BAA dagi balujlar

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

  Birlashgan Arab Amirliklaridagi balujlar ajdodlari Balujistonda boʻlgan Birlashgan Arab Amirliklari aholisidan iborat. Balujlar mamlakatdagi eng qadimgi muhojir guruhlardan biri hisoblanadi.[1]

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Balujistondan tashqarida, eng yirik baluj diaspora jamoalari Fors koʻrfazi mintaqasida, xususan, Ummon va BAAda istiqomat qiladi.[2] Balujlarning koʻpchiligi Pokiston va BAA tashkil etilishidan oldin mintaqada joylashdilar[1], mahalliy Badun jamoasining bir qismini tashkil qiladi.[3] Balujiston viloyati Eron togʻligida joylashgan boʻlib, Fors koʻrfazi boʻylab joylashgan. Ikkala mintaqaning yaqinligi tufayli Baluj koʻchmanchilari asrlar davomida Fors koʻrfazi bilan aloqada boʻlib kelgan. Balujlar 10-asrga oid arab yilnomalarida qayd etilgan.[2] Baluj muhojirlarining aksariyati janubiy Makron qirgʻoqlaridan kelib chiqqan.[4]

1925-yilgacha yoki ittifoq tuzilgunga qadar Trusial shtatlarda yashagan Balujga Birlashgan Arab Amirliklarining 1972-yildagi Fuqarolik va Pasport qonunining 17-moddasiga muvofiq Amirlik fuqaroligi taklif qilingan.[5]

Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

BAAdagi balujlar soni 215 000 dan 468 000 gacha boʻlishi taxmin qilinmoqda.[6][7] Aholisi 2006-yildan beri oʻsib bordi, 100 000 atrofida edi.[4] Bir qator balujlar BAA qurolli kuchlarida xizmat qilishadi.[8]

Balujlar koʻplab qabilalarga boʻlingan.[2] Ushbu qabila tarmoqlari odatda bogʻlangan katta oilalarga tarqaladi. Bir Baluj-Amiratlik Daad Mohammed Al Balujining 93 farzandi bor va dunyodagi eng koʻp bolali odamlar roʻyxatidan joy olgan.[9][10]

Madaniyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Balujlar baluj tilida gaplashadi. Arab tilining Fors koʻrfazi lahjasida, shuningdek, mintaqada avlodlar davomida yashab kelganlar ham soʻzlashadi.[6] BAAda Balochi Labzanki Sarchammag nomi ostida baluj adabiy jamiyati faoliyat yuritadi.[2] Baluj folklorida Koʻrfaz koʻpincha imkoniyatlar va ish bilan taʼminlangan mamlakat sifatida tilga olinadi. Misol uchun, toʻylarda ayollar tomonidan kuylangan sheʼrlar yoki qoʻshiqlar Dubayda taqdim etilgan iqtisodiy farovonlikka ishoralarni oʻz ichiga oladi.[2] Al Balushi familiyasi Balujlarning nasl-nasabini bildiradi va mahalliy balujlar orasida keng qoʻllaniladi.[11] Baʼzi balujlar Eron va Pokiston kabi mamlakatlardan kelgan tillar sifatida fors va urdu tillarida gaplashadi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 „Information desk for Pak Baloch community“. Khaleej Times (2-iyul 2012-yil). 2015-yil 19-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-may 2015-yil.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Etheredge, Laura. Persian Gulf States: Kuwait, Qatar, Bahrain, Oman, and the United Arab Emirates. The Rosen Publishing Group, 2011 — 66 bet. ISBN 9781615303274. 
  3. „Bidoon celebrate UAE National Day as Emiratis“. The National (24-noyabr 2013-yil). 2013-yil 26-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 10-iyun 2015-yil.
  4. 4,0 4,1 Hoath, Nissar. „Sharjah-Balochistan flights to start in May“. Gulf News (25-aprel 2006-yil). Qaraldi: 23-iyul 2016-yil.
  5. „UAE Citizenship and Passport Law of Year 1972, Article 17“. 5-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 31-oktabr 2022-yil.
  6. 6,0 6,1 Carina, Jahani. Standardization and Orthography in the Balochi Language. Almqvist & Wiksell International, 1989. ISBN 9789155424879. 
  7. „Balochi, Southern“. Ethnologue. Qaraldi: 18-may 2015-yil.
  8. Jahani, Carina. The Baloch and their neighbours: ethnic and linguistic contact in Balochistan in historical and modern times. Reichert, 2003. ISBN 9783895003660. 
  9. „'Big Daad' with 93 kids plans to marry again“. Emirates 24/7 (30-aprel 2013-yil). Qaraldi: 18-may 2015-yil.
  10. Hoath, Nissar. „Daddy Cool!“. Khaleej Times (24-may 2011-yil). 2015-yil 11-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 18-may 2015-yil.
  11. Hawker. „A Beginner’s Guide to Tribes in the UAE“. Digital Heritage in the UAE (2015). — „Some tribes trace roots to other ethnic groups. Among the most important of these are the Baluch (or in Arabic, the Al Balooshi). Their ancestors came from the Baluchistan district split between Iran and Pakistan in the late 19th century.“. 2016-yil 14-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-iyul 2016-yil.