Brockhaus va Efron

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Категория:Издательства, основанные в 1889 году Категория:Издательства, закрытые в 1930 году Brockhaus va Efron (toʻliq nomi F. A. Brockhaus - I. A. Efron) - 1889-1930-yillarda mavjud boʻlgan rus, keyin esa sovet nashriyoti. Ensiklopediyalari bilan tanilgan.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1889-yilda Sankt-Peterburgda matbaachi Ilya Efron tomonidan professor Semyon Vengerov tashabbusi va Germaniyaning FA Brockhaus nashriyoti ishtirokida 1805-yilda Fridrix Arnold Brokxaus tomonidan asos solingan[1][2]. Nashriyot Sankt-Peterburgda, Prachechny Lane, 6 da joylashgan edi.

Nashriyotning asl maqsadi "Entsiklopedik lug'at "ni yaratish edi, buning uchun maxsus shrift yaratilgan. "Entsiklopedik lug'at" ning prototipi taniqli, o'sha paytda Germaniyada nashr etilgan, Brokxausning " Konversations-Lexikon " ning 13-nashri tomonidan olingan. Lug'at hajmi 16-18 jild bo'lishi rejalashtirilgan edi, ammo 3-jildidan boshlab nashr qilish rejasi kengaytirildi: nemis asl nusxasida etishmayotgan so'zlar va maqolalar soni ko'paytirildi va shunga muvofiq jildlar soni ko'paytirildi. 43 taga ko'tarildi (82 ta asosiy yarim jild va 4 ta qo'shimcha).

Birinchi 8 yarim jildning muharriri professor Ivan Andreevskiy, qolganlari - Konstantin Arseniev va Fyodor Petrushevskiy edi. Kafedra muharrirlari orasida S.A.Vengerov, N.I.Kareev, D.I.Mendeleyev, E.L.Radlov , V.S.Solovyov , I.I.Yanjul va boshqalar bor edi.Entsiklopedik lugʻatni yozishda oʻsha davrning koʻzga koʻringan fan namoyandalari muallif sifatida qatnashdilar. Lugʻatning birinchi nashri 16 yil davomida (1907-yilgacha) chop etildi va 75 ming nusxada chop etildi. Lug'at inqilobdan oldingi Rossiyadagi eng yirik va eng mashhur universal ma'lumotnoma nashriga aylandi[1].

Ensiklopedik lug'atning muvaffaqiyati nashriyotni boshqa nashrlarni chiqarishga undadi. Ushbu lug'atga qo'shimcha ravishda Brockhaus va Efron nashriyoti Kichik ensiklopedik lug'atning bir nechta nashrlarini (avval ikki, keyin 4 jildda) nashr etdi, ularning tiraji 150 000 nusxaga yetdi, yahudiy entsiklopediyasi, Amaliy tibbiyot entsiklopediyasi, a. " O'z-o'zini tarbiyalash kutubxonasi", " Sanoat bilimlari kutubxonasi " deb nomlangan mashhur kitoblar seriyasi (ed. D. VA. Mendeleev), Litrov, Menzbier, Ratzel, Rosenthal, Sharpe va boshqalarning tabiatshunoslikka oid kapital asarlaridan iborat " Tabiiy fanlar kutubxonasi ", "Evropa tarixi davrlar va mamlakatlar bo'yicha" (ed. N. VA. Kareeva va men. DA. Luchitskiy), "Yevropa madaniyatining umumiy tarixi", "Pozitivizmning ajdodlari" va boshqalar.

1910-yillarning boshlarida nashriyot “Nashriyot ishi” aksiyadorlik jamiyatiga aylantirildi. 1911-yilda universal ensiklopediyaning ikkinchi (takomillashtirilgan) nashri boshlandi, ammo rejalashtirilgan 48 jilddan faqat 29 tasi chiqdi.

Bir necha bor Brokxaus va Efron nashriyoti davriy nashrlarni nashr eta boshladi, masalan: " O'z-o'zini tarbiyalash xabarnomasi ", " Pedagogik fikr " va boshqalar. Reklus - "Odam va Yer", Uspenskiy - "Vizantiya imperiyasi tarixi" (tugallanmagan) va "Buyuk yozuvchilar kutubxonasi", Pushkin (6 jild), Bayron (3 jild) to'plamidan iborat. Molyer (2 jild), Shiller (4 jild) va Shekspir (5 jild).).

Nashriyotning inqilobdan oldingi ishlab chiqarishi (yiliga taxminan 10 million nashr) obuna va imtiyozli to'lovlar bilan keng tarqalgan kapital, ko'p jildli va katta tirajli nashrlar edi.

1917-yil aprel oyida I. A. Efron vafot etdi, nashriyot rahbariyati A. F. Perelmanga o'tdi, u uni egasining muhojirlikdagi o'g'li Albert Ilyich Efrondan sotib oldi. Bu vaqtga kelib 236 nomdagi kitoblar, asosan, gumanitar yoʻnalishdagi[1] nashr etilgan edi.

Inqilobdan so'ng, kitob biznesini milliylashtirish davrida Brokxaus va Efron nashriyoti mamlakat madaniyatiga shubhasiz xizmatlarini ko'rsatgan korxona sifatida o'z faoliyatini davom ettirish imkoniyatiga ega bo'ldi. 1930-yilda yopilgunga qadar nashriyotning so'nggi egasi A.F.Perelman nashriyot direktori bo'lib qoldi. 1917-yildan keyingi nashriyot mahsulotlari, garchi oldingi kapital nashrlarga ega boʻlmasa-da, sifat (texnologiya va mazmun) jihatidan yuqori darajada edi.

1919-yildan nashriyot “B. — E. " , bir qator nashrlarni nashr etdi: "Dostoyevskiyning Peterburgi" N. P. Antsiferova ; "Pushkin teatr kursilarida" L. P. Grossman ; "Klassik Sharq" B. LEKIN. To'raeva va boshqalar; "Insoniyat tasvirlari" biografiyalari seriyasi; she'rlari S. I. Marshak "Stol va stulning sarguzashtlari"[3], san'at bo'yicha bir qator kitoblar (Lansere, Valdgauer, Nikolskiy, Radlov, Troinitskiy). So'nggi paytlarda nashriyot pedagogik izlanishlarga katta e'tibor berdi (Dalton rejasi, maktabda o'lkashunoslik va boshqalar).) va darsliklar.

1930-yilda nashriyot oʻz faoliyatini toʻxtatdi[1].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „К 120-летию издательства «Брокгауз и Ефрон»“. 2015-yil 18-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 18-aprel.
  2. ↑ Виноградова 1991.
  3. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named obook

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Брокгауз-Ефрон // Большая советская энциклопедия : в 66 т. (65 т. и 1 доп.) / гл. ред. О. Ю. Шмидт. — М. : Советская энциклопедия, 1927. — Т. VII. — Стб. 571—572.
  • Виноградова Л. А. „Лекция 8. Крупнейшие русские книгоиздательские и книготорговые фирмы“,. История книжного дела в России (988-1917). Москва: Изд-во МПИ, 1991. ISBN 5-7043-0557-1. 

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Brockhaus_va_Efron&oldid=4048167" dan olindi