Andijanka (chim ustidagi xokkey klubi)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

"Andijanka" — sobiq Sovet Ittifoqining Andijondagi xokkey jamoasi. Sovet Ittifoqining to‘rt karra chempioni, mamlakat kubogining to‘rt karra g‘olibi, Yevropa chempionlar kubogining bronza medali sovrindori.

Yaratilish tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andijonda chim ustida xokkey bo‘yicha ayollar jamoasi 1975-yilda Oʻzbekiston SSR Kompartiyasi viloyat qo‘mitasi ikkinchi kotibi Boris Krasnikov tashabbusi bilan tashkil etilgan. U taklifni chet el jurnalini mutolaa qilib, taklifini izohlab bergan: "ayollar uchun bu sport boshqa o‘yinlar orasida eng foydali" degan[1].

Jamoani avvalroq Andijon oliy sport mahorati maktabining gandbol bo‘yicha “Burevestnik” jamoasida ishlagan murabbiy Miriman Kim tashkil qilgan. 1975-yil oktyabr oyining oxiri — noyabr oyining boshlarida Andijanka jamoasi shaharda bo‘lib o‘tgan beshta jamoaning chim ustidagi xokkey turnirida g‘olib chiqdi. Ularda boshqa sport turlari vakillari bor edi - xususan, Kim o‘zining ba’zi gandbolchilarini qayta tayyorlashni taklif qildi[2].

1976-yilda Moskvada o‘tkazilgan yozgi Olimpiada o‘yinlari dasturiga ayollar chim ustidagi xokkeyini kiritish to‘g‘risida qaror qabul qilingandan so‘ng, ular rivojlantirishni boshladilar. Dastavval Krasnikovning tashabbusiga shubha bilan qaragan O‘zbekiston SSR hukumati keyinchalik gandbol jamoasini xokkey jamoasiga aylantirdi. Miriman ularga murabbiy etib tayinlandi.

Butunittifoq turnirlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Sovet Ittifoqidagi yetakchilik[tahrir | manbasini tahrirlash]

1977-yil mart oyida Andijanka birinchi bo‘lib Xalqaro xotin-qizlar kuniga bag‘ishlangan xokkey bo‘yicha Butunittifoq turnirida g‘olib chiqdi. Turnirdagi birinchi golni “Andijanka” xokkeychisi Svetlana Rassolova[3] kiritdi. Yil oxirida Sovet Ittifoqining mavsumdagi eng yaxshi 22 nafar xokkeychi ro‘yxatiga olti nafar "Andijanka" jamoasi o‘yinchilari ham kirdi: himoyachilar Nelli Gorbatkova va Valentina Zazdravnix, yarim himoyachilar Svetlana Rassolova va Elvira Arifjanova, hujumchilar Leyla Axmerova va Alina Xamlar edi[4].

1979-yilda birinchi marta Sovet Ittifoqi ayollar o‘rtasidagi xokkey chempionati o‘tkazildi. Lyubersilik "Spartak" bilan bahsda oltin medallarni "Andijanka" qo‘lga kiritdi, xuddi shunday holat 1980-yilda ham takrorlandi. “Andijanka” O‘zbekiston SSRdan birinchi bo‘lib terma jamoalar o‘rtasidagi chempionatda g‘olib chiqdi[5].

Ayollar chim ustidagi xokkeyi raqobati o‘sib bordi va 1981-yilda Kimning shogirdlari “Spartak” va Moskva JTSKga (Jismoniy tarbiya instituti sport klubi) imkoniyatni boy berib, bronza medallarini qo‘lga kiritdilar. Bunga Kimning klubdagi va Sovet Ittifoqi ayollar terma jamoasidagi ishini birlashtirgani va bu bilan Jahon chempionatining bronza medalini qo‘lga kiritgan va Sovet Ittifoqi parchalanguniga qadar boshqarganligi yordam berdi[6].

