilusa (Ilion) shohi Kukkunis (Kukunnis) tilga olinadi[18]. Suppilulium I ning zamondoshi[19]. Uning Kikn bilan tenglashtirilishi birinchi marta 1930-yilda P. Kretchmerning maqolasida uchragan va zamonaviy fanda keng qoʻllaniladi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Mifi narodov mira. M., 1991-92. V 2 t. T.1. S.649, Lyubker F. Реальный словарь классических древностей. M., 2001. V 3 t. T.1. S.400
- ↑ Gigin. Mifi 157
- ↑ Sxolii k Pindaru. Olimpiyskie pesni II 147 // Kommentariy D. O. Torshilova v kn. Gigin. Mifi. SPb, 2000. S.191
- ↑ Likofron. Aleksandra 237 i komm.
- ↑ Strabon. Geografiya III 1, 46 (str.604)
- ↑ Diodor Sitsiliyskiy. Istoricheskaya biblioteka V 83, 1; Pavsaniy. Opisanie Elladi X 14, 1; Strabon. Geografiya XIII 1, 19 (str.589)
- ↑ Gesiod. Perechen jenщin, fr.237 M.-U.
- ↑ Psevdo-Apollodor. Mifologicheskaya biblioteka E III 23-25
- ↑ Pavsaniy. Opisanie Elladi X 14, 3-4
- ↑ Gigin. Mifi 273
- ↑ Palefat. O neveroyatnom 11
- ↑ Aristotel. Ritorika II 22
- ↑ Psevdo-Apollodor. Mifologicheskaya biblioteka E III 31; Stasin. Kiprii, sinopsis; Pindar. Olimpiyskie pesni II 82 kratko; Istmiyskie pesni V 39 kratko
- ↑ Primechaniya Ye. G. Rabinovich v kn. Seneka. Tragedii. M., 1983. S.416
- ↑ Kvint Smirnskiy. Posle Gomera IV 523—531
- ↑ Ovidiy. Metamorfozi XII 72-145
- ↑ Aristofan. Lyagushki 963
- ↑ Gindin L. A., Tsimburskiy V. L. Gomer i istoriya Vostochnogo Sredizemnomorya. M., 1996. S.97
- ↑ Latacz J. Troy and Homer. Oxford UP. 2004. P.106