Ijik
"Ijik" haykali — Ijevsk shahrining tumori hisoblanib, shaharning Markaziy maydonida joylashgan.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ijevsk ramzini yaratish gʻoyasi — bolakay Ijik — „Ijevsk shahriga 250-yil — 250 xayrli ish“ loyihasi doirasida tugʻilgan. Gʻoya Ijevskning Oktabr tumanidagi bolalarning „Yoshlik“ harakatiga tegishli boʻlib, loyiha koordinatori Nikolay Xaliullindir. Haykal uchun xomashyo butun dunyo tomonidan toʻplana boshlangan — yozning boshida shaharda eski kalitlar toʻplanishi eʼlon qilinadi, qutilar kasalxonalar, savdo markazlari, maktablar va hatto bolalar bogʻchalariga joylashtiriladi. Hammasi boʻlib, bir necha ming kalitlar toʻplangan va Ijevsk aholisi hatto juda kamyop nusxalarini ham olib kelishgan. Yigʻilgan metallning umumiy ogʻirligi 180 kg ni[1] tashkil qilgan.
Haykal zavod ishchilari tomonidan „Ijstal“ korxonasida poʻlat sexida ishlangan. Haykal Ijevsk qurolsozlarining anʼanaviy chakmonini va silindr-shlyapa kiygan bolaning qiyofasini tasvirlaydi. Shlyapada chetan novdasi koʻrinadi, bu ham Ijevskning ramzi. Haykalning ogʻirligi 800 kg, balandligi esa 1,5 m. Yetmay qolgan metall miqdori shahar kommunal xizmatlari tomonidan taʼminlangan.
Yodgorlik 2010-yil 4-noyabrda fuqarolarning katta yigʻilishi bilan ochilgan. Marosimda Oktabr tumani maʼmuriyati rahbari Irina Tesleva, Ijevsk rahbari Aleksandr Ushakov va Udmurtiya Bosh vaziri Yuriy Pitkevich ishtirok etgan[2].
2010-yilda ikkinchi Ijik Ijmash yaqinidagi Xalqaro yoʻlga oʻrnatilgan (56°50’24" N 53°11’41" E H G Ya O), lekin 2014-yilda u zavod hududiga koʻchirilgan[3].
Tanqid[tahrir | manbasini tahrirlash]
Izhevsk aholisi ikkiga boʻlingan: baʼzilariga yodgorlik yoqib, ular haykal yonida suratga tushishni boshlaganlar, boshqalariga esa yoqmagan. Mashhur shahar forumi foydalanuvchilari hatto temir bolani „dangasa“ deb nomlashgan, Internetda Ijik[4] surati bilan koʻplab fotosuratlar paydo boʻlgan.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Чугунный Ижик появится в Ижевске после празднования 250-летия города“ (ru). Аргументы в Ижевске (2010-yil 26-avgust). 2013-yil 23-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 21-may.
- ↑ „Фоторепортаж: в Удмуртии на открытии скульптуры Ижика образовалась давка“ (ru). Аргументы в Ижевске (2010-yil 4-noyabr). 2013-yil 23-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 21-may.
- ↑ „Ijika prevratili v „golubogo majora“ | Bezumnoe ryadom | Vizhevske“. 2012-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 15-iyun.
- ↑ „Ijika prevratili v „golubogo majora“ | Bezumnoe ryadom | Vizhevske“. 2012-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 15-iyun.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Г. Г. Грязев, В. Ю. Семенов. Достопримечательности Удмуртии. Ижевск: Удмуртия, 2013. ISBN 978-5-7659-0748-1.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Gorodskaya skulptura „Ijik“ (Wayback Machine saytida 2022-03-20 sanasida arxivlangan) // Ofitsialniy sayt MO goroda Ijevska
- Pamyatnik malchiku kaftanщiku. Ijik. // IZarticle
- Igor KOBZYeV — XVOSTATIY „IJIK“ VMYeSTO GRAFA ShUVALOVA // Gazeta „Den“, № 43 (1002), 4-noyabrya 2010
- Voyna protiv kulturi: pochemu Ijevsk teryaet svoyu unikalnost // „AiF-Udmurtiya“, 4-iyulya 2014