Abu al-Hasan madrasasi
| Abu al-Hasan madrasasi | |
|---|---|
 Madrasaning hovlisi | |
| Muqobil nomlari | Mariniy madrasasi (Salé) |
| Umumiy maʼlumot | |
| Turi | madrasa |
| Meʼmoriy uslubi | Mariniy, Marokash, Islom |
| Joylashuvi | Salé, Marokash |
| Koordinatalar | 34°02′23.5″N 6°49′38.1″W / 34.039861°N 6.827250°W G OKoordinatalari: 34°02′23.5″N 6°49′38.1″W / 34.039861°N 6.827250°W G O |
| Abu al-Hasan madrasasi | |
Abu al-Hasan madrasasi, shuningdek, Mariniy madrasasi deb ham ataladi, Marokashning eski Sale shahrida joylashgan o'rta asrga oid madrasadir. U 14-asrda Mariniy sultoni Abu al-Hasan tomonidan Sale Katta masjidi yonida qurilgan va o'zining boy bezaklari bilan ajralib turadi[1][2][3].
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kirish eshigining yog'och soyabonidagi yozuvga ko'ra, madrasaning qurilishi 1332–1333-yillarda Mariniylar sultoni Abu al-Hasan (1331–1348-yillar hukmronligi) buyrug'i bilan boshlangan bo'lib, u boshqa ko'plab madrasalarning barpo etilishiga ham mas'ul bo'lgan. va uning hukmronligi davrida ko'plab diniy majmualar bunyod etilgan[4][5]. Hovlining shimoli-g'arbiy galereyasidagi marmar lavhaga o'yilgan poydevor yozuvida qayd etilishicha, qurilish 1341–1342-yillarda yakunlangan[4]. Madrasa yaqin atrofdagi Buyuk Sale masjidini shahardagi diniy va intellektual hayotning markazi sifatida yanada rivojlantirishga yordam berish uchun barpo etilgan[5].
Arxitekturasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Madrasaga taqasimon ark eshigi boʻlgan naqshinkor tosh peshtoq orqali kiriladi. Bu kirish kichik vestibyulga olib boradi, undan yon tomondagi zinapoya yuqori qavatlarga olib boradi[2]. Hovli zellij plitkalari bilan qoplangan, markaziy qismida kichik favvorasi bor[2]. Galereya ustunlari va hovlining tashqi devori orasidagi bo'shliqlar geometrik yulduz naqshlari bilan bezatilgan yog'och shiftlar bilan qoplangan. Ushbu shiftlarning bir qismi taxminiy asl ranglarida tiklangan[3]. Butun inshoot, madrasa yaqinidagi Katta masjid kabi, o'sha paytdagi qibla (namoz yo'nalishi) bilan (ya'ni, taxminan janubi-sharqqa) tekislangan yoki yo'naltirilgan. Shunga ko‘ra, hovlining narigi tomonida to‘rtburchak shaklidagi katta namozxona joylashgan bo‘lib, uning mehrobi murakkab yuzalar va derazalar bilan o‘ralgan. Xona mehrobning ikki tomonidagi ark bilan uchta bo‘shliqqa bo‘lingan va ko‘proq yog‘och shiftlar bilan qoplangan[2][3]. Yuqori qavatda talabalar darsxonalari va yashash xonalari joylashgan. Bu tipdagi boshqa madrasalardan farqli o‘laroq, yuqori ikki qavatdagi talabalar xonalarining hovliga qaraydigan derazalari yo‘q[3].
Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]
-
Madrasaning kirish eshigi -
Madrasa hovlisi, shimoliy-g‘arbga qaragan -
Madrasaning hovlisi va favvorasi -
Hovlining yon galereyalaridan biri -
Hovli galereyalaridan birining tagida qayta tiklangan bo‘yalgan yog‘och shift -
Namozxonaningmehrobi -
Yuqori qavatdagi talabalar xonalari
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ Kubisch, Natascha (2011). "Maghreb - Architecture" in Hattstein, Markus and Delius, Peter (eds.) Islam: Art and Architecture. h.f.ullmann.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Marçais, Georges. L'architecture musulmane d'Occident. Paris: Arts et métiers graphiques, 1954 — 289–290 bet.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Parker, Richard. A practical guide to Islamic Monuments in Morocco. Charlottesville, VA: The Baraka Press, 1981.
- ↑ 4,0 4,1 Salmon, Xavier. Fès mérinide: Une capitale pour les arts, 1276-1465. Lienart, 2021 — 178–190 bet. ISBN 9782359063356.
- ↑ 5,0 5,1 Mouline, Saïd „Rabat. Salé – Holy Cities of the Two Banks“,. The City in the Islamic World. Brill, 2008 — 643–662 bet. ISBN 9789004171688.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Manar al-Atar raqamli foto arxiv manbasidagi Abu al-Hasan madrasasi tasvirlari