Dampfnudel

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Dampfnudellar (nemischa: Dampfnudel) — kastryulkada bugʻda tayyorlanadigan, bir vaqtning oʻzida qovurilgan va bugʻlangan, xamirturushli xamirdan pilakchalar. Janubiy Germaniya va Avstriya oshxonalari, shuningdek, Fransiya Elzasiga xos[1]. Nemis va Avstriya tasniflarida ular melshpayzega oid.

Tayyorlash[tahrir | manbasini tahrirlash]

Dampfnudellar xamirturushli xamiridan tayyorlanadi, uning tarkibida sut, un, xamirturush, tuz, shakar, yogʻ (sariyogʻ), baʼzida tuxum mavjud[2]. Xamirdan tuxum yoki mushtdek kattalikdagi sharchalar hosil qilinadi va koʻtarilishi uchun qoldiriladi. Ular tagida ozgina sut va sariyogʻ (Bavariya retsepti) yoki shoʻr suv va yogʻ (Pfals retsepti) boʻlgan yopiq idishda, idishning tagidagi suyuqlik bugʻlanganidan keyin oltin jigarrang qobiq paydo boʻlguncha pishiriladi. Usti oq boʻlib qolishi kerak[3].

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ikki Germaniya davlati, Bavariya va Reynland-Pfals bu pishiriqning vatani boʻlish huquqi haqida bahslashmoqda. Bavariyaliklar dampfnudlilarni oʻzlarining milliy taomlari roʻyxatiga qoʻshishdi. Ammo Reynland-Pfals Bavariyaning gʻalabasini tan olishdan bosh tortmoqda. Reyn viloyati qishloq xoʻjaligi vaziri-Pfals Xendrik Gering (SPD) oʻzining Bavariyalik hamkasbi Yozef Millerga (CSU) shikoyat xati yozdi. Myunxen vazirligining taʼkidlashicha, bugʻda pishirilgan bulochka aniq Bavariya butun Yevropa Ittifoqida himoya qilishni xohlaydigan nomlardan biri boʻlmasligi haqida aytgan[4][5].

Pfals aholisi oʻzlarining haqligining isboti sifatida quyidagi voqeani keltiradilar. Oʻttiz yillik urush paytida shved eskadroni kichik Frekkenfeld shahridan oʻtib, mahalliy aholiga, agar ular katta toʻlov toʻlamasalar, ularni repressiya qilish bilan tahdid qilgan. Muzokaralar davomida talab yumshatilgan: shaharliklar barcha askarlarni boqishga tayyor ekanliklarini bildirishgan. Usta novvoy Yoxannes Muk, uning rafiqasi va xizmatkori bu ishni oʻz zimmalariga olishdi. Ular har bir askar toʻygunicha 1286 ta bugʻda pishgan bulochka pishirdilar. Butun eskadron mamnun boʻlib, zarracha bosqinchilik va oʻldirmasdan qishloqdan chiqib ketdi. Ushbu voqea xotirasiga mahalliy aholi tomonidan darvoza oʻrnatildi, uning arkasi bugʻda pishgan bulochka shaklidagi 1286 ta toshdan qilingan. Bu darvozalar bugungi kungacha saqlanib qolgan[6].

Frekkenfelddagi darvoza

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. N. F. Simpson. „Dampfbuchteln — Sweet Yeast Dumplings“. Delicious Days. 2016-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-oktabr 2016-yil.
  2. Eckhard Supp: Duden. Wörterbuch Kochkunst. Von Amuse-Bouche bis Zierschnee. Dudenverlag, Mannheim u. a. 2011, ISBN 978-3-411-70392-0, Kapitel: Regionale Gerichte im deutschsprachigen Raum, S. 87.
  3. „Немецкие булочки на пару «Dampfnudeln»“. 2020-yil 20-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 20-fevral.
  4. Heiße Luft um die Dampfnudel. In: Stern. 14. Januar 2008.
  5. Rheinland-Pfalz und Bayern zanken um die Dampfnudel. In: Allgemeine Zeitung. (Mainz), 15. Januar 2008, S. 4.
  6. „Freckenfelder Geschichte (History of Freckenfeld)“ (de) (PDF) (deadlink). Collective municipality of Kandel. 2016-yil 14-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-sentabr 2016-yil. (Wayback Machine saytida 2016-09-14 sanasida arxivlangan)

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Markina L. G. DAMPFNUDEL DAMPFNUDYeL // Kultura Germanii: lingvostranovedcheskiy slovar / pod obщey redaksiey prof. N. V. Muravlyovoy. — M.: AST, 2006. — S. 172. — 1181 s. — 3000 ekz. — ISBN 5-17-038383-5.
  • Wolfram Siebeck „Dampfnudeln“,. Die Deutschen und ihre Küche. Rowohlt Taschenbuch Verlag, 2008. ISBN 978-3-499-62290-8. 
  • Eckhard Supp. Dampfnudeln // Wörterbuch Kochkunst: Von Amuse-Bouche bis Zierschnee. — Mannheim: Dudenverlag, 2011. — S. 87. — 128 S. — ISBN 978-3-411-70392-0.
  • Erhard Gorys. bayerische Dampfnudeln // Das neue Küchenlexikon. Von Aachener Printen bis Zwischenrippenstück. — München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1997. — S. 53. — 599 S. — ISBN 3-423-36008-9.
  • Charles Sinclair. Dampfnudeln // Dictionary of Food: International Food and Cooking Terms from A to Z. — Second Edition. — London: A & C Black, 2004. — P. 170. — 632 p. — ISBN 978-1-4081-0218-3.