Aks-sado xonasi
Aks-sado xonasi (Éxo-kámera) — bu ommaviy axborot vositalari nazariyasidagi tushuncha boʻlib, u xabarni uzatish yoki uni yopiq tizim (partiya, hamfikrlar doirasi, submadaniyat) ichida takrorlash orqali maʼlum gʻoyalar, eʼtiqodlar mustahkamlangan vaziyatdir[1]. Shu bilan birga, bunday xabarlar boshqa shunga oʻxshash axborot oqimlarini boʻgʻadi. Boshqacha qilib aytganda, har qanday bayonot munozaralarga olib kelmaydi, balki hamfikrlarning roziligi va qoʻllab-quvvatlashiga olib keladi[2]. Bunday „yopiq“ tizimdagi manzillar xabarlar yaratadilar, oʻzlarini tinglaydilar va oʻzlari bilan rozi boʻlishadi. Bu yopiq tizimga hech qanday muqobil maʼlumot tushmaydi[3].
Exo kamerasi qanday ishlaydi?[tahrir | manbasini tahrirlash]
Media ekspertlari media makonidagi aks-sado kamerasi effektini tasvirlaydi[4]. Qabul qiluvchi oʻzining hamfikrlari qabul qiladigan xabarni shakllantiradi, ular buni takrorlaydilar (koʻpincha boʻrttirib koʻrsatadigan va buzib koʻrsatadigan maʼlumot), koʻpchilik bu voqeaning baʼzi oʻzgarishlari haqiqat deb taxmin qilmaguncha[5]. Vaziyat borki, hamma narsa allaqachon aytilgan va yangi maʼlumotlar „faqat kaleydoskop printsipiga koʻra: baʼzi elementlarni aralashtirish yangi kombinatsiyalarni beradi“ [6].
Echo kamera effekti bosma, televidenie, radio yoki boshqa turdagi ommaviy axborot vositalariga qaraganda Internetda kuchliroqdir. Biroq, eng kuchli aks-sado kamerasi hamfikrlar, doʻstlar va hamkasblar bilan jonli muloqotdir[7].
Onlayn hamjamiyatlarga taʼsiri[tahrir | manbasini tahrirlash]
Eko kamerasining taʼsiri, ayniqsa , Internetga yorqin tarzda tarqaladi. Google qidiruv tarmogʻi, Facebook ijtimoiy tarmogʻi, Twitter har bir foydalanuvchi uchun maksimal darajada moslashtirilgan. Bu tizimlar foydalanuvchining onlayn xatti-harakati asosida qidiruv natijalarini yaratadi[8]. Shunday qilib, maʼlum bir Internet hamjamiyatining aʼzosi oʻzini xuddi shunday nuqtai nazarga ega boʻlgan boshqa aʼzolarning ovozi bilan oʻrab oladi[9]. Bu foydalanuvchining individual eʼtiqod tizimini mustahkamlaydi va shu bilan birga voqelikning umumiy rasmini buzadi. Hukmron mantiq shaxsning qarashlari va eʼtiqodlarini qamoqqa oladi va „qafasga oladi“, uni izolyatsiya qilingan, oʻchirilgan „aks-sado“ kamerasiga oʻrab oladi[10]. Bularning barchasi tanqidiy onlayn nutqni rivojlantirish uchun jiddiy toʻsiqlarni keltirib chiqaradi. Internetda maʼlumotlarni qidirishni kengaytirish, diametrli qarama-qarshi koʻrinishlarga ega boʻlgan muqobil maʼlumot manbalarini tekshirish va oʻrganish orqali aks-sado kamerasidan qochish mumkin. Faqat shu tarzda muayyan muammoga nisbatan mustaqil qarashni shakllantirish mumkin.
Siyosiy qutblanish va interaktiv munozara imkoniyatlariga qiziquvchilar uchun aniq belgilangan aks-sado kameralarining yoʻqligi ijobiy holatdir. Bu holat barqaror ijtimoiy tizimlarda kuzatilishi mumkin. Binobarin, onlayn munozara modellari alohida jamiyatlarning siyosiy xususiyatlariga bogʻliq[11].
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Echo chamber (media) — Wikipedia, the free encyclopedia
- ↑ Іnformatsіyno-analіtichniy byuleten, Dodatok do jurnalu „Ukraїna: podії, fakti, komentarі“, „Sotsіalnі merejі yak chinnik іnformatsіynoї bezpeki“, 2014
- ↑ Mediasketizm (i digital detox)
- ↑ Jamieson, Kathleen Hall; Joseph N. Cappella. „Echo Chamber: Rush Limbaugh and the Conservative Media Establishment“. Oxford University Press. ISBN 0-19-536682-4.
- ↑ "SourceWatch entry on media „Echo Chamber“ effect". SourceWatch. 2006-10-22. Retrieved 2008-02-03.
- ↑ Ilin I. P. Postmodernizm i prochee
- ↑ Is the internet creating an echo chamber where you only hear those who agree with you?
- ↑ „The Echo Chamber Revisited Transcript“. 2014-yil 28-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 23-aprel.
- ↑ The web's 'echo chamber' leaves us none the wiser (Wired UK)
- ↑ [Management.com.ua] Reinjiniring biznes-protsessov: modnoe lekarstvo?
- ↑ „Mnenie zapada o russkoyazichnom internete i blogosfere“. 2014-yil 22-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-dekabr.