Ahd bayrami
Ahd bayrami — nasroniylarning mashhur bayrami[1] dunyoviy qavmlar ahdi orqali belgilangan, yaʼni diniy xohishlardan qabul qilingan vaʼdaga koʻra dunyoviy qavmlar belgilangan. Koʻpincha, bayram balogardon avliyo sharafiga oʻtkaziladi[1].
Boshqa nomlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ibodat, toat, nazr bayrami, vaʼda qilingan, muqarrar, tark kuni, haram, moʻtabar, dunyoviy bayram[2].
Anʼanalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bayramning belgilanishiga qishloq yoki shahar aholisini har qanday tabiiy ofatdan: yongʻin, suv toshqini, qurgʻoqchilik, epidemiya yoki boshqa katta baxtsizliklardan qutqarish sabab boʻldi. Bu ofatlardan najot uchun Xudoga yoki avliyoga shukronalikning bir turi edi. Baʼzan ikona paydo boʻlishi munosabati bilan muqaddas bayramlar tashkil etilgan, bu Xudoning rahm-shafqati sifatida qabul qilingan va oʻzaro minnatdorchilikni talab qilgan[3].
Ahd bayramlarning aksariyati bahorga yoki yozga toʻgʻri kelgan va „raqamlar“ bilan nishonlangan, lekin Pasxa boʻyicha sakkizinchi — oʻninchi juma bilan bogʻliq, Petrov yoki Ilya kunidan bir hafta oldinga[4] toʻgʻrilangan holatlari ham bor[4].
Ahd bayramida, albatta, dunyoviy ibodat, baʼzan xoch namoyishi amalga oshirilgan. Ibodatdan keyin klubda qishloq taomi tashkil etilgan. Uyda tayyorlangan pivo, pivo shirasi yoki hopsiz solodli undan tayyorlangan ichimlik — kanun, shuningdek, toʻkin tushlik qilish anʼanasi boʻlgan. Ahd bayramiga mehmonlarni taklif qilish odat emas edi, raqslar va bayramona sayrlar odatda oʻtkazilmasdi, baʼzi joylarda yoshlar faqat ikkinchi kuni oʻyinlar uyushtirishardi[1].
Kelib chiqishiga koʻra, bu qadimgi majusiycha bayramlardan, yozgi kunning bayram siklining bir qismi boʻlib, oxir-oqibat nasroniycha shakl olgan[1].
Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Баранова О. Г., Зимина Т. А., Мадлевская Е. Л. и др.. Русский праздник. Праздники и обряды народного земледельческого календаря. Иллюстрированная энциклопедия, История в зеркале быта. Искусство-СПБ, 2001. ISBN 5-210-01497-5.
- Jertva / Bushkevich S. P. // Slavyanskie drevnosti: Etnolingvisticheskiy slovar : v 5 t. / pod obщ. red. N. I. Tolstogo; Institut slavyanovedeniya RAN. — M. : Mejd. otnosheniya, 1999. — T. 2: D (Davat) — K (Kroshki). — S. 208-215. — ISBN 5-7133-0982-7.
- Шангина И. И.. Русские праздники: от святок до святок. М.: Азбука-классика, 2004. ISBN 535200984X. Arxivnaya kopiya ot 18-sentabrya 2011 na Wayback Machine
- Шангина И. И.. Русский народ: будни и праздники. Энциклопедия. Азбука-классика, 2003. ISBN 5-352-00650-6.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Zavetniy prazdnik[sayt ishlamaydi] (ethnomuseum.ru)
- Vepsskie zavetnie prazdniki (Wayback Machine saytida 2013-02-27 sanasida arxivlangan) (finugor.ru)
- Prestolnie i zavetnie prazdniki (Wayback Machine saytida 2020-02-03 sanasida arxivlangan) (cultinfo.ru)
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Шангина 2004.
- ↑ Бушкевич 1999.
- ↑ Шангина 2003.
- ↑ 4,0 4,1 Баранова и др. 2001.