Ispaniya — Turkiya munosabatlari
Ispaniya -Turkiya aloqalari - Ispaniya va Turkiya Respublikasi o'rtasidagi mavjud ikki tomonlama munosabatlar.
Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]
XVI asrda Gabsburglar Ispaniyada va O'rta dengiz da Usmonli imperiyasida ustunlik uchun kurashdilar. [1][2]
1571 yilda Lepanto jangida Ispaniya dengiz floti (Venetsiya Respublikasi va Papalik davlatlari bilan ittifoq tuzib) Usmonli imperiyasini mag'lub etdi. Shimoliy Afrikada, Ispaniyaning Barbariy qaroqchilariga (Usmonli ittifoqchilari) qarshi harakatlari Lepantoga qadar, natijada vaziyat Ispaniya foydasiga o'zgartirilgunga qadar muvaffaqiyatli bo'lmadi. Ispaniyadagi diniy ta'qiblardan qocShgan konvertlar va sayohatchilar muvaffaqiyatsiz Moriso qo'zg'olonidan keyin Usmonli imperiyasiga kelishdi. Lotin Amerikasidan olib kelingan kumush Ispaniyada inflyatsiyani keltirib chiqardi, keyin Evropaning qolgan qismiga va hatto Usmonli imperiyasiga tarqaldi. 1782 yilda Usmonli imperiyasi Ispaniya bilan tinchlik, do'stlik va savdo shartnomasini imzoladi. [3][4]
Siyosiy munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Turkiya va Ispaniya Yevropa Kengashi, NATO, Iqtisodiy Hamkorlik va Taraqqiyot Tashkiloti, Evropada Xavfsizlik va Hamkorlik Tashkiloti, Jahon Savdo Tashkiloti va O'rta er dengizi ittifoqiga a'zo.
Ikki tomonlama darajadagi ikki davlat o'rtasida jiddiy diplomatik tafovutlar yo'q. Ispaniya Turkiyaning Yevropa Ittifoqiga kirishini qo'llab -quvvatlaydi. 1998 yil 22 -iyulda mamlakatlar ikki tomonlama munosabatlarni rivojlantirish vektorini belgilaydigan Qo'shma harakatlar rejasini imzoladilar. Sivilizatsiyalar ittifoqi 2004 yilda Ispaniya bosh vaziri Xose Luis Rodriges Sapatero va Turkiya bosh vaziri Rajab Toyyib Erdo'g'an tomonidan tashkil etilgan.
Savdo aloqalari[tahrir | manbasini tahrirlash]
2011 yilda ikki mamlakat o'rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 5,99 milliard evroni tashkil etdi. [5]
2015 yilda Ispaniya va Turkiya o'rtasidagi tovar ayirboshlash hajmi 8,5 milliard dollarni tashkil etdi. Turkiyada 610 dan ortiq ispan kompaniyalari bor. Ispaniyaning Turkiya iqtisodiyotiga sarmoyasi taxminan 10 milliard dollarni tashkil etdi. 2008 yilda 350 mingdan ortiq ispaniyalik sayyoh Turkiyaga tashrif buyurdi. Ispaniyada 75 ga yaqin turk kompaniyasi bor. 2002-2015 yillar orasida Turkiyaning Ispaniyaga sarmoyasi 143 million dollarga yetdi.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Ottoman-Spanish Economic Relations in the 16th century
- ↑ [1] (Wayback Machine saytida 2016-04-07 sanasida arxivlangan) Hüseyin Serdar Tabakoğlu The Re-Establishment Of Ottoman-Spanish Relations In 1782, Turkish Studies, Volume 2/3, Summer 2007
- ↑ Turkey´s Political Relations with Spain / Rep. of Turkey Ministry of Foreign Affairs [2]
- ↑ [3] Article by H.E. Ahmet Davutoğlu published in El Pais Newspaper (Spain) on 16.11.2009
- ↑ [4] (Wayback Machine saytida 2019-04-07 sanasida arxivlangan) Turkey is not turning its back on the West