Jamoa inqirozi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1982-yilda Kimning rafiqasi va qizi avtohalokatga uchradi va murabbiy mahalliy “Aloqachi”larga qarshi Olma-Otada o‘tkaziladigan Sovet Ittifoqi chempionati o‘yinlarida qatnasha olmadi. Bu Kimning jamoa bilan ishlashdan bosh tortishiga sabab bo‘ldi. Uning vorisi Andijon viloyat sport qo‘mitasi raisining ukasi bo‘lib, shu paytgacha Kimning ikki oy yordamchisi bo‘lib ishlagan edi. Biroq u jamoa bilan til topisha olmadi — bir qator xokkeychilar Kim bilan hamjihatlikda "Andijanka"ni tark etishdi. Jamoa rahbariyati qisqa vaqt ichida uch marta almashdi. Natijada, 1982-yilda "Andijanka" mamlakat chempionatida medallarsiz qolib ketdi, 1983-yilda esa 10-o‘rinni egalladi va oliy ligadan chiqib ketishi kerak edi, ammo oliy liga 12 ta jamoaga kengaytirildi[7].

Yetakchi jamoaga qaytish[tahrir | manbasini tahrirlash]

1984-yilgi SSSR chempionatining dastlabki bosqichi yakunlanishiga uch tur qolganida “Andijanka” 11-o‘rinni egalladi va Andijon viloyati partiya hukumati Kimdan yana jamoani boshqarishini so‘radi. U rozi bo‘ldi va “Andijanka”dan chiqarib yuborilgan paytida o‘zi tayyorlagan bir qancha yangi kelganlarni jalb qildi. Qolgan uchta raundda Kimning shogirdlari uch marta g‘alaba qozonishdi va eng yaxshi sakkizta finalchilar qatoriga kirishdi[8][9].

1986-yilda “Andijanka” jamoasi tarixida uchinchi marta Sovet Ittifoqi chempionatida oltin medallarni qo‘lga kiritdi. Keyinchalik u 1990-yilda yana bir bor mamlakatning eng kuchlisiga aylandi, ikki marta kumush (1987, 1991) va bir marta bronza (1988) medallarini olishdi. Bundan tashqari, “Andijanka” jamoasi to‘rt marta Butunittifoq kubogiga ham sazovor bo‘lgan[10].

Ittifoq parchalanganidan keyin 90-yillarning boshlarida “Andijanka” jamoasi o‘z faoliyatini to‘xtatdi. Kim uning o‘rniga tashkil etilgan “Andijanka”[11] futbol klubida murabbiy bo‘lib ishlashda davom etdi va 7 marta O‘zbekiston chempionligini qo‘lga kiritdi.

Yevropa kuboklari[tahrir | manbasini tahrirlash]

1980-yilda "Andijanka" sovet jamoalari orasida birinchi bo‘lib Yevropa chempionlar kubogida ishtirok etdi. Jamoaning ilk chiqishi muvaffaqiyatsiz yakunlandi: u saralash turnirida 3-o‘rinni egalladi va asosiy bosqichga chiqa olmadi[12].

1981-yilda “Andijanka” jamoasi 5-o‘rinni egalladi. Kim shogirdlari guruh bosqichida Angliyaning “Norton” jamoasini mag‘lub etishdi (2:1), Irlandiyaning “Portadaun” jamoasi bilan durang o‘ynadi (1:1) va kubokning amaldagi sohibi Gollandiyaning AHBC jamoasiga imkoniyatni boy berishdi (0:1). “Andijanka” to‘plar farqi tufayli “Portadaun”ni oldinga olib chiqib, guruhda uchinchi bo‘ldi. 5-6-o‘rinlar uchun kechgan bahsda o‘zbekistonlik xokkeychilar Uelsning “Penart” jamoasini mag‘lub etishdi (4:0)[13] . “Andijanka” tarkibi: darvozabonlar Lyudmila Kondratyuk, Lyubov Chernyayeva; maydon o‘yinchilari: Larisa Gabidulina, Nelli Gorbatkova, Flyura Isimbayeva, Salomat Maxmudova, Marina Platonova, Lyudmila Pavlova, Farida Belialova, Marina Muradyan, Alina Xam, Leyla Axmerova (jamoa sardori), Valentina Zazdravnix, Elvira Arifjanova, Ingulsum Ibraimova, Feruza Kamalova, Amina Yarmatova, Svetlana Rassolova, Muxabbat Xaydarova, Yelena Shuljenkolardan tashkil topgan.

