Ingen

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Ingen Ryuki (yaponcha ligingyin, Ingen Ryu ki; xitoycha lingingyin, Yinyuan Longqi, 1592-yil 7-dekabr - 1673-yil 19-may) - xitoylik shoir, xattot, buddist rohib, Lindzi maktabining izdoshi. Yaponiyadagi Obaku[1] Zen buddist maktabining asoschisi.

Ingen Ryuki
Tavalludi 1592
Min imperiyasining Futszyan provinsiyasi
Vafoti 1673
Mampuku-jidagi ibodatxonada
Kasbi shoir

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ingen 1592-yil 7-dekabrda Min imperiyasining Futszyan provinsiyasi, Fuchjou okrugi Futszin tumanida tug‘ilgan; uning oddiy ismi Lin Tsengbing (xitoycha mingbing, pinyin Lin Cengbing) edi. Lin Tsengbingning otasi u besh yoshida g‘oyib bo‘ldi. Lin Tsengbing 20 yoshga to‘lganda, otasini qidirib, Chjeszyan provinsiyasidagi Putuoshan tog‘iga yetib keldi. 28 yoshida, onasi vafotidan so'ng, u Fujian provintsiyasidagi Huangbo tog'idagi Vangfu ibodatxonasidagi oilasining ibodatxonasiga rohib etib tayinlangan. Inggenning ustozlari Miyun Yuanvu va Feiyin Tongrong edi. 1633 yilda Miyun monastir abbatligidan ketganidan so'ng, Yinggen Feiyinning bosh shogirdi bo'ldi. Feiyin monastir abbotligidan ketganida, Yinggen 1637 yilda abbat bo'ldi. U birinchi ustozi Miyun vafot etgan 1642 yilgacha bu lavozimni egalladi. To'rt yil o'tgach, 1646 yilda u yana monastirning abboti bo'ldi. Uning rahbarligida monastirni rekonstruksiya qilish tugallandi - 30 ga yaqin yangi monastir binolari qurildi. U Xuanbo tog'idagi Vanfu ibodatxonasini gullab-yashnayotgan buddistlar markaziga aylantirgan.

1654 yilda Itsunen Shoyu[en] bir necha marta soʻrovlaridan soʻng u Yaponiyaning Nagasaki shahriga boradi va u yerda 30 ga yaqin rohiblar va hunarmandlar, shu jumladan shogirdi Muan bilan birga Obakudagi Zen maktabiga asos soladi.[1] 1661 yilda Uji shahrida shogirdi Muan bilan birgalikda ushbu maktabning asosiy ibodatxonasi - Mampuku-jiga asos solgan. Fujian provinsiyasidagi Xuanbo tog‘idagi Vangfu-si ibodatxonasi (yap. Mampuku-ji) o‘zining Xitoy prototipi xotirasiga diniy o‘qituvchi Yinggen yangi ibodatxonaga xuddi shunday nom berdi.U, shuningdek, Obaku-san ibodatxonasi qurilgan tepalikni 9-asrda yashagan xitoylik Chan ustasi Xuanbo Siyun nomi bilan atagan. Usta Xuanbo Xiyun (yapon. Obaku) Lindzi Yixuanning (yapon. Rinzai) o‘qituvchisi edi va Ingen shu yo‘l bilan yaponiyalik Zen Rinzay maktabini ham, Soto-shu maktabini ham yuksaltirmoqchi edi.

Ingen Ryuki 1673 yil 21 mayda Mampuku-jidagi ibodatxonada vafot etdi.[2]

Xattotlik[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ingen Ming xattotlik uslubini Yaponiyaga kiritgan xattotlik ustasi edi. Shogirdlari Muyan va Sokuxi Nyoitsu bilan birgalikda u Obaku ning uchta cho'tkasi" dan biri edi.

Adabiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]

1979 yil - Ingenning to'liq asarlari[3] 『隠元禅師語録』16巻 『普照国師広録』30巻 『黄檗隠元禅師雲涛集』1巻 『弘戒法儀』1巻[4] 『黄檗山寺志』1巻 『黄檗清規』 『普照国師語録』3巻[4] 『普照国師法語』2巻[4] 『松堂集』2巻[4] 『太和集』2巻[4] 林觀潮. 月潭道澄の『黄檗祖德頌』標註 (неопр.) // 花園大学国際禅学研究所. — 花園大学, 2017. — March (№ 12). — С. 1—26. Nussbaum, Louis Frédéric and Käthe Roth. (2005). Japan Encyclopedia. Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-01753-5; OCLC 48943301 Titsingh, Isaac. (1834). Annales des empereurs du Japon. Paris: Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland. OCLC 251800045; see also Imprimerie Royale de France, OCLC 311322353 Helen J. Baroni. Obaku Zen. The Emergence of the Third Sect od Zen in Tokugawa Japan. University of Hawai’i. Honolulu, 2000 ISBN 0-8248-2243-9 Martin Ramming (Hrsg.): Japan-Handbuch. Berlin 1941, S. 243 Stephen Addiss: Obaku: Zen Paintings and Calligraphy. 1978 Heinrich Dumoulin. Zen Buddhism: a History. Japan. Macmillan Publishing Company. Nowy Jork, 1990. ISBN 0-02-908250-1 Red. Stephan Schuhmacher i Gert Woerner. The Encyclopedia of Eastern Philosophy and Religion. Shambala. Boston, 1989 Fo Guang Ta-tz’u-tien 佛光大辭典. Fo Guang Ta-tz’u-tien pien-hsiu wei-yuan-hui 佛光大辭典編修委員會. Taipei: Fo-kuang ch’u-pan-she, 1988. (Phật Quang Đại Từ điển. Phật Quang Đại Từ điển biên tu uỷ viên hội. Đài Bắc: Phật Quang xuất bản xã, 1988.) Từ điển Thiền Tông Hán Việt. Hân Mẫn & Thông Thiền biên dịch. TP HCM 2002. Dumoulin, Heinrich: Geschichte des Zen-Buddhismus I. Indien und China, Bern & München 1985. Geschichte des Zen-Buddhismus II. Japan, Bern & München 1986.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Nussbaum, Louis-Frédéric. „«Ingen»“ (inglizcha) (2005 yil). Qaraldi: 10-dekabr 2022-yil.
  2. Titsingh, Isaac „. Annales des empereurs du japon“ (1834 yil). Qaraldi: 10-dekabr 2022-yil.
  3. WorldCat, Identities „隱元 1592—1673“ (2010 yil). Qaraldi: 10-dekabr 2022-yil.