1987-yilda “Andijanka” jamoasi Yevropa chempionlar kubogining bronza medali sohibiga aylandi. Guruh bosqichida o‘zbekistonliklar Portadaun (3:1) va “San-Sebastyan” (2:0) ustidan g‘alaba qozonib, Gʻarbiy germaniyalik Blau-Vaysga (0:2) imkoniyatni boy berdi. Guruhda 2-o‘rinni egallagan “Andijanka” 3-4-o‘rinlar uchun kechgan bahsda Angliyaning “Slau” jamoasi ustidan g‘alaba qozondi (2:1). “Andijanka” tarkibi: darvozabon Lyubov Kondratenko; maydon o‘yinchilari Yelena Shuljenko, Gulchehra Vorisova, Muhabbat Haydarova-Boyqo‘ziyeva, Farida Belyalova, Naylya Axmerova, Irina Syepedilova, Marina Sharonova, Sofiya Useinova, Larisa Dryopina, Svetlana Oloxova, Irina Morduxayeva, Svetlana Yakovleva, Flyura Jalilovalar bor edi.

Sovet Ittifoqi terma jamoasidagi “Andijanka” o‘yinchilari[tahrir | manbasini tahrirlash]

1977-yil dekabr oyida tashkil etilgan SSSR ayollar xokkey jamoasining birinchi tarkibi ikki “Andijanka” jamoasi xokkeychisi: yarim himoyachilar Svetlana Rassolova va Elvira Arifjanovani o‘z tarkibiga oldi[14].

1980-yilda SSSR terma jamoasi tarkibida Moskvadagi Yozgi Olimpiya o‘yinlarining bronza medallarini Nelli Gorbatkova (5 ta o‘yin), Valentina Zazdravnix (5 ta to‘p), Leyla Axmerova (1 ta o‘yin) va Alina Xam (1 ta o‘yin) qo‘lga kiritishdi[15].

1981-yilda Buenos-Ayresdagi jahon chempionatida bronza medallarini Valentina Zazdravnix, Nelli Gorbatkova va Leyla Axmerova qo‘lga kiritishdi[16].

Yutuqlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • SSSR chempioni (4): 1979, 1980, 1986, 1990.
  • SSSR chempionati kumush medali sovrindori (2): 1987, 1991.
  • SSSR chempionatining bronza medali sovrindori (2): 1981, 1988.
  • SSSR kubogi sohibi (4)
  • Yevropa kubogining bronza medali sohibi (1): 1987-yil.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Легенды советского травяного хоккея - Мирон Ким“.
  2. „Легенды советского травяного хоккея - Мирон Ким“. 2022-yil 9-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 29-avgust.
  3. „Легенды советского травяного хоккея - Мирон Ким“. 2022-yil 9-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 29-avgust.
  4. „1978: Ташкентская репетиция - Федерация хоккея на траве России“.
  5. „Легенды советского травяного хоккея - Мирон Ким“. 2022-yil 9-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 29-avgust.
  6. „Легенды советского травяного хоккея - Мирон Ким“. 2022-yil 9-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 29-avgust.
  7. „Легенды советского травяного хоккея - Мирон Ким“. 2022-yil 9-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 29-avgust.
  8. „Легенды советского травяного хоккея - Мирон Ким“. 2022-yil 9-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 29-avgust.
  9. „Легенды советского травяного хоккея - "Политотдел" (Ташкентская область)“.
  10. „Легенды советского травяного хоккея - Мирон Ким“. 2022-yil 9-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 29-avgust.
  11. „«Андижанка» - 50 лет спортивных побед“. www.aloqada.com. Qaraldi: 2020-yil 29-avgust. [sayt ishlamaydi]
  12. „Легенды советского травяного хоккея - Кубок европейских чемпионов“.
  13. „Легенды советского травяного хоккея - Кубок европейских чемпионов“. 2018-yil 25-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 29-avgust.
  14. „1977 год. Рождение женской сборной СССР по хоккею на траве - Федерация хоккея на траве России“.
  15. „Сборные СССР на Олимпиаде-80 - Федерация хоккея на траве России“.
  16. „Бронза женского Чемпионата Мира 1981 - Федерация хоккея на траве России“.